Page 63 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1494] 54 / KAY KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

olmasında çeşitli faktörler rol oynamıştır. da yeni bir imar planı yapılması gereği
Bunlardan ilki, güneyde lav akıntılarının duyulmuştur. 1970-1980 yılları arasında
bulunmasının topografik bir engel oluş- yerleşilen planlı alanlar; doğuda Mimar-
turmasıdır. Ayrıca bu yöndeki Tayyare sinan ve Alparslan Mahalleleri, istasyo-
Fabrikası ile kuzeybatıdaki istasyon ile nun doğusundaki Mevlâna Mahallesi,
demiryolu ve devamındaki Sümerbank kuzeyde Şirinevler Mahallesi’dir. Bu
Bez Fabrikası başka bir kademeyi oluştu- zaman aralığında şehirde plansız gelişim
rarak bu yönlerdeki yayılmaya engel ya da gecekondu alanlarının gelişimi
olmuştur. Böylece şehir, ana karayolları- daha fazla olmuştur. Gecekondu tipinde-
nın da etkisiyle kuzeybatı ve doğu yönle- ki konutların yapıldığı alanlar, şehri adeta
rinde ovaya doğru yayılma eğilimine gir- dört bir yandan kuşatmıştır.
miştir. Söz konusu dönemde idari olarak şehir-
Kayseri’nin şehirleşmesi, 1970 yılından den ayrı birer ünite olan ancak şehir
sonra daha da hızlanmıştır. 1970 yılında merkezine yakınlığı nedeniyle fonksiyo-
160.985 olan nüfus, 10 yıl sonra nel bakımdan onunla bütünleşmiş
207.037’ye, 1990 yılında ise 421.362’ye durumda olan doğudaki Argıncık kasa-
ulaşmıştır. 20 yıllık zaman zarfında 260. bası ile Konaklar (Germir) köyü ve batı-
377 kişilik bir artış söz konusudur. Kay- daki Ambar köyü de en büyük gecekon-
seri’nin, 1927 yılı sayımından itibaren du alanları olmuştur. Buralarda tarla
nüfus ağırlığı yönüyle ülkemizdeki ilk 15 durumundaki araziler hisseli olarak özel
şehir arasında bulunması açısından parselasyon yapılarak satılmıştır. Arazi
önemli bir yeri vardır. Üstelik de yıllar fiyatlarının şehir merkezine oranla
itibarıyla değişmekle birlikte hep 8. ve 9. oldukça ucuz olması, talebi artırmıştır.
sırada yer almıştır. Ancak şehirleşme Köyden şehre göç edenler, çoğunlukla
indeksi bakımından 1970 yılından itiba- söz konusu alanlarda konut edinmişler-
ren de büyük bir sıçrama yaptığı görülür. dir. Öyle ki Argıncık’ta 1960 yılında 1.510
Şehirdeki nüfus artışının giderek daha olan nüfus, 1970’te 8.322’ye, 1980’de ise
yüksek oluşunun ana nedeni, Kayseri’yi 25.960’a ulaşmıştır.
bir çekim merkezi hâline getiren fonksi- 1980 yılından sonra ise şehrin gelişimi,
yonlardaki gelişme ve buna bağlı olarak başından beri olduğu gibi, ana karayolla-
da köyden şehre göçtür. Doğal olarak rının ve sanayinin etkisiyle kuzeybatı ve
nüfustaki bu büyük artış, şehrin gerek doğu yönünde olurken ikinci derecede
yatay gerekse dikey yönde büyümesini ve de kuzey ve güneye doğru bir gelişme
fiziki çehresindeki değişiklikleri de bera- görülür. Bunda ulaşımın etkisinin yanı
berinde getirmiştir. sıra buralarda yer alan Talas*, Erkilet* ve
1970 yılından sonra şehrin gelişimi üç Hisarcık* yerleşmelerinin şehir merkezi-
şekilde olmuştur: a) Eski yapıların yıkıla- ne yakınlığı ve onunla bütünleşme yolun-
rak yerine yenilerinin inşası, b) Yeni da olmasının önemli rolü vardır. Çünkü
alanların planlı bir şekilde yapılaşması, şehirden adı geçen yerleşmelere doğru
c) Plansız yapılaşma sonucunda oluşan bir büyüme olurken ters yönde de bura-
yerleşim alanları ve başka idari ünitelerin lardan şehir yönüne doğru bir gelişme
şehirle bütünleşmesi. mevcuttur. Şehrin güneydoğu ucunda
Şehirdeki büyüme ve yenileşmeye bağlı bulunan Erciyes Üniversitesi Kampüsü,
olarak eski mahallelerdeki evler ve iş Talas’la şehir arasında adeta bir köprü
yerleri yıkılarak yerine çok katlı binalar görevi yapmaktadır. Üniversitenin bura-
inşa edilmiştir. Bu durum şehrin nüvesini da bulunuşu nedeniyle özellikle Talas’tan
teşkil eden günümüzdeki merkezî iş şehir yönüne doğru bir büyüme söz
sahasında çok net olarak görülür. konusudur.
Modern yapıların arasında eski yapılara 1980 yılından sonra şehrin en önemli
az da olsa rastlanmaktadır. gelişme ekseni kuzeybatı yönünde
Daha önce yapılan planlamalar doğrultu- olmuştur. Şüphesiz ki bunda Organize
sunda yeni alanlar yerleşime açılırken Sanayi Bölgesi* ile diğer sanayi alanları-
şehrin hızlı gelişimi karşısında 1975 yılın- nın önemli rolü olmuştur. Bu yönde ağır-