Page 396 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAD / 387 [1347]

dan Kayseri kadılığına atanan Hotanî aracılığıyla, saltanatın kendisine
Celâleddin Habib, ayrıca Kayseri’deki ait olduğunu iddia etti. Bu siyasi buhra-
vakıfların ve diğer kuruluşların idaresini nı, manevi otoritesini kullanarak önle-
de tam yetkiyle üzerine aldı. Böylece şa- meye çalışan Nâib Celâleddin Karatay
nı ve mevkii daha da yükselmiş oldu. ve Kılıç Arslan’ın elçisi Kadı Hotenî sa-
Çok dürüst ve necip bir şahsiyet olduğu rayda toplandılar. Karatay, Kadı
bilinen Kadı Celâleddin Habib, “kadıla- Hotanî’ye Konya ve Türkiye baş kadılığı
rın güzidesi, devletin koruyucusu, mü- ve evkaf nazırlığını verdi. Ülkenin ve
derrislerin ve müfessirlerin hocası, dev- devletin huzuru için üç kardeş yöneti-
rin en seçkin âlimi” olarak da anılmak- mini teklif etti. Bu teklifi ileri görüşü ve
tadır. Üç kardeşin müşterek saltanatı za- zekâsıyla yerinde bulan ve razı olan Ka-
manında (1249-1254) Selçuklu Sultanı dı Hotanî, varılan anlaşmayı Kılıç
IV. Rükneddin Kılıç Arslan taraftarı ola- Arslan’a arz etti ve Moğolistan’dan ge-
rak mühim rol oynadı. Uzun yıllar Kay- tirdiği 200 süvariyi geri göndertti. Fakat
seri Kadılığı yapan Celâleddin Habib, sonra Karatay’ın bütün gayret ve öğütle-
Memlûklu-Türk Sultanı Baybars’ı Kay- rine rağmen Kılıç Arslan anlaşmaya razı
seri’ye davet edenler arasında görülerek, olmadı. Bunun üzerine, Kılıç Arslan ve
İlhanlı hükümdarı Abaka Han tarafın- Keykâvus’un kuvvetleri Konya Ruzbe o-
dan Haziran 1277’de idam edildi. vasında 14 Haziran 1249’da çarpıştılar ve
Celâleddin Habib’den sonra babadan o- Keykâvus’un galip geldiği bu savaşta,
ğula Hüsâmeddin Hüseyin, Siraceddin Kılıç Arslan’ın yanında yer alan Kadı
Süleyman, Şemseddin Mehmed ve Bur- Cemaleddin Hotanî’yi şehit ettiler. Bu-
haneddin Ahmed Kayseri’de kadılık nun üzerine, Karatay’ın teklifi olan “Üç-
yaptılar. Bu aile, Kayseri’de tam bir kadı kardeş saltanatı: 1249-1254” yürürlüğe
âilesi oldu. kondu. Karatay, saltanat nâibliğini bıra-
karak, üç kardeş sultanın birden atabeyi
Kaynakça: Esterâbâdî, Bezm , s. 51-53; Keri-
2
müddin Mahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü’l- oldu. Çocuklarının ve mallarının saye-
Ahbâr, çev. Mürsel Öztürk, Ankara 2000, s.69, sinde güç ve mevki kazanan Kadı Cema-
94; İ. Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri, leddin Hotanî, kızını verdiği ve Kayseri
Ankara 1969, s.162,168; Yücel, KBAD, s. 16-17 beldesinin kadılığına atadığı damadı
KEMAL GÖDE Kadı Celâleddin Habib’den başlayarak
Kadı Burhaneddin Ahmed’e kadar, to-
KADI CEMALEDDİN HOTANÎ runları Kayseri’de beş nesil başarılı ka-
Selçuklu devlet adamı (XIII. yüzyıl). Ka- dılık yaptılar ve denilebilir ki, bu başarı-
dı “Hotenî/Hutenî” olarak da bilinir. da onun tarihî payı büyüktür.
Kayseri kadısı Celâleddin Habib*’in ka-
yınpederi. Kızından torunu Kayseri Ka- Kaynakça: İbn Bîbî, el-Evamir, C II, s. 120-124;
Esterâbâdî, Bezm , s.52-53; Kerimüddin
2
dısı Hüsâmeddin Hüseyin*’dir. Türkis- Mahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbâr, çev.
tan büyüklerinden olup, geniş yetkilere Mürsel Öztürk, Ankara 2000, s.182; İ. Hakkı U-
sahip Selçuklu veziri, elçisi, Konya ve zunçarşılı, Anadolu Beylikleri, Ankara 1969, s.
Türkiye baş kadısı, hasse ve amme vakıf- 162; Turan, SZT, s.462-469; Yücel, KBAD, s.
ları nâzırıdır. Bu önemli vazifeler kendi- 16-17; Kemal Göde, “Anadolu’da Cengizli ve İl-
sine çağdaşı; Sultan II. İzzeddin hanlı Hâkimiyeti Dönemine Genel Bir Bakış
(1239-1327)”, SDÜ. Fen-Edebiyat Fakültesi,
Keykâvus’un saltanat nâibi olan Sosyal Bilimler Dergisi, Isparta 1995, S. 1, s.
Celâleddin Karatay* tarafından verildi. 165-190.
Kadı Hotanî, 1246’da Güyük Han’ın KEMAL GÖDE
tahta çıkma törenine sultan adına
Moğolistan’a gönderilen kardeşi IV. KADI ÇEŞMESİ
Rükneddin Kılıç Arslan’a refakat etti. Yalman Mahallesi*, Ulus Sokağı’nın ar-
Moğol Büyük Hanı Güyük tarafından kasında bulunan çeşme, günümüzde kul-
Türkiye Selçuklu Sultanı ilan edildiğin- lanılmamaktadır. Eserin üzerindeki mer-
den; IV. Kılıç Arslan, Kadı Cemaleddin mer kitabe okunamayacak şekilde tahrip