Page 150 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAY / 141 [1583]

dillerini unuttukları söylenir. İlk dönem-
lerde Kapadokya ya da Küçük
Ermenistan’da yaşayan Ermenilerin hiç-
bir şekilde örgütlenmiş oldukları söyle-
nemez. Surp Mesrop, bulmuş olduğu
Ermeni alfabesini Küçük Ermenistan’da
tanıtmaya çalışmıştır. Kayseri, Sivas,
Malatya illerinde Ermeni asıllı piskopos-
lar vardı fakat yörede tüm dinî törenler
ve ayinler Rumca yapılmaktaydı. Küçük
Asya’da diğer eski toplumlarda da durum
aynıdır. Kapadokyalılar, Galatyalılar,
Frigyalılar ve Makedonyalı İskender’den
önce Küçük Asya'da yaşayan tüm uluslar
hatta Anadolu’nun tümünün Hristiyan
olup Yunanca konuşmaya başladıktan
sonra Yunanlaştığı ileri sürülmektedir.
Hristiyanlık, toplumları birleştirici bir
din olduğu için tüm toplumlar farkında
olmadan ibadet dininin sahibi olan ulu-
sun içinde özümsenmiştir. Ermenilerin
Kapadokya’da Yunanlılar içinde erimesi
Khalkedon Dinî Konseyinden (451)
sonra yavaşlamıştır. Ermeniler bu top-
lantının sonuçlarına karşı tavır aldıkları
için yavaş yavaş Yunan Kilisesinden ayrı-
larak kendi dil ve ayinlerine sahip olmuş-
lardır. Bunun yanı sıra Khalkedon yanlısı Ortodoks Manastır Sisteminin Kurucusu Kayserili Aziz Basileios'u tasvir eden
Ermeniler Bizanslıların arasına karışmış- ikon (oca.org)
lardır. Rumların uyguladıkları baskı ve
saldırılar da Ermenilerin Ermeni Kilisesi Ermeni kiliseleri böylece Krikor ile bir-
ile cemaatine, töre ve eğitimine bağlılığı likte kurulmuştur. Krikor’un haleflerin-
arttırıcı etken olmuştur. den bazıları görev almak üzere Kayseri’-
Ermeni Kilisesinin Kayseri Kilisesi ile ye gitmiştir. Ermeni kilise adamları da
çok yakın ilişki kurduğu bildirilir. IV. dinî öğrenim görmek üzere Kayseri’ye
yüzyıl başlarında Roma İmparatorluğu gelmişlerdir. Böylelikle Kayseri bu
Hristiyanlara sert baskılar uygularken dönemde Anadolu’nun en büyük dinî
Ermenistan’da Hristiyanlık kuvvetlen- merkezi olmakla birlikte Hristiyanlığa ait
miştir. III. yüzyıl sonlarında Kayseri’den bilgilerin öğrenildiği bir merkez olarak
Ermenistan'a gelen Krikor adında bir da tanınmıştır. Kayseri ve doğusundaki
kişi, dönemin kralı Dirtad’a (240-330) Fırat’a kadar uzanan bölgenin nüfusu-
Hristiyanlığı kabul ettirmiştir. Krikor, nun çoğunluğu Ermeni olduğundan
Ermenistan’ın başkenti olan Yağarşapat’- “Küçük Ermenistan” olarak anılmıştır.
ta soylu bir ailenin çocuğu olarak dünya- 380 yılında bu topraklar I. ve II. Ermenis-
ya gelmiş, ailesini yitirerek Kayseri’ye tan olmak üzere iki eyalete bölünmüştür.
kaçırılmış ve burada Hristiyan bir çevre- Birincisinin merkezi Sivas, ikincisinin ise
de büyümüştür. Ermeni Kralı Dirdat, Malatya’dır. İmparator Justinianus (527-
onu Kayseri’ye göndererek Ermenilerin 565) zamanında ise bu eyaletler; Birinci
dinî başkanı yapmıştır. Böylece ilk Erme- Ermenistan (merkezi Pasinler), İkinci
ni başpatrikliği kurulmuştur. Dirtad IV. Ermenistan (merkezi Sivas), Üçüncü
yüzyıl başlarında krallığının Hristiyan Ermenistan (merkezi Malatya) ve Dör-
olduğunu resmen kabul etmiştir. İlk düncü Ermenistan (merkezi Müfürğin)