Page 439 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1870] 430 / MİL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

dokudukları halı ve kilimleri orada satarak Millî Mücadele’de miting meydanları,
geçimlerini sağlıyorlardı. camiler ve Ortodoks Türklere ait kiliseler
Millî Mücadele yıllarında hastane, neka- halkı birleştirmede, tek vücut olmada çok
hathane ve yetişmiş eleman yeterli değil- önemli görevler yapmıştır. Sakarya Zafe-
di. 1920 yılında Kayseri’de 100 yataklı ri için Kayseri meydanlarında mitingler
bir hastane hizmete açıldı. Sakarya yapılır, ateşli nutuklar söylenirken cami-
Muharebelerinde Ankara’nın mevcut lerde ve Türk Ortodokslara ait Kayseri
hasta yatak sayısı artırılınca Kayseri’de Aya Nikola Kilisesi’nde de dualar edili-
de seyyar bir hastane kuruldu. Cephedeki yordu.
savaşın uzaması sonucunda 1921 Aralık Ermenilerin emperyalist ülkelerin kış-
ayında Kayseri`deki yatak sayısı 500`e kırtmasına aldanmalarına rağmen Türk
çıkarıldı. 1922 yılında ise yatak sayısında Ortodokslarının Millî Mücadele’nin
Sebîlürreşâd’ın 24 Eylül 1920 büyük bir artış olmuş, 500 yataktan yanında yer alması ve bu olumlu tutumu
tarihli ve 490. sayılı Kayseri 1000 yatağa çıkarılmıştı. Buna ilaveten Kayserililer tarafından alkışla karşılan-
baskısı
bir de revir açıldı. Merkezde eczane ola- mıştır. Türk Ortodoksları Kayseri’de bir
rak iki resmî, üç özel eczane vardı. Resmî kongre için toplandı. Kongrenin amacı
eczaneler Belediye Eczanesi ve Memle- Millî Mücadele’nin yanında yer almaktı.
ket Hastanesi’nin resmî eczanesiydi. Kayseri, Anadolu’nun çeşitli yörelerin-
Özel eczaneler ise Şifa, Erciyes ve den Kongre’ye gelen misafirlere her türlü
Mardiyân Eczaneleriydi. Ecza deposu yardımı göstererek ve Millî Kongreler
olarak Anadolu Tıp Eczanesi, Dırazzade- arasında yer alması gereken “Umum
ler ve Vatan Ecza Depoları bulunuyordu. Anadolu Türk Ortodoksları Kilise
Develi merkezde özel eczane ile İncesu’- Kongresi”nin gerçekleşmesini sağlayarak
da hükümet tabibine ait bir eczane mev- kongre şehri unvanını hak etmiştir. Biz
cuttur. Bünyan’da eczane yoktu. Kaza ve bu millî nitelikli kongrenin Kayseri’de
kasabalardaki dispanserler, tahsisat nok- gerçekleşmesinden dolayı bu kongreye,
sanından, geçici olarak kapatılmıştı. “Kayseri Kongresi” adını vermeyi uygun
Merkez livada, Memleket Hastanesi içe- bulmaktayız. Millî Mücadele zaferle
risinde bir Frengi Dispanseri mevcuttu. sonuçlanınca şehit sayıları gündeme
İstanbul Hükümeti ile Ankara Hükümeti geldi. Çeşitli illerdeki şehit sayısıyla Kay-
arasında “Fetvalar” mücadelesinden seri’yi karşılaştıracak olursak Edirne 24
sonra ikinci bir mücadele daha başladı ki kişi, Çanakkale 105, Balıkesir 59, İzmir
bu da İstanbul’daki Fener Patrikhanesi 68, Manisa 29, Sakarya 351, Denizli 386,
ile önceden ona bağlıyken ayrılarak ve Antalya 716, Erzurum 117, Kastamonu
bağımsızlığını ilan ederek Kayseri’de 484, Ankara 211, Gaziantep 40, Kayseri
kurulan “Bağımsız Türk Ortodoks Patrik- merkez 393, kazası Bünyan 26, Develi
hanesi” arasındaki savaştır. Fener Patrik- 113, İncesu 20, Tavlusun köyünden 48
hanesi ne İstanbul ne de Ankara Hükü- kişidir. Kayseri’den toplam olarak 600
metini desteklemesine ve Yunanistan’- şehit verilmiştir.
dan yana tutum ve tavır içerisine girmesi- Kayseri Millî Mücadele’de keşke şunları
ne karşın “Bağımsız Türk Ortodoks Pat- da yapsaydı diyecek bir şey bırakmadı.
rikhanesi” Ankara Hükümeti’nin yanında Vatanın kurtuluşunda isyanlar çıkaran
yer alıyordu. değil, isyanları bastıran bir şehir oldu.
Ankara Hükümeti gerek Anadolu’daki Millî Mücadele’de millî bütünlüğü koru-
Müslüman ulemanın ve gerekse Türk yarak vatanın kurtarılmasında üzerine
Ortodoksların desteğini arkasına almakla düşeni yaptı.
kendisini daha güvende sayıyordu. Gerek Kaynakça: Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir
1915’te 45.036 Ermeni’nin tehciriyle ve Düşünceleri, genişletilmiş 2. baskı, Atatürk
gerek 1923’te 26.980 Ortodoks Türk’ün, Araştırma Merkezi, Ankara 2005; Selahattin
Tansel, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, Millî
624 Rum Protestanın Kayseri’den Eğitim Bakanlığı Yay, 3. basım, C. I, İstanbul
Yunanistan’a göç ettirilmesi Kayseri’nin 1991; Zübeyir Kars, Millî Mücadele’de Kayse-
hem kültürel ve hem de ekonomik tarihi ri, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu, Ankara
açısından önemli bir hadisedir. 1999; Zübeyir Kars, “Millî Mücadele’de Kayse-