Page 69 - kappadokia_kralligi

E-SATRAPLAR VE DEVLETLEŞME SANCILARI

olayları bastıran Kral I. Darius (MÖ 522-485), bunun akabinde satraplık
sisteminin kullanım alanını genişletmek için çeşitli girişimlerde bulunmuş ve
Pers Kralları II. Kyros ve II. Kambyses’in geliştirmiş olduğu yerel özerklik
geleneğini de terk ederek düzenli bir yönetim kurmak amacıyla ülkeyi 127
vilayetten oluşan 23 büyük satraplığa ayırdı. 57
Nitekim Kral Darius, kitabesinde tanrı Ahuramazda’nın isteğiyle; Persia,
Elam Babil, Asur, Arabistan, Mısır, Denizdeki Halklar, Lidya, İyonya, Media,
Armenia, Kappadokia, Parthia, Drangiana, Aria, Khorasmia, Baktria, Sogdi-
ana, Gandara, İskitya, Sattagydia, Arakhosia ve Maka uluslarının kendisine
bağlandığını ve her bir ulusun kendisine haraç ödediğini anlatmaktadır.

Herodotos’a göre I. Darius, devleti etkin sınıf olan Persler’in haraç verme-
diği yirmi vergi bölgesine ayırmıştır. Fakat bu sayı bazı kaynaklarda farklılık
göstermektedir. Mesela, Behistun kitabesinde yirmi üç satraplık adı yer alır-
ken, daha sonraki kitabelerde Behistun’dan farklı olarak Sagartia, Hinduš,
Trakya, Libya ve Karya gibi farklı memleket isimleri ile karşılaşmaktayız.
Bu durum I. Darius’un hükümdarlığı ve sonrasında bir takım değişikliklerin
olduğunun bir ifadesi olarak yorumlanmaktadır. Yeni fetihlerin yanında
imparatorlukta bulunan bazı satraplıkların tek bir çatı altında birleştiril-
mesi ya da daha küçük satraplıkların yönetim sisteminden çıkarılması, I.
Darius’un ve daha sonraki Pers krallarının yapmış olduğu düzenlemelere
dâhil edilebilir. MÖ VI. yüzyılda Frigya’ya dâhil olan Kappadokia bölge-
sinin MÖ V. yüzyılda bağımsız hale gelmesi ve MÖ 360’larda Pontus ve
Tauros Kappadokia’sı olarak ikiye ayrılması; aynı şekilde iki bölge halinde
varlığını sürdüren Kilikya’nın, Babil’in fethinden sonra tek bir satraplık
haline getirilmesi ve İskender’in Kilikya’yı ele geçirmesinden hemen önce
Fırat’ın Ötesi satraplığına (Suriye, Fenike, Filistin, Kıbrıs) bağlanması bu
doğrultuda atılan adımlar olmuştur. 58
İmparatorluktaki asayişi sağladıktan sonra I. Darius, imparatorluğun
genişletilmesi faaliyetlerine aralıksız devam etmiştir. Bu suretle kral, Kap-
padokia satrapı Ariaramnes’e bir İskit seferi için Karadeniz’e geçmesini
emretmiştir. Satrap Ariaramnes de 30-50 kürekli gemi ile saldırıya geçerek
İskit kralının erkek kardeşi olan Marsagetes de dâhil olmak üzere birçok
esir ele geçirmiştir. Bizzat kral tarafından yönetilen bu keşif seferi ile İskit-

57 Oğuz Tekin, Eski Hellen ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul 2008, s. 97.
58 Duran Muzaffer, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Nisan 2015, S.
34, s. 61-86

69