Page 311 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1744] 302 / KÜL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Kral Mezarları’nda bulunanlara benzer.
Eski Tunç Çağı sonunda güneyindeki
komşularıyla olan yakın ilişkiler sonu-
cunda zenginleşen Kültepe’nin anıtsal
binalarla donatıldığı görülür. Kültepe’-
nin bu zengin çağında dikkati çeken yerel
sanat eserleri arasında su mermerinden
yapılmış idol ve heykeller yer alır.
Yazının kullanıldığı oldukça gelişmiş
güneyli toplumlarla bağlantı kurulmuş
olmasına rağmen bu dönemde Anadolu
henüz bir yazı tipi geliştirmemiş veya
kullanmamıştır. Bu dönem Anadolusuna
ait en eski bilgiler, MÖ XXIV-XXIII. yüz-
yıllarda yaşamış olan Akkad Kralı Sargon
ve torunu Naram-Sin’in kahramanlıkları-
nı anlatan efsanevi “Savaş Kralı/Şartam-
hari” metinleridir. “Şavaş Kralı”, tüccar-
Karum’da tüm yapı katlarında ölüler, evlerin zeminine, ya taş sanduka ların şikâyetleri üzerine Orta Anadolu’-
mezarlara veya küplere ya da doğrudan toprağa gömülmüştür.
daki Purushattum şehrine savaş açmıştır.
Daha sonraki yıllarda ise torunu Naram-
ğında gerçekleştirilmiştir. Kazılar, T.C. sin, aralarında Hatti Kralı Pampa ile
Kültür ve Turizm Bakanlığı adına Türk Kaniş Kralı Zipani’nin de olduğu 17 kra-
Tarih Kurumu ve Ankara Üniversitesinin lın oluşturduğu koalisyonu yenmiştir.
bilimsel ve maddi destekleri ile yapıl- Kültepe’de Eski Tunç Çağı III tabakaları-
maktadır. Ankara Üniversitesi emekli nı Mezopotamya ve Kuzey Suriye ile
öğretim üyelerinden Prof. Dr. Kutlu yakın ilişkiler kurulan Asur Ticaret Kolo-
Emre* ile birlikte yürütülen kazı, nileri tabakaları takip eder. Bu dönemde
Emre’nin ölümü (2014) üzerine hâlen Kültepe, Kaniş Krallığı’nın merkezidir.
Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu başkanlığında- Höyükte ortaya çıkan 10. ve 6. yapı katla-
ki bir ekip tarafından yapılmaktadır. Kül- rı ve Aşağı Şehir’deki II-I a-b katları bu
tepe-Kaniş kazıları 2006 yılından itiba- dönemi temsil eder. Kaniş’in 7. ve 8.
Kültepe’de bulunan insan ren Kayseri Büyükşehir Belediyesinin katlarında üç ayrı saray gün yüzüne çıka-
biçimli ve insan kafası çok önemli proje ve ekipman desteğiyle rılmıştır.
biçimindeki kaplar da Sarayların haricinde, höyüğün üzerinde
muhtemelen gündelik ivme kazanmıştır. Kültepe iki bölümden
kullanım için değildi. oluşmaktadır: yer alan ve tamamen gün ışığına çıkarıl-
mış, planları nedeniyle 40 m aralıkla inşa
1. Tepe/Höyük/Kaniş edilmiş iki büyük bina önemlidir. Yazılı
Etrafındaki ova seviyesinden 21 m yük- belgelerde ilk Hitit kralı olarak kabul
seklikte olup yaklaşık 550 m çapındadır. edilen Anitta*’nın Neşa’da tapınaklar
Höyükte yapılan kazılar, en erken yerleşi- yaptırdığı bildirilmektedir. Tepede, Kolo-
min günümüzden en az 5000 yıl kadar ni Çağı’nın geç safhası olan I b katında
eskiye (Eski Tunç Çağı I) gittiğini göster- açığa çıkartılmış birbirine benzer planda-
mektedir. Bundan daha erkene tarihle- ki bu yapıların söz konusu tapınaklardan
nen yerleşim katlarına henüz ulaşılama- ikisi olması kuvvetle muhtemeldir. 5. ve
mıştır. 4. yapı katları Geç Hitit Dönemi’ni temsil
Anadolu Platosu ve Kuzey Mezopotam- eder. Bu dönemde Kültepe, Büyük Tabal
Kültepe’de bulunan bu kap, ya ile Kuzey Suriye arasında Eski Tunç Ülkesi’nin hâkimiyeti altındaki krallıklar-
“Bıbru” olarak anılan kapların dan birinin merkeziydi. Kültepe de böl-
ilk örneklerindendir. Bunlar Çağı II Dönemi ile başlayan yakın ilişki-
aslan, antilop, boğa, manda, ler kazılarda keşfedilen ithal çömlekler, gedeki diğer Geç Hitit* beylikleri gibi
tavşan, köpek, yaban domu- silindir mühürler ve metal objelerle bel- MÖ VIII. yüzyılın sonlarına doğru Asur-
zu, salyangoz ve kartal ya da gelenir. Kültepe’de bulunan Orta Anado- lular tarafından tahrip edilmiştir.
keklik gibi çeşitli kuş türleri
biçimindedir. lu’da yabancı mücevher örnekleri, III. Ur Höyükteki son iki dönem, bir yapı katı