Page 318 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KÜT / 309 [1751]

birlikte (1463’ten sonra) yapılan yeni
medreselerle geliştirilmiş, çok daha fazla
eser yazılmaya ve toplanmaya başlanmış-
tır. Osmanlı Devri’nde ilk vakıf kütüpha-
nesi XVI. yüzyıl ortasında Kayseri’de
kadılık yapmış Kadı Bedreddin Mah-
mud*’un, evinde kurmuş olduğu kütüp-
hanedir. Kadı Bedreddin Mahmud’un
1559 tarihli vakfiyesinden öğrendiğimize
göre isimlerini tek tek saydığı 261 adet,
400 cilt kitabını evladı ve halkın istifade-
si için vakfetmiştir. Kütüphane olarak
önce Camiikebir Mahallesi*’ndeki evinin
bir bölümünü tahsis eden Kadı buraya
görevliler tayin etmiş, kitapları ödünç
almak isteyenler için şartlar koymuştur.
Kadı Bedreddin Mahmud, eğer evladı Necmettin Feyzioğlu Halk Kütüphanesi
kalmaz ve evi harap olursa kütüphanesi-
nin faaliyetine çarşıdaki Bedesten içinde edilmiştir. Mehmed Paşa, Erkilet’te dep-
devam edebilmesi için vakıf idarecilerini remden yıkılmış bulunan cami yerine
görevlendirmiştir. yeni bir cami, bunun yanına bir medrese,
bir mektep ve bir hamam yaptırmıştır.
Kadı Mahmud Kütüphanesi’nin ne Cami içinde kalan, kendi vakıf mührüyle
zaman yok olduğu ve kitaplarının ne mühürlü kitapları, daha fazla kaybının
olduğu belli değildir. Evden sonra çarşı- önlenmesi için tarafımızdan, Raşit Efendi
da faaliyete geçip geçmediği de bilinme- Eski Eserler Kütüphanesi*ne nakledil-
mektedir. Ancak bugün devam eden vak- miştir.
fının yöneticileri, Sivas Caddesi üzerin- Dördüncü kütüphane, günümüzde yok
deki yeni binalarının altında, Kadı Mah- olmuş olan Kapalı Çarşı*’da Kazancılar
mud’un kitaplarının yeni baskılarını Çarşısı arkasındaki Pervanebey Medre-
temin edip yeni birçok kitap da ilave sesi*'nde Moluluzâde Mahmud Efendi’-
ederek vakıf şartı olan kütüphaneyi yeni- nin 1716 yılında meydana getirmiş olduğu
den faaliyete geçirmişlerdir. kütüphanedir. Hacı Halil Efendi*’nin kar-
Tarih sırasına göre Kayseri’deki ikinci deşi olan Mahmud Efendi (herhâlde
kütüphane, İncesu*’da Merzifonlu Kara müderristi) yüz cilt kadar kitabını bu
Mustafa Paşa’nın külliyesindeki* kütüp- medreseye vakfetmiştir. Mahmud Efen-
hanedir. Kara Mustafa Paşa, sadrazam di’nin kitapları daha sonra Hacı Halil
olmadan Sadaret kaymakamı (Başbakan Efendi Kütüphanesi’ne, oradan da Raşit
vekili, İçişleri bakanı) iken 1670 yılında Efendi Kütüphanesi’ne nakledilmiştir.
İncesu ilçesinde yaptırmış olduğu büyük Kayseri’deki beşinci önemli kütüphane,
külliyesinde bir de kütüphane kurmuş Matbah ve Sur Emini Molulu Hacı Halil
bulunduğunu Raşit Efendi Kütüphane- Efendi’nin zelzeleden yıkılan Cami-i
si*'ndeki ona ait vakıf mühürlü kitaplar- Kebir’in yeniden yaptırılması gibi Kayse-
dan anlamaktayız. Anlaşılan vakıf, ri’deki birçok hayratı yanında 1751 yılın-
Osmanlı Devleti’nin sonuna doğru gelir da, Hunat Medresesi* eyvanına yaptırdığı
kaynaklarından yoksun kalıp külliye binaya, vakfiyesinde isimlerini tek tek
bakımsız hâle gelince kitapların bir kısmı, zikrettiği kitaplarını vakfetmesiyle oluş-
o devirde faal olan Kayseri’nin merkezin- muştur. Medreselerin faaliyetlerinin dur-
deki Raşit Efendi Kütüphanesi’ne nakle- duğu XIX. yüzyılın sonunda bu kütüpha-
dilmiştir. ne de diğerleri gibi Raşit Efendi Kütüp-
Kayseri’de üçüncü kütüphane, Sadrazam hanesi’ne nakledilmiştir. Bu kütüphane,
Nişancı Mehmed Paşa*’nın memleketi Kayseri’de bugün de faalliyette olan Raşit
Erkilet*’te 1714 yılında yaptırmış olduğu Efendi Yazma Eserler Kütüphanesi’dir.
caminin veya medresenin içinde teşekkül Aslen Kayseri’nin Ispıdın* (değişen ismi