Page 278 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İLB / 269 [1229]

imam-hatipliğine tayin edildi. 1913 yılın- Avşar dedikleri bir bölük oba
da Fatma Hanım’la evlendi. Dünya Sava- Çağırın beyleri eylesin tövbe
şı’nın çıkması üzerine Çanakkale Harbi’- Al kabut yerine boz beden haba
ne ve İstiklal Savaşı’na katıldı. Tezkere Giyinsin gezsin de eli Avşar’ın
alıp Kayseri’ye döndüğünde hocalara
şiddetle ihtiyaç duyulduğundan yine Çu- İlbendi’m de der ki bu iş güç oldu
kurlu Camii*’nde görev aldı. Bu sırada Osmanlı elinden altunumuz tunç oldu
“Beşikten mezara kadar ilim öğrenme” Gözü kanlı şahbazlarım nic’oldu
felsefesine bağlı olarak, Kayseri Müftüsü Ermedi çakmağa eli Avşar’ın
Hacı Hüseyin Aksakal*’ın Cami-i Kaynakça: Ali Rıza Yalgın, Cenup’ta Türkmen
Kebir*’de verdiği derslere katıldı. 1949 Oymakları II, (hzl. Sabahat Emir), Kültür Ba-
kanlığı Yayınları, Ankara 1977, s. 324-325; Ce-
Nisan ayında icazet aldı. Fatma Hanım’ın mil Çitçi, Maraşlı Şairler Yazarlar Âlimler,
vefatından sonra Akkadın Hanım’la ev- Kitabevi, İstanbul 2000, s. 86-87; Erhan Çap-
lendi. 45 yıl devam ettiği görevinden raz, Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve
emekli oldu. Cami-i Kebir’de vaaz ve çe- Yöresi Halk Şairleri, Laçin Yayınları, Kayseri
şitli camilerde dinî dersler okuttu. 1954 2008, s. 91-92, 329-330. ERHAN ÇAPRAZ
yılında hacca gitti ve hac dönüşü hastala-
narak vefat etti. İLBEYOĞLU (İLBEYLİOĞLU)
Kaynakça: Melikgazi Nüfus Müdürlüğü Arşivi, Âşık (Maraş, XIX. yüzyıl). Adana, Gazi-
Koçer, Ulemâ, s. 103-104. antep, Kahramanmaraş, Afşin ve Elbis-
MUSTAFA IŞIK
tan yörelerine iskân edilen İlbeyli Türk-
men aşiretinin reisidir. Asıl adı Ahmet’tir.
İLBENDİ Her ne kadar İlbeyli Türkmen aşiretine
Âşık (Kayseri ?, XIX. yüzyıl). Hakkındaki mensup olsa da, Kayseri ve civarında ya-
bilgileri Fahri Bilge Mecmuaları*’ndan şayan Afşarlar arasında da ünü oldukça
edindiğimiz İlbendi’nin tam olarak nereli yaygın olan bir eşkıya ve halk ozanıdır.
olduğu ve asıl adı bilinmemektedir. Af- Rivayete göre İlbeyoğlu, ünlü Afşar beyi
şarların Hallioğlu (Halloğlu) aşiretine ve ozanı olan Gündeşlioğlu’nun bacısına
mensuptur. XIX. yüzyılın ilk yarısında âşık olmuş; Gündeşlioğlu’nun, bacısını
doğduğu, ikinci yarısında da vefat ettiği kendisine vermemesi üzerine Türkmen-
belirtilmektedir. İletişimin sadece söze ler arasında ünlü bir eşkıya olmuştur. Yol
dayalı olarak gerçekleştiği sözlü kültür kesip kervan basan, yüzlerce insanın ca-
ortamında yaşadığı için günümüze çok nına kıyan İlbeyoğlu’nun, hükümet güç-
sayıda şiiri ulaşamamıştır. Elimizdeki şi- leri ile mücadelesinden dolayı hem padi-
irlerinde ise Afşarların göçer-evli yaşantı- şah hem de Maraş Valisi Ömer Paşa ile
sının izleri görülmektedir. Buna güzel bir arası açılmıştır. Sonunda Gündeşlioğlu’-
örneği aşağıya alıyoruz: nun bacısıyla evlenir fakat evlendiği gü-
Ilgıt ılgıt bir yel değdi Urum’dan nün gecesinde hükümet güçleri tarafın-
Gördüm perişandır hâli Avşar’ın dan yakalanarak İstanbul’a götürülmüş
Gam, kasavet kakmaz oldu serimden ve yirmi yıl kadar orada zindanda kalmış-
Gurbet ele döndü yolu Avşar’ın tır. Dolayısıyla İlbeyoğlu, özellikle İlbeyli
ve Afşar Türkmen aşiretleri arasında şöh-
Padişahtan ferman geldi nideyim reti oldukça yaygın olan biyografik halk
Yolumuza iskân düştü gideyim hikâyesi kahramanıdır. Ona ait türkülü-
Yaşıl yaylaları kime terkeyim hikâye metinleri, Türkmen aşiretlerinin
Kapandı yaylası yolu Avşar’ın yaşamına dair önemli kesitleri göz önüne
sermesi açısından sözlü tarihe ışık tut-
Gene harap kaldı Çukurovalar maktadır.
Şahan kaktı ıssız kaldı yuvalar Kaynakça: Murat Uraz, Türk Edip ve Şairleri-
Anber Ağa’m çeker tülü mayalar I, İstanbul 1939-1940, s. 32; Hasan Çavuş, İlbe-
Bozuldu katarı, ili Avşar’ın yoğlu Hayatı ve Şiirleri, Bozkurt Kitabevi, İstan-