Page 468 - Bezemeli Mezar Taşları

YRD.DOÇ.DR. ASLI SAĞIROĞLU ARSLAN |KAYSERİ ZAMANTI IRMAĞI ÇEVRESİNDEKİ BEZEMELİ MEZAR TALARI
Zamantı ırmağı çevresndek bezemel mezar taşlarında kullanım eşyası olarak
en çok şlenen bezemeler brklerdr. Araştırılan bölgedek mezarların hemen hemen
hepsnde brk bezemes şlenmş olup, genelde ayaktaşı üzernde bulunan brkler,
bazı mezarlarda da yan taşları (kuzey-güney) üzernde yer alırlar. Bu bölgedek mezar
taşları üzernde yer alan brklern, alçak kabartma teknğ le bast br üslupla, ayrıntıya
grmekszn ve kadın erkek mezarı farketmekszn şlenmş olmaları bu bölge mezar
taşları çn öneml br ortak özellktr.
Kullanım eşyalarından, oklava ve ekmek pşrme sacı le brlkte şlenen ekmek tah-
tası bezemeler, genelde kadın mezar taşları üzernde yer alır ve ölen kşnn ev hanımı
olduğunu fade ederler. Bu kullanım eşyaları le Anadolu’nun başka bölgelerndek (Kars,
Iğdır, Ardahan, Erzncan, Erzurum gb) bezemel mezar taşlarında da karşılaşılması,
bezemel mezar taşları üzernde ortak br dln kullanıldığını ortaya koymaktadır.
Zamantı bölges mezarları üzerne şlenen ve en dkkat çekc bezemelerden br
de Kur’an le lgl olanlardır. Kur’an (ktap), Kur’an muhafaza kabı ve Kur’an rahles
mezarların üzernde yer alan Kur’an le lgl bezemelerdr. Bu bezemeler, mezarda
yatan kşlern müslüman olduklarını düşündürmektedr. Ancak bu bezemeler le
Anadolu’dak bezemel mezar taşları üzernde karşılaşılmaması, bu bölgedek mezar
taşlarını en dkkat çekc kılan öneml unsurlardan brdr.
Zamantı bölgesndek Pusatlı köyü mezarlığında bulunan k mezarın güney yan
taşları üzerne yazı takımı aletler şlenmştr. Kalemdanlık, kalem (dvt), hokka ve
kalemtıraş yazı takımlarını oluşturan ve bu mezarlar üzernde yer alan aletlerdr. Yazı
takımları, mezarda yatan kşlern hattat yada okur yazar olduklarını anlatmak çn
şlenmş olmaları da çok lg çekcdr. Üzerlernde dvt gb yzaı takımı aletler şlenmş
olan mezar taşlarına, Konya’da da rastlanması dkkat çekcdr.
Gülveren köyü mezarlığında yer alan br mezarın üzernde makas bezemes bulun-
maktadır. Bu mezarın baş ucu taşı üzerne ğne le brlkte şlenen makas bezemes,
mezarda yatan kşnn mesleğnn terz olduğunu düşündürmektedr. Bu bölgede üze-
rnde makas ve ğne bezemes şlenmş olan tek örnek olması da, bu mezarı çalışmamız
çn öneml kılmaktadır. Makas bezemel mezar taşlarına Kars ve Iğdır’da da rastlanması
ortak br kültürün zler olarak düşünüleblr.

Halı dokumak çn kullanılan halı tezgahı ve krkt bezemeler de kadın mezarları
üzerne şlenen bezemelerden olup bu bölge mezarları üzernde bulunan br başka
unsurdur. Bu bezemeler, mezarlarda yatan kşlern halı dokuduğunu anlatmak çn
yapılmış olmaları da dkkat çekcdr.

468