Page 25 - ibrahim_tennuri_gulseni_niyaz

Birinci Bölüm | İbrahim Tennûrî

Akşemseddin’in Halifeleri’inden,

2- Şeyh Yavsî Muhyiddin Muhammed İbni
Mustafa İskilibî: (D:?- Ö: 920 / 1514)
Türk âlimi; Bayramî Tarikatı Şeyhi, Şeyhülislâm Ebussûd’un babası ve II. Bayezid’in
öğretmenidir.

Doğum yeri İskilip olmakla birlikte doğum yılı için kesin bir tarih verilememektedir.
Babası, Osmanlı müderrislerinden, matematikçi ve astronom olan Ali Kuşçu’nun kar-
deşi Mustafa el İmâdî’dir. Aynı zamanda kayınpederi de olan Ali Kuşçu’dan (Ö. 1474) ve
Alâeddîn Âliyy-i Tûsî’den (Ö. 1482) dersler alarak yetişti. Ali Kuşçu’nun ölümü üzerine,
tasavvufa yönelerek bir süre Şeyh Muslihüddîn-i Kocavaî’nin yanında bulundu.
Şeyh Yavsî; İskilip, Amasya ve İstanbul’da öğrenim yaparak yetişti. O zamanın Amasya
Beylerbeyliğini yapan Şehzade II. Bayezid’e öğretmenlik yaptı. II. Bayezid ile kurulan
bu ilişki şehzadenin padişah olması ile İstanbul’a taşındı. II. Bayezid ile olan yakınlık
nedeniyle “Hünkâr Şeyhi” olarak anıldı.

Mezarı İskilip’te Şeyh Yavsî adını taşıyan cami ve külliyenin içerisinde olup İskilip
ve çevresinde çok ziyaret edilen mekânlardandır. 5

Şeyh Yavsî’nin Eserleri
1. Ahvâl-i-Sülûk: Zikir türleri, nefis metebeleri ve makamları gibi seyrü sülükle ilgili
konulardan bahseder.

2. Hakîkatü’l-hakâyık fi şerhi keşfi esrâri’d-dakâık: Bedreddin Simâvî’nin “Vâridât- ı
Kübrâ” adlı eserinin Arapça şerhidir.

Şeyh Yavsî’nin Kerâmetleri
Taşköprülüzâde, Şeyh Yavsî’nin 885/1480 İskilip’ten hacca giderken Amasya’da sancak
beyliği yapan II. Bayezid ile görüştüğünü, bu görüşme esnasında, “Hicaz dönüşünde sizi
saltanat tahtında oturur halde buluruz” diyerek onu padişahlıkla müjdelediğini aktarır
(eş-Şakâik, s. 343). Bir yıl sonra tahta çıkan II. Bayezid, Yavsî’ye beslediği muhabbetten
dolayı onu İstanbul’a çağırdı ve kendisine bir tekke (Yavsî Baba Tekkesi) inşa ettirdi.
Ebussuûd Efendi babasının bu tekkedeki meşihatı döneminde doğmuştur.

5 Âli, “Künhü’l-ahbâr”, vr. 209; Tacü’t-tevarih, “Şeyh Yavsi” maddesi II. Beyazd devri; Osmanlı Müellifleri,
1/198-199; Keşfu’z-zunûn, Şeyh Yavsî’nin eserleri ile ilgili maddeler; İsmail Paşa, “Hediyetü’l-ârifin”,
2/227.; Rasim Deniz - A. Rıza Karabulut, “Şeyh İbrahim Tennûri Divan Gülşen-i Niyaz’dan Seçmeler”
s. 18-20.

25