Page 268 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İBR / 259 [1219]

rine Hüseyin Ağa’nın kumandasında ve 1948, s. 366; Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi,
binbaşılar maiyetinde 3.000 asker Kay- C V, 4. b., Ankara 1983, s. 130; Sebahattin Samur,
seri’ye gönderildi. Bu kuvvetlerin mağlu- İbrahim Paşa Yönetimi Altında Suriye, Erciyes
Üniversitesi Yayınları, Kayseri 1995, s. 35; İlber
biyeti, ahalinin ümitsizliğini artırdı. İbra- Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Ti-
him Paşa tarafından gönderilen Hayreti- maş Yayınları, 30. Baskı, İstanbul 2010, s. 62;
oğlu Emin Ağa Kayseri’ye gelerek itaat Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hatt-ı Hümayun,
edilmesini ihtar etti. Mecburiyetten itaat No:20142; BOA. HH. No: 21142.B; BOA. HH. No:
edilmek üzere iken, Mısır askerleri gelip 21142; BOA. HH. No: 20372. U; BOA. HH. No:
Kayseri’yi istila etti. (Ahmet Nazif, a.e., s. 19978. G; BOA. HH. No: 19901;BOA. HH. No:
19881; BOA. HH. No: 19978. A; BOA. HH. No:
190’da işgalci Mısır askerlerinin sayısını 19978. E; BOA. Cevdet Tasnifi, Darphane, No:
8.000 olarak vermektedir.) Mısır asker- 2500; BOA. HH. No: 20095. B; Ayhan Öztürk,
leri evlere, camilere ve mescitlere yerleş- “Kayseri ve Çevresinde Eşkıyalık Olayları (XVIII.
1
tirildi. Halk bu yüzden pek çok can kaybı ve XIX. Yüzyıllar)”, KYTSB , s. 399; Steafanos
ve zayiata uğradı. Ayrıca, Mısır askerleri- Yerasimos, Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye II:
Tanzimattan 1. Dünya Savaşına, (çev. Babür
nin kullandıkları paraların çoğunluğu- Kuzucu), Belge Yayınları, 8. b., İstanbul 2007, s.
nun eksik ve kötü ayarda olmasından 43; Oral Sander, Siyasi Tarih: İlkçağlardan
dolayı, halk ve devlet maddi zarara uğra- 1918’e, İmge Kitabevi Yayınları, 19. b., Ankara
dı. İhtiyaç ve isteklerinin yerine getiril- 2009, s. 303; A. Nazif, Mir’at, (Palamutoğlu), s.
memesi halkın kurtarıcı gördüğü İbra- 186-187, 190.
him Paşa’dan soğumasına neden oldu. AYHAN ÖZTÜRK
14 Mayıs 1833 tarihli Kütahya Antlaşması’- İBRAHİM SAFA BEY
ndan sonra İbrahim Paşa kuvvetleri Sultan Belediye Başkanı (Kayseri, 1875 – Kayse-
Dağı’nın ötesine çekilerek Anadolu’yu bo- ri, 12 Eylül 1931). Millî Mücadele Döne-
şalttılar. 3 Haziran 1833 tarihli tahriratta mi’nde güneyde Haçın’daki Ermenilerin
Mısırlı İbrahim Paşa’nın Kayseri’den ay- çıkardığı isyan ve Çapanoğlu İsyanı’na
rılmak üzere olduğu ve Mutasarrıf Osman karşı oluşturulan gönüllülerden oluşan
Nuri Paşa’ya hükümet merkezine gelip o- üç taburluk “İntikam Alayı*’nın” başında
turması için haber gönderdiği, diğer ma- yer aldı (1920). 1925 yılında Rıfat Çalıka*
hallerden de Mısır askerlerinin çekileceği belediye başkanlığı görevinden ayrılınca
kaydedilmektedir. Fakat Mısır kuvvetle- onun yerine geçti ve görevini 1928 yılına
rinden bazı askerler geri dönmeyerek kadar yürüttü. Bu görevi sırasında temiz-
Anadolu’da asayişsizliğe devam ettiler. lik işleri ve şehrin aydınlatılması ile Hal-
Kütahya Antlaşması’nın akabinde, Mısır kevi binası ve evlendirme dairesi binası-
askerlerinin bölgeden çekilmesinden son- nın yapımını gerçekleştirdi. Göreve baş- İbrahim Safa Bey
ra Kadı Kıran Mehmet adlı bir asi, devleti ladığı yıllarda Kayseri’de elektrik olmadı-
uzun süre uğraştırdı. Yozgat, Nevşehir, ğından, sokak başlarına gaz lambaları
Niğde, Kayseri, Çorum, Zile ve Tokat ta- astırarak şehri aydınlatma yoluna gitti.
raflarında çok sayıda taraftar toplayan ve Bunun yetersiz kaldığını görünce,
bu bölgelerde etkin olan Kadı Kıran’ın ü- Kiçikapı*’ya kurdurduğu jeneratörle şeh-
zerine askerî birlikler gönderildi ancak is- rin bir bölümüne elektrik verilmesini
tenilen netice alınamadı. sağladı. Kayseri ve civarı Elektrik
T.A.Ş.*’nin kuruluşuna belediye adına ka-
Kaynakça: Şinasi Altundağ, “Kavalalı Mehmet
Ali Paşa Hakkında Kısa Bir Etüt”, A.Ü. DTCF tıldı. Onun döneminde demiryolunun*
Dergisi, C I, S 2, Ankara 1943, s. 33; Mustafa yapımı gerçekleşti. O yıllarda mahalle a-
Nuri Paşa, Netayicül-Vukuat (Kurumları ve ralarında sağlık ve asayiş yönünde sorun
Örgütleriyle Osmanlı Tarihi), (yayına hzl. Neşet yaratan fahişe kadınların belli bir yerde
Çağatay), C III-IV, 2 b., Ankara 1987, s. 269; Şina- toplanmasına karar verildi (1927). Vali
si Altundağ, Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı, M. Fuat (Tuksal*) Bey’in yardımı ile bu
Mısır Meselesi 1831–1841, 2. b., Ankara 1988; kadınlar önce Cumhuriyet Mahallesi’nde
Sina Akşin, Siyasal Tarih, Türkiye Tarihi (Os-
manlı Devleti 1600–1908), C III, İstanbul 1992, dibi çıkmaz bir evde toplandı. Bu evin,
s.113; N. Iorga (Yorga), Osmanlı Tarihi (1774– mahalle sakinlerini tedirgin etmesi üzeri-
1912), (çev. Bekir Sıtkı Baykal), C V, Ankara ne genelev şehir dışında yaptırılan yeni