Page 395 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3
P. 395

[1346] 386 / KAD                   KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                    3 beyit, 20 rubaî ve 116 tuyug vardır. Bu   Tuyug Örneği
                                    nüsha ilk olarak tıpkıbasım hâlinde TDK   Görmedüm sen tek latîf nâzük civân
                                    tarafından (Kadı Burhaneddin Divânı I   Tapuna olsun fedâ cân u cihân
                                    Tıpkı Basım) daha sonra da transkripsi-  Katrece lutfun bize irer bolsa
                                    yonlu metin olarak Muharrem Ergin ta-  Kudretün ola katımda bin umân
                                    rafından  yeni  yazıya  çevrilmiştir.  (Kadı
                                    Burhaneddin  Divânı,  İstanbul  1980).
                                    Ayrıca Bakü’de Eljar Seferli, Kadı  Bur-  Kaynakça: A. Vahab, Akbaş,  “Kadı Burhaned-
                                                                         din”, Berceste dergisi, Yıl 5, S. 54 Aralık 2006;
                                    haneddin Divânı, Bakü 1988) de neşre-  Ali Alpa(r)slan, Kadı Burhaneddin Divanından
                                    dilen Divân üzerine Hanefi Yontar tahlilî   Seçmeler, Ankara: KB Yay.  1977;  Dilek Batis-
                                    bir  çalışma  yapmıştır.  Ali  Alparslan  da   lam,  “Kadı  Burhaneddin  Divanı’nda  ‘Dedim-
                                    Divân’dan  seçtiği  bazı  şiirleri  yayımla-  Dedi’  Kalıbının  Kullanımı  Üzerine”,  Berceste
                                    mıştır. (Kadı Burhaneddin Divânından   dergisi, Yıl 5, S. 54 Aralık 2006; Muharrem Er-
                                                                         gin, Kadı Burhaneddin Divanı,  İÜEF Yay.  İs-
                                    Seçmeler,  Ankara  1977).  Klasik  divân   tanbul 1980; E. J. Wilkinson Gibb,  Osmanlı Şi-
                                    tertibine göre tanzim edilmeyen divânda,   ir Tarihi I-II, (çev. Ali Çavuşoğlu), Ankara: Ak-
                                    önce gazeller sonra rubaîler ve tuyuglar   çağ Yay. (1999); Kadı Burhaneddin, Kadı Bur-
                                    sıralanmıştır. Gazellerin klasik divân ter-  haneddin  Divanı  I  [Tıpkı  Basım],  Alaaddin
                                    tibinde  olduğu  gibi  elifba  sırasına  göre   Kral Basımevi. İstanbul 1943; Atabey Kılıç, “Ka-
                                    tertip edilmediği de dikkat çekmektedir.   dı  Burhaneddin’in  Bir  Gazelinden  Hareketle”,
                                                                         Berceste dergisi, Yıl 5, S. 54 Aralık 2006; Vasfi
                                    Şair şiirlerinde mahlas kullanmamıştır.  Mahir Kocatürk, Büyük Türk Edebiyatı Tarihi,
                                    İksirü’s-saâdât fî Esrâri’l İbadât, Kadı   Başlangıçtan Bugüne Kadar Türk Edebiyatı-
                                    Burhaneddin’in 50 yaşında yazdığı bu e-  nın Tarihi, Edebiyat Yayınevi, Ankara 1970; Ah-
                                    seri “Vücut, İcat ve Hikmet” adıyla üç bö-  med Atillâ Şentürk, Ahmet Kartal, Üniversiteler
                                    lümden oluşan Arapça olarak kaleme alı-  İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Dergâh Yay. İs-
                                    nan ilmî bir çalışmadır.             tanbul 2004; Emine Yeniterzi, “Kadı Burhaned-
                                                                         din  Divanında  Dinî  Benzetmeler”,  Berceste
                                    Tercîhü’t-Tavzih,  Arapça  yazılmış  bu   dergisi, Yıl 5, S. 54, Aralık 2006.
                                    eserinde İslam Hukuku’yla ilgili konulara                  ATABEY KILIÇ
                                    yer verilmiştir.
                                                                        KADI CELÂLEDDİN HABİB
                                    Gazel Örneği
                                                                         İlk  Kayseri  kadısı,    Kadı  Burhaneddin
                                    Ölmüş tenüme ışkı anun ruh degül mi   Ahmed*’in   büyük     atalarından
                                    Gamzesiyle dil dahi mecrûh degül mi   (Kastamonu,?-Kayseri,  Haziran  1277).

                                                                         Türk asıllı olup, Oğuzların Salur boyun-
                                    Işk ile kuşandı gönlüm yoluna anun   dandır. Asıl yurtları olan Harezm’den a-
                                    Işk ile kahılan kapu meftûh degül mi   ilesi Kastamonu’ya göçtü ve Celâleddin
                                                                         Habib  bu  şehirde  doğdu.  Babası  Meh-
                                    Kirpügi ne kıldugını sen sanma muammâ  med b. Resul b. Sevinç’tir. Çocukluk ve
                                    Gönülde anun yâresi meşrûh degül mi   gençlik yılları ilim öğrenmekle geçti. Kı-
                                                                         sa  bir  süre  içinde  büyük  bir  ilerleme
                                    Bin yılda eger Nuh yaşadıysa bin yaş   gösterdi. Derin bilgisi ve edebî kişiliği i-
                                    Ol yaş bana bir lahzada memnûh       le yaşıtlarını geride bıraktı. İyi bir tahsil
                                                              degül mi   ve terbiye gören Celâleddin Habib, za-

                                                                         manın   ilimlerini   öğrendi.   Yolu
                                    Maşûk ile âşık bir olur ışk oduyla   Kastamonu’ya düşen Selçuklu devlet a-
                                    Mâdih dahı pes hem yine memdûh       damlarından Kadı Cemaleddin Hotanî*
                                                              degül mi   ile tanıştı ve sohbet etti. Kadı Hotanî’den
                                    Rubâî Örneği                         ilgi, sevgi, ikram ve iltifat gördü. Sonra

                                    Şâd olur isem vaslun ile gam ola mı   güzelliği,  namusu  ve  terbiyesi  ile  tanı-
                                    Ben irmez isem nesne size kem ola mı   nan,  kızını  ona  nikâhladı.  Kadı  Hüsa-
                                    Sad pâre mecrûh ider idüm cigeri     meddin*  bu  evlilikten  doğdu.  Bundan
                                    Lalün ile bilsem ana merhem ola mı   sonra kayınpederi Kadı Hotanî tarafın-
   390   391   392   393   394   395   396   397   398   399   400