Page 151 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1584] 142 / KAY KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

olarak genişleyip tek bir askerî yönetim sık el değiştirmiştir. 646 yılındaki ilk
altında birleşmiştir. Bir tarihçinin belirtti- Arap akınında Kayseri işgal edilmiştir.
ğine göre “ IX. yüzyıl başlarında İmpara- İkinci akında (640-800) birçok şehir
torluğun şımarık çocukları sayılan Erme- gibi Kemerhisar (Tyana), Sivas (Sebaste-
niler, fark ettirmeden Kapadokya’yı işgal ia) ve Kayseri tekrar alınmıştır. X. yüzyıl-
etmişler hatta tüm eyalete kendi koymuş da Arap akınlarından korunmak için
oldukları “Küçük Ermenistan” adını Kapadokya bölgesi “Thema” statüsüne
kabul ettirmişlerdir.” getirilmiştir. X. yüzyıl ortalarından XI.
MS V. ve VI. yüzyıllarda Kapadokya yüzyılın üçüncü çeyreğine kadar
Hunlar ve Isaurialıların akınlarına maruz Kapadokya’da barış ve refah vardır.
kalmıştır. I. Anastasios (492-518) ve Justi- X. yüzyıl başlarında Arapların zayıflığın-
nianus (527-565) Dönemlerinde birçok dan yararlanan Ermeniler ise Van yöre-
şehrin surlarla çevrildiği, eski surların sinde merkezi Ahtamar Adası olan küçük
onartıldığı ve Kamuliani ve Viranşehir bir krallık kurmuşlardır. Bizanslılar ise
(Mokisos) gibi yeni yerleşim yerlerinin dönemin kralı Senekerim’e ülkesini
kurulduğu bilinmektedir. MS VII. yüzyıl Bizans’a bırakmasını, buna karşılık Sivas
başlarında bölgeye akın eden Sasaniler, eyaletini almasını önermişlerdir. O da
MS 605 yılında Kayseri’yi ele geçirmiş- Selçuklulara karşı koyamayacağı için bu
lerdir. 622 ve 623-627 yılları arasındaki öneriyi memnuniyetle kabul etmiştir.
savaşlardan sonra İmparator Herakleios 1016-1021 yılları arasında ise saray çevresi
(610-641) Dönemi’nde, 628 yılında Pers- ve tebaası Sivas’a taşınmıştır. Bizans
lerle bir anlaşma sağlanmıştır. İmparator imparatorları, IX. yüzyıl sonlarında kuru-
Heraklios, Anadolu’yu büyük askerî böl- lan Bagraduni (sonradan merkezleri Ani
gelere ayırmış ve Kapadokya’nın içerdiği ve Kars ikiye bölünen) Krallığı’nın yöne-
iller Romalı askerler tarafından yönetil- ticilerini Kapadokya’ya davet ederek
miştir. İkonoklasmus öncesi ve İkonok- sahip oldukları topraklara ve mülklere el
lasmus Dönemlerinde (721-843), bölge- koymuşlardır. Ani’nin son kralı Gagik,
nin korunaklı yapısı nedeniyle manastır İstanbul’a davet edilerek kendisine
toplulukları gelişmiştir. Bizans’ın ilk yıl- Kapadokya’da yeni topraklar verildi. 20
larında bölge sakin bir dönem yaşamıştır. yıl sonra Kars kralı olan Gagik Apasyan’a
İmparatorluğun sınırlarının Kafkasya’ya da aynı şey yapıldı. 1065 yılında Alpaslan,
kadar uzandığı düşünülürse Kapadokya Ani’yi işgal ettiğinde Kars’ı, çevresiyle
ve çevresi coğrafi bakımdan merkez birlikte Bizans’a bıraktı. Buna karşılık
durumundadır. Bölge halkı bu dönemde Kayseri yakınlarındaki Dzamıntav kentini
Helen-Roma fikirlerinden ziyade İran’ın ve Kayseri’yi aldı. Böylece XI. yüzyılda
etkisi altında kalmıştır. Doğu’dan güçlü Kapadokya’da birbirine komşu üç küçük
Arap ve Sasani akınları başlamış, İmpa- Ermeni krallığı bulunuyordu. Bunların
rator Heraclius Anadolu’nun önemli kıs- sınırları içinde Sivas, Divrik, Eğin, Arap-
mını askerî eyaletlere ayırmıştır. Kapa- kir, Kayseri, Gürün, Darende, Amasya
dokya da bu eyaletlerden biridir. İmpara- kentleri ile daha pek çok kentin olduğu
torluğun doğu bölgelerinin işgal altında söylenmektedir. Filardos, Malazgirt
kaldığı, Hakiki Haç’ın Kudüs’ten kaçırı- Savaşı’nda Bizanslıların yenik düşmesin-
lıp tekrar geri alınarak Kudüs’e götürül- den yararlanarak doğudaki Bizans top-
düğü, savaşların aralıksız devam ettiği bu raklarında Kapadokya’daki Ermeni kral-
kargaşa döneminde Derinkuyu ve Kay- lıklarını birleştirip merkezi Kermanik
maklı gibi düz ovalarda yaşayan halk, (bugünkü Maraş) olan yeni bir devlet
yeraltı şehirlerine; dağlık kesimlerde kurmayı istemişti. Bizans imparatorunun
yaşayanlar ise kaya kiliselere ve hücrelere ise Selçukluların, İmparatorluğun iç böl-
sığınmıştır. Kapadokya bölgesi, VII. yüz- gelerine girmesine engel olacağını düşün-
yıldan itibaren Arap akınlarına uğramış- düğünden Filardos’un kurduğu devlete
tır. Arap tehdidine maruz kalan bölgede- göz yumduğu belirtilir. Fakat Selçuklular
ki şehirler, Bizans ve Araplar arasında sık 1079-1080 yıllarında Bizans’a bağımlı