Page 176 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

176 Sekizinci Bölüm

şehrin ticari nabzının attığı Çarşı İş Merkezi’nin 203.000m ’lik bir alana oturdu-
2
ğu görülür. Bu alan aynı zamanda Kayseri dış kale surlarının çevrelediği alandır.

Tennuri Caddesi, Millet Caddesi, Vatan Caddesi, Serdar Caddesi, Nazmı To-
ker Caddesi, Kazancılar Caddesi, Şekerciler Caddesi, Kiçikapı Caddesi, Camii
Kebir Caddesi, Sur Caddesi ve Ulu Camii Caddesi iş merkezinin ana omurgasını
oluşturur.
1882 yılında Jean S. Euthychides tarafından hazırlanan Kayseri’nin ilk ha-
ritasında bölgenin cadde ve sokak dokusunun o yıllarda henüz tam olarak oluş-
madığı görülür.
1945 planlarında ise bu bölgedeki ana arterlerin bugünkü doku ile büyük
ölçüde örtüştüğü, dolayısı ile bu yıllarda bu bölgenin genellikle bir ve iki katlı
olarak oluştuğu anlaşılmaktadır.

1945 yılında onaylanan Kemal Ahmet Arü planlarında alışveriş merkezinin
neredeyse tamamının korunacak eski kent bölgeleri olarak tarandığı görülmek-
tedir. Bunun istisnası kırmızı ile taralı olarak gösterilen Nazmi Toker Caddesi
(Bankalar Caddesi) nin her iki tarafına teklif edilen binalar olarak önerilen yeni
yapılaşma ile Tennuri Caddesi ile Millet Caddesi birleşimine önerilen arkatlı yeni
yapılaşmadır. Ayrıca iç kalenin batısındaki bu günkü Bürüngüz Camii’ni de içine
alacak şekilde ve Kapalı Çarşı’nın bir kısmını da yok farz ederek önerilmiş bir
yeni yapılaşma var ise de bu öneri uygulanmamıştır.
1882’de yapılan Kayseri’nin ilk haritası ve 1945 planlarından genel olarak
Çarşı İş Merkezi’nin 20. Yüzyılın başından itibaren oluşmaya başladığını, baş-
langıçta Kapalı Çarşı’nın ve Cami Kebir’in güney ve doğusundan itibaren büyü-
yerek yirminci yüzyıl boyunca devam eden bir süreçte ortaya çıktığını anlamak
mümkündür. Yüzyılın ortalarında Cumhuriyet ve Cami Kebir mahallelerinin bü-
yük bir kısmının konut özelliğini sürdürdüğü anlaşılmaktadır.
Camii Kebir mahallesindeki eski konut dokusunun, 1960’lı yıllardan itibaren
özellikle Belediye Başkanı Mehmet Çalık zamanında iki veya üç mülk sahibinin
bir araya gelmesiyle kadastro parsellerine bir imar parseli verildiği, zemin katla-
rın iş yeri ve üst katların ise konut olarak planlanarak uygulandığı bilinmektedir.
O günün şartlarında bölgenin tamamen ticarete terk edileceği düşünülemediğin-
den üst katlardaki konut dokusu bugün için varlığını sürdürememektedir. Sadece
mülk sahiplerini memnun etmeye dönük olarak gerçekleştirilen Cami Kebir Ma-
hallesi imarı, şehircilik ilkelerinden uzak, sosyal donatılardan yoksun bir tarzda
oluşmuştur.
1960’lı yılların sonu ile 1970’li yılların ilk yarısında yeniden yapılaşma sü-
recini büyük ölçüde tamamlayan Cumhuriyet Mahallesi’nin doğu kısmı ise, eski
belediye binasına komşu olmaktan dolayı biraz daha şanslıdır. Üst katlar büro