Page 141 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4
P. 141

[1574] 132 / KAY                   KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                                                         Zünnun’un  Sivas’a  geçtikten  sonra  bas-
                                                                         tırdığı paralar da bulunmaktadır.


                                                                         Anadolu Selçukluları
                                                                         Konya  merkezli  Anadolu  Selçukluları,
                                                                         dördüncü  hükümdarları  I.  İzzeddin
                                                                         Mesud zamanında para bastırmaya baş-
                                                                         layabilmiştir. Bu devlet zamanında Kay-
                                   Melik Mehmed Gazi  Dönemi’nde  basılan,   seri’de ilk para basımı II. Kılıç Arslan*’ın
                                   yaklaşık 30 mm çapında olan bu paraların ön   oğlu  Kutbeddin  Melikşah*  tarafından
                                   ve arka yüzünde Rumca yazı, tercüme olarak
                                   "Bütün  Rum  ve Anadolu’nun  Meliki  Muham-  gerçekleştirilmiştir.  Kılıç  Arslan  hayatta
                                   med" yazılıdır. Bu para Kayseri’de basılmış ilk   iken  memleketi  11  oğlu  arasında  taksim
                                   İslami para olmaktadır.               etmişti. Bunlardan büyük oğlu Melikşah’a
                                                       (Y. İzmirlier Arşivi)
                                                                         Sivas  ve  Aksaray,  diğer  oğlu  Nureddin
                                    Melik  Mehmed  Gazi  1143  yılında  vefat   Sultanşah*’a  da  Kayseri  verilmişti.  Bu
                                    edince  yerine  oğlu  Zünnun  geçti.  Bu   şehzadeler  burada  babalarına  bağlı  ola-
                                    hükümdar da Kayseri meliki olarak bilin-  rak yarı müstakil bir hâlde idarede bulu-
                                    mektedir.  Zünnun’un  Kayseri’deki   nuyorlar, imkân bulurlarsa melik unvanı
                                    hükümdarlığına, buraları ülkesine katan   ile adlarına paralar bastırıyorlar, kitabe-
                                    Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan*   lere  isimlerini  yazdırabiliyorlardı.  Yılda
                                    son verdi (1167). Zünnun da daha sonra   bir Konya’ya babalarına gidip ona hesap
                                    Sivas’a  davet  edilerek  Danişmendlilerin   veriyorlardı. Ancak Kılıç Arslan en küçük
                                    o  toprağına  hükümdar  oldu  ise  de  II.   oğlu Keyhüsrev’i kendisine veliaht (ken-
                                    Kılıç  Arslan’ın  Danişmendlileri  1175   disinden  sonra  sultan  olacak  şehzade)
                                    yılında  tamamen  ortadan  kaldırmasıyla   tayin edince buna önce büyük oğul Sivas
                                    onun bu ikinci melikliği de son bulmuş   Meliki  Kutbeddin  Melikşah  itiraz  etmiş
                                    oldu.                                ve  babasına  karşı  isyana  kalkışmıştır.
                                                                         Melikşah  önce,  kendisine  ait  Sivas  ve
                                                                         Aksaray  arasındaki  Kayseri  Meliki
                                                                         Nureddin  Sultanşah’ı  ortadan  kaldırıp
                                                                         Kayseri’de  ilk  Selçuklu  gümüş  parasını
                                                                         bastırmıştır. Daha sonra Konya’nın mer-
                                                                         kezini de ele geçirip babasını rehin ola-
                                                                         rak  yanında  tutmuş  ise  de  küçük  oğlu
                                                                         Keyhüsrev  ile  birleşen  II.  Kılıç  Arslan
                                                                         ondan saltanatı geri almıştır. Bir müddet
                                   Zünnun’un ilk döneminde bastırmış olduğu   sonra Kılıç Arslan 1192 yılında vefat edin-
                                   yine  darp  yeri  ve  tarih  yazılmayan,  yaklaşık
                                   30  mm  çapındaki  bakır  sikkeler  de  merkez   ce  vasiyeti  gereği  saltanatı,  onun  tayin
                                   Kayseri’de  basılmış  olmalıdır.  Bunlardan   ettiği oğlu I. Gıyaseddin Keyhüsrev* dev-
                                   birinci tipin yüzünde ortada İmadeddin, etra-  ralmıştır.
                                   fında Rumca yazı (isim ve unvanlar), arkasın-
                                   da ortada, "İbnü’l-Melik Muhammed", etrafın-
                                   da Rumca yazı bulunmaktadır.
                                                       (Y. İzmirlier Arşivi)

                                    İkinci tip bakır parasının yüzünde, orta-
                                    da,  arslana  binmiş,  sağa  doğru  koştur-
                                    makta  olan  ve  elinde  bir  silah  bulunan
                                    süvari  tasviri,  etrafında  “el-Emir
                                    İsfehsâlâr  el-Âcil  es-Seyyid  el-Kebîr   Kutbeddin Melikşah’ın Dönemi’nde basılan
                                    İmâdü’d-dîn”,   arkasında   ortada   ve çok nadir bulunan 2,8 gr ve 22 mm çapın-
                                    “el-Melik  Zünnûn  b.  Muhammed  Seyf   daki  gümüş  sikkesinin  ön  yüzünde,  ortada
                                                                        daire içinde, “Lâ ilâhe illa’llâh Muhammedün
                                    Emîrü’l-Mü’minîn”, etrafında “Nâsıri’l-
                                                                        resûlu’llah,  en-Nâsır  li-dîni’llah  emîri’l-
                                    İslâm Şiryâr Bek Çâbük-süvâr Meliki’l-  mü’minîn”  [Tercümesi:  Allah’tan  başka  ilah
                                    Ümerâ Ebû Şücâ” yazılıdır.          yoktur. Muhammed Allah’ın elçisidir, Mümin-
   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146