Page 59 - kappadokia_kralligi

C-PERSLERIN ORTAYA ÇIKIŞI

Mısır Kralı Amasis ile ittifak kurdu ve büyük bir ordu ile harekete geçip
Kapadokya bölgesine girdi. Ancak ordunun Kızılırmak’ı geçmesi mümkün
görülmüyordu. Kroisos’a ırmağı aşmanın çaresini savaşa katılmış olan Mile-
toslu Thales göstermiştir. Tarihçi Heredot bunu şöyle anlatıyor; «O sırada
onun konak yerinde bulunan Thales, derin bir hendek kazdırttı, konak
yerinin üst yönüne doğru ve yarım ay biçiminde; öyle ki eski yatağından
sapan ırmak konak yerinin ters yönünden giriyor ve çevresini dolandıktan
sonra gene ilk yatağına dönüyordu ve böylece ikiye bölünmüş olan ırmağı
aşmak daha kolay olmuştu.” Lidyalılar’ı Kapadokya bölgesinden çıkart-
makla kalmayan Pers hükümdarı Büyük Kyros’un bu savaşta Lidya Kralı
Kroisos’u yenmesiyle yörenin tamamı Persler’in (Akamaniş) eline geçti
(MÖ 575-546).

Lidya’nın yıkılmasından sonra ise Büyük Miletos hariç bütün İyonya
şehirlerini ele geçirdiler ve Miletos’un Lidya krallığı ile yaptığı anlaşmayı
kendileri ile yenileyerek Batı Anadolu’nun büyük kısmını Pers egemenliği
altına aldılar. Batı Anadolu topraklarındaki egemenliklerini garanti altına
almak için bölgede iki satraplık kurarak İyonya şehirlerini bu satraplıklara
bağladılar. Buralarda askeri üsler ve koloniler kurdular.

MÖ 539 yılında Kyros, Babil (Kalde) Krallığı’na da son vererek toprak-
larını Mısır’a kadar genişletti. Bu topraklarda gösterdiği hoşgörü ve saygı
politikası sayesinde halkın ve rahiplerin saygısını kazanıp rahipler tarafından
Babil’in meşru mirasçısı olarak “ Dört Kıta Kralı” ilan edildi. Bu sayede
imparatorluğun üçüncü başkenti Babil oldu.
İlk Pers Kralı kabul edilen Kyros, yalnızca ülkesini küçük bir başlangıç-
tan muazzam büyüklüklere götürmemiş, yalnızca antik dönemin bu adı
gerçekten hak eden ilk dünya imparatorluğunun temellerini atmamış; aynı
zamanda alçak gönüllülük, sadelik, hoşgörü ve politik uzak görüşlülüğü
ile kitlelerin sempatisini kazanmıştı. 49

Ömrünün son yıllarını İran’ın kuzeyinde oturan step kavimleri ve Saka-
lar ile mücadele ederek geçiren ilk Pers Kralı Büyük Kyros, Aşağı Oksus
bölgesinde MÖ 529 yılında öldü.

49 Wiesehöfer Josef, Antik Pers Tarihi, çev. Mehmet Ali İnci, Telos Yay. İstanbul 2003, s.
74

59