Page 172 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

172 Sekizinci Bölüm

Kapan (Pamuk Hanı)

Ticari dokunun yoğun olduğu alanın batısında bulunan han, şehirdeki diğer
ticaret yapılarına oranla daha küçük ölçekli bir eserdir. Doku içerisinde Piri Paşa
Hanından sonra en fazla tahrip olan yapı görünümündedir.

Günümüzde Pamuk Hanı veya Kapan Hanı olarak tanınan eser daha önceleri
Pembe Han olarak adlandırılmaktaydı.

Türk ticaret tarihinde önemli bir yere sahip olan Kapan Hanları, Anadolu
Selçukluları döneminden itibaren görülen bir ticaret yapısı olarak karşımıza çı-
kar. Kapan Hanları her biri tek bir cins ticaret maddesinin toptan satışı veya da-
ğıtımına hizmet eden kapalı birer pazar yeri hüviyetindedir. Kapan Hanları yahut
sadece Kapanlar, genelde ticari aktivitelerin yoğun olduğu şehirlerdeki alışveriş-
lerde ve pazar hayatında çok önemli ve karakteristik birer kurum olarak işlevle-
rini sürdürmüşlerdir.

Pamuk Hanı’nın batı cephesi ile güneydoğu köşesine yeni binalar eklenmiş,
özellikle batı taraftaki ekler, hanın bu cephesindeki mekânlarını da içine alacak şe-
kilde düzenlendiğinden, revakların gerisindeki mekânların tespitini zorlaştırmıştır.
Kapan Hanı, ortası revaklı avlulu ve iki katlı olarak inşa edilmiştir. Hana gi-
riş doğu cepheden sağlanmış ve cephenin kuzey tarafı, giriş açıklığının 1.5 metre
kadar kuzeyinden itibaren, arsa veya yol şartlarından olsa gerek pahlanmıştır.
Yapının giriş cephesi ile pahlı yüzeyin köşelerinde tamamen kesme taş, diğer
cephelerde ise kaba yonu ve moloz taş kullanılmıştır.
Yaklaşık kare planlı ve oldukça küçük olarak düzenlenen avlunun etrafı ku-
zey, güney ve batı yönlerinde revaklarla çevrilmiştir.
Yapının inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte araştırmalarda genelde
15. Yüzyıl başları verilmektedir.
Kapan Hanı malzeme ve işçilik yönünden Kayseri’deki diğer ticaret yapıla-
rına göre daha az önem arz eder. 56

Vezir Hanı
Kayseri geleneksel ticari dokusunun içerisinde, Ulu Cami’nin doğu köşesine
yakın bir konumda bulunmaktadır.
Vezir Hanı’nın ana girişi, doğu cepheden, Kapalı Çarşı’nın bir bölümünü
oluşturan Urgancılar Çarşısı’nın girişinin hemen yanından verilmiştir.
Yapının cepheleri bütünüyle kesme taş ile inşa edilmiştir. Bu sistem iç kısım-

56 Doç. Dr. Ali Baş, Kayseri Ticaret Yapıları Üzerine Bir Araştırma, Kayseri-1996.