Page 313 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4
P. 313
[1746] 304 / KÜL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹
Evlerde bulunan bol miktardaki tezgâh
ağırlıkları ve ağırşaklardan hareketle
Kaniş kadınlarının muhtemelen Asur’da
yaptıkları gibi eşleri için kumaş dokudu-
ğu söylenebilir.
Kaniş Seramiği
Kaniş, eski Yakın Doğu’nun en seçkin
seramik üretim merkezlerindendir. Bu
dönemde Anadolu seramiği biçim ve
süslemede çeşit ve zenginlik bakımından
doruk noktasındadır.
Seramiğin çoğu MÖ III. bin yılın son
çeyreğinin başından itibaren Anadolu’da
kullanılan metal kapların taklididir. Pek
Kültepe’de büyük boydaki çömlekler ve büyük tahıl küpleri depolarda düzgünce
istiflenmiştir. çok seramik biçimi karşımıza ilk defa II.
katta çıkar. II. katta görülen seramikler-
ölümden sonraki hayatta iş yapabilsinler den bazıları ömürlerini bu erken tabaka-
diye sermayeleriyle birlikte gömülmüş- da tamamlarken diğerleri ise yeni biçim-
lerdir. lerin ortaya çıktığı I b katına kadar devam
eder. Bir kısmı ise Koloni Çağı’ndan
Metal ve Kumaş Üretimi daha sonraki Eski Hitit Krallık Çağı’na
Bu uluslararası ticaret merkezinde metal kadar kullanılmaya devam eder. Yerel
birinci derecede önemlidir. Pek çok yer- seramik dışında ithal seramik örnekler
leşim yerinde maden atölyeleri bulun- de vardır. Bu seramiklerin kökeni genel-
maktadır. Atölyelerin mimari yapısı evle- de Kuzey Suriye’dir ve bunlar I b’de daha
rinkinden çok da farklı değildir. Ancak da çeşitlenir.
içeride bulunan taş kalıplar, eritme kap- Evler, günlük ihtiyaç için kullanılmış çok
Kültepe’de bulunmuş bu kap, ları, üfleme çubukları körüklerle ayırt sayıda ve çeşitli seramik tipleri barındır-
gündelik kullanıma uygun edilebilmektedir. Bakır, tunç, gümüş, maktadır. Bazı evlerde bulunan seramik
değildir. Bunlar dinî tören- altın, elektrum ve kurşun kaplar, silahlar, eşya miktarı bir ailenin normalde ihtiyaç
lerde kullanılmıştır ve Yakın
Doğu’da, başka herhangi bir kemer tokaları, makaralar, çalparalar, duyacağından çok daha fazladır. Bu
yerde örneklerine rastlanmaz. iğneler, insan ve hayvan biçimli figürler çömleklerin hiç kullanılmamış olmala-
ve çeşitli işlerde kullanılan halkalar rından bunların satılmak üzere bulundu-
önemli bir koleksiyon oluşturmaktadır. rulduğu anlaşılmaktadır. Daha büyük
Çivi yazılı belgeler, bir tüccarın ev eşyası- boydaki çömlekler ve büyük tahıl küpleri
nın dökümünün bir kısmı olarak toplam- ise depolarda düzgünce istiflenmiştir.
da neredeyse 100 kg gelen çoğunluğu
kaplardan oluşan metal objelerden bah- Dinî Kaplar ve Heykelcikler
setmektedir. Kaplara dökme ve dövme Bazı kaplar gündelik kullanıma uygun
teknikleriyle şekil verilmiş, kulp ve diğer değildir, dinî törenlerde kullanılmıştır.
ayrıntılar ise perçinleme ve lehimleme Bunlar Kaniş’e özgüdür ve Yakın
yoluyla birleştirilmiştir. Doğu’da veya başka bir yerde örnekleri-
Mezarlara ölü hediyesi olarak bırakılan ne rastlanmaz. Çömleklerin büyük kısmı
eşyalar arasında silahlar önemli bir grubu hayvan tasvirleriyle bezenmiştir. Pek çok
oluşturmaktadır. Bu silahları şekillendir- kabın kulpları ve ağızları çoğunlukla
mek için kullanılan kalıplar, II. ve I b boğa veya koç kafası olmak üzere hayvan
katlarındaki atölyelerde bulunmuştur. şeklindedir. Bu teknik daha sonraki Eski
Anadolu’da sık rastlanmayan farklı form- Hitit Krallık Çağın’da da kullanılmıştır.
lardaki silahlar, Kuzey Suriye veya Eski Hitit Krallığı Dönemi’ne ait pişmiş
Mezopotamya’dan ithal edilmiş ya da toprak kült eşyalarının kökeni de
ithal parçalar örnek alınarak yerel üretim Kültepe’ye bağlanmaktadır.
Kültepe’de bulunmuş madenî
ok uçları yapılmıştır. Hayvan biçimli kaplar, Hitit metinlerine