Page 294 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

30-Carus Dönemi
(MS 282–284 )

Probus’tan sonra imparator olan Carus’un 283 yılında Perslere karşı çık-
tığı seferi başarılı ile sonuçlandı. Bu sırada Perslerin kendi iç meseleleri ile
meşgul olmaları sebebiyle Roma ile Persler arasında geçici bir barış sağlandı.

31-Diocletianus Dönemi
(MS 284-305)

Carus’tan sonra Roma tahtına Diokletianos’un geçmesi Roma’nın tekrar
yükseliş dönemine girmesini sağladı. Diocletianos’un reformları ve doğu
politikası kısa sürede kendisini gösterdi ve Sasaniler, Ermenistan protekto-
rasını (himayesini) tekrar Roma’ya geri vermek zorunda kaldılar.

Bu imparator döneminde de başşehir Roma’dan Nikomedia’ya (İznik)
taşınmıştır. Diocletianus, eyaletlerde imparatorun kontrolünü artırmak
için yönetim sistemini tamamen değiştirdi. Eski eyaletleri bölerek sayılarını
40’tan 105’e kadar çıkardı. Diocletianus’un başlattığı ve Constantinus
dönemlerinde de devam eden düzenlemelerin stratejik ve askeri amaçları
da vardı. Bu nedene sınırdaki eyaletler ikiye ayrıldı ve daha içte bulunanın
askeri birliği daha dıştakine kaydırıldı. Bunların başına orduları yönet-
mesi için komutan (dux) atandı. Bu şekilde; Batı’da altı, Illyricum’da üç
ve Doğu’da üç olmak üzere on iki diocesese (bölge), geniş coğrafi alanlara
yayılan yönetim birimlerine ayrıldı. Doğu’daki dioceses; Pontus, Asiana ve
Oriens olmak üzere üç praesese (koruma alanı) ayrıldı. Kappadokia bölgesi
de Pontus diocesesinin içerisinde yer aldı. Pontus Vicarius’unun (vekili)
emrinde bulunan Kappadokia eyaleti süreç içerisinde üç eyalete ayrıldı.
Doğu kısmında Armenia oluşturuldu.
Bu dönemde bütün Roma topraklarında Hıristiyanlara yapılan baskı ve
zulümlerle beraber İmparatorluğun doğusunda ve daha çok da Kapadokya’nın
dini merkezi Caesarea’da çok büyük Hristiyan kıyımı hemen bütün kay-
naklarda belirtilmektedir. Bu dönemde katledilen; Efstatios, Oksentios,
Mardarios, Orestes, Hiasintos, Krillos, Merkurios, Teodoros, Kortios, Hreste
ve Kalliste isimli kız kardeşler ile “Sevastia’nın kırk şehidi” gibi Hırıstiyan
dünyasında tanınan kişiler kiliselerde din şehidi olarak anılmaktadırlar.

294