Page 262 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KON / 253 [1695]

Mescit, son olarak 2015 Ocak ayının önüne alındığında XVIII. y.y. sonu özel-
başında geçirdiği bilinçsiz bir onarım likleri yansıtmaktadır. Ancak bugün yapı,
sonucunda ne yazık ki asli hâlini tama- tamamen asli özelliklerine uymayan
men kaybetmiştir. Eser hakkında bilgiyi Tomarza taşı ile kaplanarak farklı bir
ancak Kayseri Taşınmaz Kültür Varlık- görünüme bürünmüştür.
ları Envanteri’nden öğrenebiliyoruz. Kaynakça: Özbek-Arslan, KTKVE, s. 284-286;
Günümüzde ibadete açık olan mescidin Özkeçeci, Cami ve Mescidler, s. 138-139; Eylem
kitabesi olmadığından ne zaman ve kim Yurdakul, Kayseri Mihrapları, Kayseri 2006.
tarafından inşa edildiği bilinmemektedir. ASLI SAĞIROĞLU ARSLAN
Ustası hakkında da herhangi bir bilgiye
ulaşılamamıştır. KONUKLAR (KONUKBOĞAN)
Konukboğan Mescidi tek mekânlı, dik- MAHALLESİ
dörtgen planlı bir yapıdır. İç mekânda İlk defa 1500 tarihli Defter’de “Konuk-
herhangi bir bölüntü veya taşıyıcı unsur lar Mahallesi” olarak kaydedilmiştir. Bu
mevcut değildir. Düz dam ile örtülmüş tarihte mahallede 28 hane ikamet etmek-
olan eserin minberi olmadığından bir teydi. Lala Camii*’ne tabi olarak kaydedi-
mahalle mescidi olduğu kabul edilebilir. len mahalle, camiye yakın bir konumda
Mescide, kuzey duvarına açılan basık bulunmaktaydı. 1520 tarihinde ise
kemerli kapıdan girilmektedir. Kapının mahallede 23 nefer nüfus meskûndu.
bulunduğu kısım bir sundurma ile kapa- 1570 tarihli Defter’de kayıtlı değilken
tılmıştır. Giriş kapısının kemer alınlığının 1584 tarihli Defter’de yeniden “Mahalle-i
altında selvi, üstünde ise altı köşeli yıldız Konuklar “olarak kaydedilmiştir. 52
kabartması yer almaktadır. Mescidin nefer nüfus oturmaktaydı.
kuzeyinde girişi dışarıdan olan bir kadın- 1642 tarihli Avarız Defteri’ne göre
lar mahfili yer almaktadır. Mihrabı ahşap mahallede meskûn olan nefer sayısı 17
levhalarla kaplanmıştır. Dikdörtgen idi. 1691 tarihli Cizye Defteri’ne göre
planlı mescidin güney duvarı ortasında mahallede sekiz nefer gayrimüslim ika-
ve giriş aksında yer almaktadır. Niş derin- met etmekteydi.
liği duvar kalınlığı içinde kalır, kıble 1834 tarihli Temettuât kayıtlarında yine
duvarının dış yüzünde çıkıntı yapmaz. “Konuklar Mahallesi” adı ile kaydedilen
Çerçevesi de iç mekâna doğru taşmaz. mahallede 26 hane meskûndur. 1872
Mihrabın batısında duvara açılmış ve tarihli Nüfus Defteri kaydında mahalle-
bugün dolap olarak kullanılan bir niş yer nin ismi ilk defa “Konukboğan” olarak
almaktadır. Bu nişin bir benzeri de kuzey kaydedilmiştir. Bu tarihte mahallenin
cephenin doğu tarafında bulunmaktadır. Hacı Kanberoğlu, Yenicamii, Hanlı, Ari-
Mescidin doğu duvarında iki, batı duva- fağa, Sicimağa ve Konukboğan Sokağı
rında ise bir adet pencere açıklığı bulun- adını taşıyan altı sokağı ve 44 hane nüfu-
maktadır. Pencereler alttan ve yanlardan su vardır. Sonraki dönemlerde bu mahal-
hafif şevlidir. Yapının beden duvarlarına lenin ismi değişmiş ve yerine yeni mahal-
oturan üst örtüsü betonarme olarak yeni- leler kurulmuştur.
lenmiştir. Kuzeydoğu köşeden yükselen Kaynakça: BOA. MAD. 20, vr. 7b; TD. 387, s.
ve metalden yapılmış minber minaresi 199; TD. 976, s. 17; İnbaşı, 16.YBKayseri, s. 41;
bulunmaktadır. Caminin giriş kapısında- Kayseri Tapu-Tahrir Defteri /1500, hzl. Meh-
ki altı köşeli yıldız ve selvi kabartmaları met İnbaşı, Kayseri 2009; Kayseri Tapu-Tahrir
Defteri /1570, hzl. Mehmet İnbaşı, Kayseri
dışında herhangi bir bezemesi bulunma- 2009; TK. KKA. TD. 136, vr. 27a; MAD. 7063,
maktadır. Mescitte köşelerde düzgün s. 18c; MAD 5856, s. 15; 17. Yüzyıl Kayseri
kesme taş, genel duvar malzemesi olarak Avârız ve Cizye Defterleri, hzl. Mehmet İnbaşı,
moloz taş malzeme kullanılmıştır. Kayseri 2011; Temettuât Defteri (1250/1834
Kitabesi bulunmayan yapı için tarihlen- Tarihli), hzl. İsmet Demir, Kayseri 1998, s. 336-
338; Cömert, 19.Y.Kayseri, s. 203; Mehmet
dirme yapmak güçtür. Basit bir işçilikle Çayırdağ, “Kayseri’nin Mahalleleri”, KTA, s.
inşa edilmiş, küçük bir mahalle mescidi 370-371.
olan yapı genel mimari özellikleri göz MEHMET İNBAŞI