Page 146 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAY / 137 [1579]

ve Muhammed ve Ali ve’l-Hasan ve “Kelime-i Tevhid”; etrafında, dört halife-
Muhammed” (on iki imam); arkasında nin ismi; arkasında ortada, “es-Sultânu’l-
ortada, “Duribe fi devleti’s-Sultâni’l- a‘zam Muhammed Han, halleda’lâhü
a‘zam mâlik-i rikâbi’l-ümem Olcaytu mülkehû”; etrafında, “Duribe Kayseriy-
Sultan Muhammed halleda’llâhu ye sene semân ve selâsîn ve seb‘a-mie”
mülkehû” (Büyük Sultan, ümmetlerin yazılıdır.
yüksek makamının sahibi, Olcaytu Sul-
tan Muhammed’in devletinde basıldı. Toga Timur (Doğa Demir) Han Döne-
Allah mülkünü devamlı eylesin.); etrafın- mi (H 739–752/ M 1338–1351): 739 tarih-
da, “Li’llâhi’l-emri min kabli ve min li, 2,2 gr ve 19 mm olan gümüş sikkenin
ba‘di” (Kur’an XXX-4’ten, önce de sonra yüzünde, “Kelime-i tevhid” ve dört hali-
da her emir Allah’ındır); “duribe Kayse- fenin ismi ve “Duribe Kayseriyye”; arka-
riyye sene isnâ aşer ve seb‘a-mie” (712) sında, “es-Sultânu’l-âdil Toga Timur
yazılıdır.
Han hullide mülkühû sene tis‘a selâsîn
ve seb‘a-mie” yazılıdır.
Ebu Said Bahadır Han Dönemi (H İlhanlıların son Sultanı Süleyman Han’ın
716–737/ M 1316–1335): Olcaytu Hüda- da koleksiyonlarda Kayseri’de basılmış
bende Mehmed’in oğlu olup İlhanlıların
son büyük hükümdarıdır. Zamanında sikkelerinin olduğu belirtilmektedir.
çeşitli merkezlerde çok çeşitli sikkeler
bastırılmıştır. Kayseri’de ona ait H 720, Eretnalılar*
722, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 733 ve Alâeddin Eretna Dönemi (H 736–753/
(7)34 İlhaniye tarihlerinde gümüş ve 728 M 1335–1352): İlhanlılardan Ebu Said
tarihli bakır sikkeler basılmıştır. zamanında, onların Anadolu umum vali
vekilliğine tayin edilen Uygur asıllı Alaad-
din Eretna, Ebu Said’in ölümünden sonra
birbiri peşi sıra kendilerini sultan ilan
eden İlhanlı hanlarına karşı verdiği müca-
delelerle kendi adına Sivas merkezli ola-
rak Orta Anadolu’da büyük bir devlet
kurmuş ve İlhanlı baskısı altında kalan
diğer Anadolu beyliklerinin de hürriyetini
Bunlardan 734 İlhaniye tarihli Kayseri’de sağlamıştır. Alâeddin Eretna, Kayseri’de
basılmış 3,5 gr ve 22 mm olan gümüş para- H 742, 746, 747, 748, 749, 750, 751 ve 752
nın yüzünde ortada, “Kelime-i tevhid” ve yıllarında gümüş sikkeler bastırmıştır.
etrafında dört halifenin isimleri; arkasında
ortada, “es-Sultâni’l-âlemi’l-âdil Ebû Saîd Alâeddin Eretna’nın bastırdığı sikkeler-
(Moğolca), Bahadır Han hullide mülkühû”; den H 747 (M 1346/7) tarihli olup yakla-
arada, “Duribe Kayseriyye”; etrafında, “Duri- şık 2 gr ve 18 mm olan gümüş paranın
be fi sene erba‘a ve selâsîn İlhaniyye” yazılı-
dır. Ebu Said’in 728 tarihli bakır parasının yüzünde, “Kelime-i Tevhid”; arkasında
yüzünde ortada, “Kelime-i tevhid”; arada, ortada altıgen yıldız içinde (Uygurca)
“Duribe Kayseriyye”; arkasında, sağa dön- “es-Sultânu’l-âdil (veya Sultan Eretna)”;
müş bir kaplan tasviri, altında “seman”; üstün-
de, “ışrîn ve seb‘a-mie” yazılıdır. çevrede yıldızın köşeleri arasında, “Duri-
be Kayseriyye fi sene seb‘a erba‘în ve
Ebu Said’den sonra İlhanlı Sultanlığı’nda seb‘a-mie” (747) yazılıdır.
saltanat mücadelesi başlamış, bir kısım Alâeddin Eretna zamanında Karahisar’da
emirlerin desteklediği bazı hanedan üye- da para kestirilmiştir. Türkiye’deki Kara-
leri kısa sürelerle hükümdarlıklarını ilan hisarların başka isimleri olduğu ve Alâ-
etmişlerdir. Bunlardan da bazılarının Kay- eddin Eretna buraya Ulu Camii’ni yaptı-
seri’de basılmış paraları görülmüştür. rıp merkez hâline getirdiği için burasının
Kayseri’nin Karahisar’ı (Yeşilhisar*)
Muhammed Han Dönemi (H 737–739/ olması gerekmektedir. Tarihi okunma-
M 1336–1338): 738 tarihli yaklaşık 2,5 gr yan sikke, Eretna’nın yukarıdaki sikkesi-
ve 20 mm olan Kayseri’de basılmış ne benzemekte olup “Duribe Karahi-
gümüş paranın yüzünde ortada, sar” yazılıdır.