Page 397 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3
P. 397

[1348] 388 / KAD                   KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                                                         benin 0,50 m. yukarısında olan kabara-
                                                                         nın üzeri sade bırakılmıştır. Çeşme nişi i-
                                                                         çerisinde bulunan su yalağı cepheden ha-
                                                                         fif  dışarı  çıkıntı  yapmaktadır.  Çeşmenin
                                                                         sol üst köşesinde bulunan köşk minare-
                                                                         ye, doğu cephenin güney ucuna eklenen
                                                                         11  basamaklı  merdivenle  çıkılmaktadır.
                                                                         Köşk minare tamamen kesme taştan ya-
                                                                         pılmıştır. Köşk minare 3,60 m yükseklik
                                                                         ve 1,19 m genişliktedir. Köşk minare se-
                                                                         kizgen formlu dört ayağın üzerine otur-
                                                                         maktadır.  Ayaklar  birbirine  dekoratif
                                                                         Bursa kemerleriyle bağlıdır. Sütunlar, ka-
                                                                         ide kısmında, doğu, batı ve kuzey yönde
                                                                         birbirlerine taş korkuluklarla bağlanmış-
                                                                         tır. Sütun başlıkları baklava dilimi motif-
                                                                         leri ile tezyin edilmiştir. Bütün cepheler-
                                   Kadı Çeşmesi restitüsyon              de dekoratif kemerlerin her iki köşesine
                                   (çizim: M. Denktaş)
                                                                         sembolik  gülbezekler  işlenmiştir.  Köşk
                                                                         minarenin saçak kısmı, iki sıra hâlindeki
                                    olduğundan  kesin  inşa  tarihi  bilinme-
                                    mektedir. Kitabe ve yanlardaki ayaklarda   basit silme kuşağı ile hareketlendirilmiş-
                                    mermer, diğer bölümlerin tamamında i-  tir.  Köşkün  üst  kısmının  tam  ortasına
                                    se  kesme  taş  malzeme  kullanılmıştır.   yerleştirilen  petek  kısmı  kare  planlıdır.
                                    Kayseri’de  köşk  minareli  çeşmelerden   Petek  kısmının  köşeleri  pahlanmıştır.
                                    birisi olan bağımsız çeşme, 2,55 m yük-  Pahlanan  üst  cephenin  tamamı,  iki  sıra
                                    sekliğinde,  4,65  m  genişliğinde,  1,25  m   silme  kuşağı  ile  hareketlendirilmiş  olup
                                    derinliğinde,  yatay  dikdörtgen  bir  form   tepesine sekizgen planlı külah konulmuş-
                                    arz eder. Cepheden hafif sola kaydırılan   tur. Külahın tepesinde alem bulunmakta-
                                    çeşme nişinin üzerini örten sivri kemer,   dır. Petek kısmı kaidesinin her cephesine,
                                    yanlarda  bulunan  yekpare  taştan  yapıl-  kuşların rahat girip çıkması için minyatür
                                    mış mermer ayakların üzerine oturmak-  pencereler  açılmıştır.  Sade  olan  çeşme-
                                    tadır. Ayaklarda mermer malzeme kulla-  de,  süsleme  olarak;    silme  kuşakları  ile
                                    nılması ilginçtir. Çeşmenin saçak kısmın-  köşk  minare  üzerindeki  gülbezekler  ve
                                    daki silme kuşağı yan cepheleri de dolaş-  baklava motifli sütun başlıklarından söz
                                    maktadır. Çeşme nişi içerisinde bulunan   edilebilir.
                                                                         Çeşmenin  sivri  kemerinin  oturduğu  ku-
                                                                         zey  yönde  bulunan  başlığın  üzerindeki
                                                                         profillerin  kopuk  olması  ile  çeşme  nişi-
                                                                         nin cepheden kuzeye kaydırılmış olması
                                                                         akla bazı soru işaretleri getirmektedir. A-
                                                                         caba bu çeşme yan yana iki kemerli ola-
                                                                         bilir mi? Kanaatimize göre, çeşme nişi-
                                                                         nin cepheden kuzeye kaydırılmış olması
                                                                         ile kuzeydeki ayak üzerindeki profillerin
                                                                         iki ayrı kemerin oturabileceği şekilde dü-
                                                                         zenlenmiş olması, bize çeşmenin orijina-
                                                                         linde büyük bir ihtimalle, yan yana iki ke-
                                                                         merli olarak yapılmış olabileceği işaretini
                                                                         vermektedir.

                                   Kadı Çeşmesi plan                     Eserin  üzerindeki  köşk  minare  Kadı
                                    1.78x0.50 m ölçülerindeki mermer kita-
                                   (çizim: M. Denktaş)                   Mescidi için yapılmıştır. Adı geçen mes-
   392   393   394   395   396   397   398   399   400   401   402