Page 280 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İLH / 271 [1231]

yerleşim alanlarını yağmalayıp, halkın tür işkence, katliam ve tahribat yapmış-
ekili-dikili yerlerini de tahrip etmişler ve larsa, bunun daha fazlasını Kayseri’de de
insanları katletmişlerdir. Baycu ve ekibi, yapmışlardır. Önce şehrin varlıklı kimse-
şehir surlarının en zayıf ve mancınıklar lerini tutsak edip işkencelerle bu kimse-
için elverişli buldukları Debbağlar çarşı- lerden, gizlemiş oldukları ziynet ve para-
sına yönelik olarak üç mancınık kurmuş- ların yerlerini öğrenmişler, sonra da hal-
lardır. Cengiz Han’dan beri sürüp gelen kın katliamı, şehrin yıkılıp-yakılmasıyla
bir Moğol geleneği uyarınca bu tür kale bir sonra kuşatacakları şehirlere de göz-
savaşlarında öncü olarak daha önce işgal dağı vermişlerdir. Türkiye Selçukluları İlhanlı Dönemi Mengü parası
etmiş oldukları şehirlerin eli silah tutan Devleti üzerindeki Moğol baskısından ön yüzü
(M. Çayırdağ)
gençlerinden oluşan ve ait oldukları şe- vezir Muineddin Pervane bile rahatsız
hirlerin adıyla tanımlanan esir askerleri olmaya başlamıştır. Bu duruma çare ola-
(Haşer Askeri) öne sürmek suretiyle yak- rak, o da tıpkı diğerleri gibi İlhanlı hü-
laşık 15 gün şehir surlarını dövdülerse de, kümdarı Abaka’nın düşmanı Memlûk
Kayseri’yi asker, halk ve Ahi kuvvetleri sultanı Baybars’ı* yegâne kurtuluş ümidi
savunmuşlardır. Kaynaklar savunmacıla- olarak görünüyordu. Anadolu’daki Türk-
rın zaman zaman beklenmedik çıkışlarla menler yanında Abaka’ya karşı olan Ha-
Moğollara taarruz ettiklerine dair örnek- tiroğulları da artık Baybars’ın Anadolu’ya
ler de vermektedir. gelmesini, kurtuluş için tek çıkar yol ola-
Kayseri’deki Moğol kuşatmasının uza- rak görmekteydi. Hatiroğlu*, başta Kara-
ması müdafiler için moral olurken, şehri man oğlu Mehmet Bey olmak üzere
kuşatan Moğollar için moralsizliğe ne- uzak-yakın Türkmen Beylerini Kayse- İlhanlı Dönemi Mengü parası
den oldu. Moğollar bu yüzden kuşatmayı ri’de Moğollara karşı başlatılacak olan arka yüzü
(M. Çayırdağ)
kaldırıp ertesi yıl tekrar gelme hesapları harekete katılmak üzere Niğde’ye davet
yaptıkları bir sırada, Kayseri şehrinin etti.
İğdiş-Başısı Hajukoğlu Husâm adındaki Hatiroğlu hazırlıklarını tamamladıktan
bir Ermeni dönmesinin ihaneti, Moğolla- sonra 1276 yılı Haziran ayında Kayseri’ye
rın planını değiştirdi. Nitekim Hajukoğlu, vardı. Kayseri’de bulunan Atabeğ Mec-
gecenin bir saatinde sur dışına çıkarak deddin Muhammed, Beğlerbeği Seyfed-
Baycu’ya şehir savunması ve savunanlar din Toruntay, Müstevfi Celaleddin Mah-
hakkında bilgi verdi. Bu ihanetinin karşı- mud, Cacaoğlu Nureddin ve oğulları ile
lığı olarak canını, malını ve ailesini kur- diğer bazı beyleri de Moğollara karşı
tardı. Aynı çirkin yolu başta şehrin başlatmış olduğu mücadeleye katılmaya
Subaşı’sı Fahreddin Ayaz ve bazılarının ikna etti. İlk olarak, Baybars’ın Anadolu
takip etmesi, şehri müdafaa edenleri zor yolunda olduğu haberini yaydı ve Kayse-
duruma soktu. Baycu, bu gelişmelerden ri’de bulunan Moğolların öldürülmesi ve
sonra kuşatmayı şiddetlendirmiş, özellik- mallarının yağmalanması konusunda e-
le Sivas Kapısı yönündeki burçları bir mir verdi. Ayrıca kendilerine muhalif
yandan mancınıklarla döverken diğer gördükleri üst düzey yöneticileri de öl-
yandan da ok yağmuruna tutmuştur. E- dürtü.
mir Samsameddin Kaymaz’ın müdafaası Hatiroğlu, bunlara ilave olarak uç ku-
gittikçe zayıflamış ve sonunda Sivas bur- mandanlarından Arslan-doğmuş oğlu
cundan kale surlarına çıkmayı başaran Sinâneddin’i de Baybars’a gönderdi. Da-
Moğol kuvvetleri kale kapılarını açmışlar ha sonra da Selçuklu Sultanı Gıyaseddin
ve şehir içinde kanlı bir boğuşma yaşan- Keyhüsrev* ile birlikte yukarıda zikredi-
mıştır. Moğollar, şehirde eli silah tutan len Selçuklu Beylerini de alarak Niğde’ye
insanları zincirlere vurup Meşhed gitti. Baybars’ın öncü birliklerinin
Ovası*’na sürdüler. Kayseri uzun tarihin- Elbistan’a ulaştığı haberi üzerine Hati-
deki en büyük felaketi bu sırada yaşamış roğlu başta Karaman oğlu Mehmet Bey
oldu. Moğollar, daha önceleri zaptetmiş olmak üzere Türkmen beylerine
oldukları şehirlerde karşı koyanlara ne yanlarında-yakınlarında bulunan Moğol-