Page 142 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4
P. 142

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                          KAY / 133 [1575]


          lerin emiri Nâsır li Dîni’llâh (Abbasi halifesi)];   ne  devrederek  çocuklarını  alıp  Bizans’a
          etrafında,  "Salla’llâhu  (alâ)  Muhammedin   iltica etti. Süleyman Şah’a ait olarak gös-
          resûli’llah,  ersele  bi’l-hüda  ve  dîni’l-hakki   terilen H 593 (M 1196) tarihli Konya’da
          li-yüzhirahû ‘ale’d-dîni küllih” (Kur’an 9/33’ten)
          [Tercümesi: Salât Allah’ın resulü Muhammed’e   basılmış sikkelerin tarihleri yanlış okun-
          olsun. (O öyle bir Allah’tır ki Resulünü) hida-  muştur. Bunlar H 596 (M 1199) olmalı-
          yetle ve hak dinle bütün dinlere üstün kılmak   dır.
          için göndermiştir.]; arkasında ortada, “Ersele-  Süleymanşah’ın  Hicri  595,  596,  597,
          hu bi’l-hakk Ebe’l-feth Melikşah b. Kılıç Ars-
          lan”, [Tercümesi: O (Allah), Kılıç Arslan oğlu   598, 599 ve 600 tarihlerinde yani salta-
          Fatih Melikşah’ı hak ile gönderdi.]; etrafında,   natının her yılında Kayseri darphanesin-
          “Bismi’llâh duribe hâze’d-dirhem bi Kayseriy-  de basılmış paraları bulunmaktadır.
          ye sene selâse ve tis’în ve hamse-mie”. [Ter-
          cümesi:  Allah’ın  ismi  ile  bu  dirhem  (gümüş
          para) Kayseri’de H 593 (M 1196) senesinde
          basıldı.] yazmaktadır.

           Melikşah’ın bu parasının H 594 (M 1197)
           senesinde basılanının da olduğu bildiril-
           mektedir. Melikşah’ın tarih ve darp yeri
           olmayan, yüzünde süvari tasviri, arkasın-
           da  gümüş  parasındaki  gibi  ismi  yazılı
           bakır  paralarının  da  Kayseri’de  basılıp   Süleyman  Şah’ın  bastırdığı,  H  595  (M
           basılmadığı belli değildir.        1198/9) tarihli 3,14 gr ağırlığında ve 24 mm
           Kılıç Arslan’ın devleti aralarında taksim   çapındaki  gümüş  parasının  yüzünde  ortada
           ettiği  çocuklarından  birçoğu  bu  şekilde   daire  içinde,  “es-Sultânu’l-Kāhir  Ebü’l-feth
                                              Süleymân  b.  Kılıç  Arslan  nâsıri  Emiri’l-
           para bastırmışlardır. Kayseri’de meliklik   mü’minîn”  (Tercümesi:  Halifenin  yardımcısı,
           (valilik) yapan oğlu Nureddin Sultanşah’ın   Kılıç Arslan’ın oğlu Kâhir Sultan, Fatih Süley-
           da parasının olması ihtimal dâhilindedir.   man); üstte, “Ve hamse-mie” (ve 500), etra-
           Ancak bunlardan herhangi bir örnek, bu   fında,  “Ersele  [resûlehû]  bi’l-hüdâ  ve  dini’l-
                                              hakki  li-yüzhirahû  ‘ale’d-dîni  küllihi”  (Kur’an
           güne kadar bulunamamıştır.         9/33),  “duribe  hâze’d-dinar  Kayseriyye  sene
                                              hams  ve  tis‘în”  [Tercümesi:  Bu  dinar  (altın
           I. Gıyaseddin Keyhüsrev* I. Dönemi (H   para,  altın  kalıbı  ile  basıldığı  için  böyle  çık-
                                              mıştır) Kayseri’de basıldı, sene doksan beş];
           588–595/M  1192–1198):  Gıyaseddin   arkasında ortada, sağa dönük elinde üç çatal-
           Keyhüsrev’in  bu  ilk  saltanatında  sadece   lı mızrak olan başı hâleli süvari tasviri, etrafın-
           Konya’da basılan sikkeleri görülmüştür.   da, “Lâ ilâhe illa’llâh Muhammedün resûlu’llâh
           Konya’da  saltanatta  olmasına  rağmen   salla’llâhü  aleyh  en-Nâsır  li  Dîni’llâh  emîri’l-
                                              mü’minîn” yazılıdır.
           büyük ağabeyin sahip olduğu Kayseri ve                  (Y. İzmirlier Arşivi)
           Sivas’ta para bastırması tabii ki mümkün
           değildi. Kayseri’de H 593 (M 1196) ve H
           594 (M 1197) yıllarında adına para bastı-  Paralarda  ismi  geçen  Nâsır  li  Dîni’llâh
           ran  Kutbeddin  Melikşah'ın,  H  594  (M   Abbasi halifesi olup 1180-1225 yılları ara-
           1197) veya H 595 (M 1198)  yılında vefatı   sında Bağdad’da halifelik yapmıştır. Sel-
           üzerine bu defa, aşağıda görüleceği üzere   çuklular  manen  bağlı  oldukları  Abbasi
           diğer  büyük  kardeşi  Tokat  Meliki  Rük-  halifelerinin isimlerini paralarına yazdır-
           neddin Süleyman Şah ölen ağabeyine ait   mışlardır.
           olan Sivas ve Kayseri’yi ele geçirip Konya   II. Süleyman Şah zamanında Kayseri’de,
           üzerine yürümüştür.                 müze  deposunda  kırık  kitabesi  bulunan
                                               ve  saltanatının  ilk  yılı  olan  H  594  (M
           II. Rükneddin Süleyman Şah Dönemi   1198) tarihli büyük bir bina (büyük ebat-
           (H 595–600 -M 1197–1204): Kutbeddin   taki  kitabenin  birinci  satırı  kazınarak
           Melikşah’ın  ölümünden  sonra  bu  defa   silinmiştir) ile H 599 (M 1202/3) yılında
           diğer büyük kardeşi Tokat Meliki II. Rük-  Kızılırmak  üzerinde  Tekgöz  Köprüsü*
           neddin Süleyman Şah 1197 yılında asker-  yapılmıştır.
           leri ile Kayseri üzerinden Konya’ya gelip
           kardeşini burada muhasara etti. Neticede   I.  Gıyaseddin  Keyhüsrev  II.  Dönemi
           Keyhüsrev anlaşma ile saltanatı ağabeyi-  (H 601–608-M 1204–1211): II. Süleyman
   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146   147