Page 140 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAY / 131 [1573]

Türk-İslam Dönemi’nde Basılmış Sikkeler/ Paralar

Danişmendliler
Malazgirt Zaferi’nden sonra Alp Arslan’ın
Orta Anadolu’yu fethetmekle görevlen-
dirdiği Melik Danişmend Gümüştekin
Ahmed Gazi, Niksar’ı kendisine merkez
Gordian III 238-244 Bronz AE. Ön yüzü: yaparak Tokat, Sivas, Amasya, Kayseri,
Gordian’ın sağa bakan diademli ve giyimli Malatya civarında bir devlet kurmuş; bu
büstü, ΑΚΜ ΑΝΤ ΓΟΡΔΙΑΝΟ C /; diğer
yüzü: Üstte zirvesinde çelenk bulunan Erci- bölgenin İslamlaşmasını ve Türkleşmesi-
yes, çevresinde: Μ−ΗΤ−−ΡΟΠ ΟLΕW C ni sağlayarak burayı ebedî bir Türk yurdu
ΚΑΙCΑR ΕΝΤΙΧ ΒΝ, altta: ΕΤ Δ Tarih: hâline getirmiştir. Melik Gazi unvanını
4=241).
alan Danişmendliler* hükümdarlarının
hatıraları destanlaşarak zamanımıza
kadar gelmiş, türbeleri evliya kabirleri
gibi ziyaretgâh olmuştur. Danişmendli-
ler, ikinci hükümdarları Emir Gazi*’den
(Melik) itibaren Bizansça (Rumca) yazılı
bakır sikkeler bastırmaya başlamışlardır.
Kataloglarda devletin kurucusu Daniş-
mend Ahmet Gazi’ye ait gösterilen
Gordian III, 238-244 Bronz AE, 17mm, 3.92
g. Ön yüzü: İmparatorun defne yapraklı Rumca ibareli bakır paranın ona değil,
diademli sağa bakan büstü, etrafında: ΑV Κ torunu Malatya Meliki Aynüddevle’ye ait
Μ ΑΝΤ ΓΟΡΔΙΑΝΟC; diğer yüzü: Bir olduğu ortaya çıkmıştır.
tapınak içinde Erciyes Dağı, etrafında:
ΜΗΤΡ – ΚΑΙCA, altta: ЄT ς (Yıl: 7= İS 244). Melik Emir Gazi’nin 1134 yılında ölümün-
den sonra ülke üç oğlu arasında taksim
olmuş, Kayseri ve çevresi büyük oğlu
Mehmed (Muhammed) Gazi’ye, Sivas ve
çevresi Yağıbasan’a, Malatya ve çevresi de
Aynüddevle’ye düşmüştür. Bu dönemde
Konya’da Anadolu Selçuklu Sultanı I.
Mesud bulunuyordu ve siyasi üstünlük,
Anadolu’yu bölüşmüş olan bu iki devlet-
ten, Danişmendlilerde bulunuyordu.

Gordianus III 238-244 AR Gümüş tridrah- Kayseri’yi kendisine merkez yapıp bura-
mi. Ön yüzü: İmparatorun sağa bakan da şehrin ilk büyük camii olan Cami-i
diademli büstü, etrafında: Kebir* (Ulu Camii-Sultan Camii) ve
AVKΛΙΜΑΝΤΓΟΡΔΙΛΠΟCCΘ; diğer yüzü: yanında bulunan (şimdi yıkılmış) Kayse-
Zirvesinde çelenk, ortasında kutsal mağara
bulunan üç zirveli Erciyes Dağı, etrafında: ri’nin ilk eğitim kurumu Melik Gazi
ΜΗΤΡΟΠΚΑΙCΑΡΙΛ.., altta: ETOYCA, iki Medresesi*’ni yaptıran Melik Mehmed
yanda: B NE.
Gazi*, eniştesi Sultan Mesud’la birlikte
Bizans, Haçlılar ve Ermenilere karşı,
Kaynakça: Halit Erkiletlioğlu Koleksiyonu; Bono babası ve dedesi gibi mücadelelerde
Simonetta, The Coins of the Cappadocian bulunmuş, hayatı bu şekilde gazalarla
Kings, Fribourg 1977; Edward A. Sydenham, The geçerek 6 Aralık 1143’te vefat etmiştir.
Coinage of Caesarea in Cappadocia 1978; Halit Melik Mehmed Gazi, tebaasındaki Hris-
Erkiletlioğlu, Kapadokya Krallığı ve Sikkeleri, tiyan halk ve bilhassa Bizans’la olan ticari
Kayseri 2015; Nezahat Baydur, Kültepe (Kaneş) münasebet sebebiyle babası gibi tama-
ve Kayseri Tarihi Üzerine Araştırmalar, İstan-
bul 1970; Selçuk Gür, Antik Sikkeler, İstanbul men Rumca ibareli bakır sikkeler kestir-
1976; K. Kress, “Ex Münchner Münzhandlung”, miştir. Bunlarda paranın basıldığı yer ve
Auction 118, Munich 22 June 1961; www.wild- tarih yazılı değildir. Ancak devletin mer-
vinds.com; www.provincial.cngcoins.com. kezi Kayseri olduğuna göre paralar da
HALİT ERKİLETLİOĞLU burada basılmış olmalıdır.