Page 300 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İNB / 291 [1251]

diyebileceğimiz risaleyi dört kısım Sultan Mehmed’in, torunu Sultan Ali’nin
hâlinde ele aldığımızda; birinci bölümde: ve Sultan Burhaneddin Ahmed’in iktidar
Eserin Kayseri Tarihi ve müellifinin de olduklarını ve 1398’den itibaren de Os-
eski Kayseri Müftüsü İnâyetullah Efendi manlı hâkimiyetinin kurulduğunu özlü
olduğu ifade edilmiştir. İnâyetullah Efen- bir şekilde dile getirir. İnâyetullah Efendi,
di’nin vasıfları övgü ile sayılarak, bu eseri tarihî gelişmeleri bu şekilde özetledikten
cem ve tertip ettiği için, kendisine rahmet sonra, bir taraftan kendi bilgi ve görgü-
dilenmiştir. İkinci bölümde: Allah’a sünden, diğer taraftan da İbn Arabşâh’ın
hamd ve şükür ettikten ve Hz. Peygam- Timurnâme’sinden, Abdülâziz Bağdadî
ber’e salat ve selamdan sonra, onların Tarihi’nden ve Kirân-ı Sadeyn’den fay-
yolunda gidenlere rahmet dilenerek, risa- dalanarak, adı geçen sultanların faaliyet-
lenin yazılış sebebinin açıklanmasına ge- lerinden bahsetmiştir. Bu cümleden ola-
çilmiştir. Üçüncü kısım: Kayseri Köşk rak, İnâyetullah Efendi ilk olarak Eratnalı
Medresesi* içinde, abidevi bir kubbede Devleti’nin kurucusu Sultan Alâeddin
gömülü bulunan Eratnalı Devleti’nin ku- Eratna*’dan ve son olarak da Eratnalı
rucusu Sultan Alâeddin Eratna* ve devle- Devleti*’ne el koyan Kadı Burhaneddin
ti hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler, Ahmed*, Yıldırım Bayezid ve Timur’dan
İnâyetullah Efendi’den bu konuda bir e- söz ederek risalesini tamamlamıştır.
ser yazmasını rica etmişler, o da bu ricayı Kaynakça: İnâyetullah Efendi, Eratna Tarihi,
kırmayarak, Allah’ın yardımıyla ve yine Süleymaniye-Murat Molla/Lala İsmail Ktp., nu:
Allah’ın rızasını kazanmak için bulabildi- 744/7; Kemal Göde, “İnâyetullah Efendi ve Ri-
ği tarihlerden faydalanarak, Osmanlı Dö- salesi”, XI.Türk Tarih Kongresi Bildirileri,
Ankara 5-9 Eylül 1990, C III, s. 939-955 ve
nemi’ne kadar, hasbelkader bu risaleyi levha 277-279; A.Z.Velidi Togan, “Türkiye Kü-
kaleme aldığı ifade edilmiştir. Dördüncü tüphanelerindeki Bazı Yazmalar”, İslâm Tedkik-
kısımda: İnâyetullah Efendi, H 697(M leri Dergisi, C I, İstanbul 1957, s.85; İ.Hakkı U-
1298) ile H 800 (M 1398) tarihleri ara- zunçarşılı, “Sivas-Kayseri ve Dolaylarında Eret-
sındaki olayları risalesinde dile getirmeye na Devleti”, Belleten, XXXII/126, (1968), 161-
çalışmıştır. Yalnız ilk paragrafta H 697 189; Yaşar Yücel, Kadı Burhaneddin Ahmed ve
Devleti, Ankara 1970; Kemal Göde, Eratnalı-
(M 1298) tarihini anarak, Alâeddin Key- lar (1327-1381), Ankara l994 ve 2000.
kubad*’ın oğlu Gıyaseddin’in Moğollara KEMAL GÖDE
yenildiğini, Anadolu’da Moğol hâkimiye-
tinin başladığını ve Gıyaseddin’in vefat İNBAŞI, MEHMET
ettiğini ifade ediyor ki, bu olaylar H 641 Öğretim üyesi, tarihçi (Kayseri/Doruklu/
(M 1243) tarihli Kösedağ Savaşı ve sonra- Zirve köyü, 14 Nisan 1964-). İlk ve orta-
sı meydana gelmiş olduğundan, müellif öğrenimini Kayseri’de tamamladı (1983).
tarihte yanılmıştır. Başka bir yönden ya- Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
nıldığını, “Gıyâseddin vefat eyledi, Tarih Bölümünü 1987 yılında birincilik,
birâderzâdesi Keykubâd bin Feramürz” fakültesini de ikincilikle bitirdi. 1987 yı-
ifadesinden anlıyoruz ki, müellif II. Gıya- lında Tarih Bölümü Yeniçağ Tarihi Ana-
seddin ile torunu III. Gıyaseddin’i karış- bilim Dalına araştırma görevlisi olarak
tırmıştır. Çünkü, Keykubad bin Fera- atandı. “1500 ve 1520 Tarihli Tapu-
mürz, yani III. Alâeddin Keykubad’dır ki, Tahrir Defterlerine Göre Kayseri Kazası”
H 697 (M 1298)’de Gazan Han’ın yardı- adlı yüksek lisans tezini hazırladı (1991). Mehmet İnbaşı
mıyla Selçuklu Sultanı olmuştur. “Osmanlı İdaresinde Üsküb Kazası
İnâyetullah Efendi, eserinde devamla; a- (1455-1569)” adlı teziyle doktorasını ta-
nılan tarihler arasında Anadolu’da bazen mamladı (1995). Temmuz 1995’te yar-
Selçukluların, bazen Moğolların ve bazen dımcı doçent, 2003 yılında doçent,
de Çobanlılara niyâbeten Melik 2008 yılında da profesörlük kadrosuna
Eratna’nın hâkim olduğunu ve atandı. Bölüm Başkanlığı, Sosyal Bilimler
Temürtaş’dan sonra da Eratna’nın asale- Enstitüsü Müdür Yardımcılığı gibi idari
ten hüküm sürdüğünü ve sonra oğlu görevlerde bulundu. 2011 yılında Erciyes