Page 168 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

170 / AVŞ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

ve bey lik ler kur dular. Bun lar dan baş ka XVI ve XVII. Yüz yıl lar da Ana do lu’da Av şar lar
Ak ko yun lu, Ka ra ko yun lu, Ra ma za noğ lu, Ha lep Türk men le ri: Ak ko yun lu ve Sa fe vi
Sa fe vi ler gi bi Türk dev let le rin de en et ki li dev let le ri nin Türk gö çe be te şek kül le re
Türk un su ru ol dular. Ay r› ca Av şar lar, da yan ma s› do la y› s›y la, Ana do lu’dan
Ha lep Türk men le ri, Da niş mend li Türk - ‹ran’a göç eden Türk men top lu luk la r›
men le ri, Boz-Ulus Türk men le ri, Ye ni ‹l ara s›n da Av şar lar da var d›. An cak yi ne de
Türk men le ri, Mu sul Türk men le ri gi bi XVI ve XVII. yüz y›l lar da Ana do lu’da Av -
top lu luk la r›n ara s›n da yer al dılar. şar la r›n yo ğun bir şe kil de Ha lep Türk -
Tür ki ye Sel çuk lu la r› Dev le ti Mo ğol ‹s ti la - men le ri için de bu lun du ğu bi lin mek te dir.
s› ile XIII. yüz y›l da y› k›l d›. XV ve XVI. XVI. yüz y› l›n ilk ya r› s›n da ya p› lan tah rir -
yüz y›l Os man l› Tah rir Def ter le ri’nde Av - de, Ha lep Türk men le ri ara s›n da Kö pek li
şar la ra ait pek çok yer ad› gö rül mek te dir. Av şa r› ve Gün düz lü Av şa r› boy la r›y la
Bu yer ad la r›n dan an la ş›l d› ğ› na gö re Av - müs ta kil bir Av şar oy ma ğ› gö rül mek te -
şar lar, Ana do lu’da Ka y› lar ’dan son ra dir.
ikin ci s› ra da yer al mak ta d›r. Bu da Av şar - XVI. yüz y› l›n ikin ci ya r› s›n da ise özel lik le
la r›n Ana do lu’nun bir Türk yur du hâ li ne oy mak la r›n baş la r›n da ki es ki bey ai le le ri -
gel me sin de Ka y› ve K› n›k lar gi bi, bi rin ci nin or ta dan kalk t› ğ› gö rül mek te dir. Bu -
de re ce de rol oy na d›k la r› n› ke sin bir şe - nun so nu cu oy mak la r›n ba ş›n da ki bey ai -
kil de gös ter mek te dir. Ta rih çi Ya z› c› oğ - le le ri nin yer le ri ni oba la r› ida re eden ve
lu’na gö re Ka ra ma no ğul la r›, Av şar Bo - “Ağa” un va n› n› ta ş› yan Ket hü da ai le le ri
yu’ na men sup tur. Ana do lu’da Av şar ad l› al dı. Ni te kim 1581 y› l›n da Av şar la r›n ba -
hâ lâ yüz ler ce yer ad› bu lun mak ta d›r. ş›n da Re cep, Bah ri ve Kü çük Min net ad -
1243 ta ri hin de ce re yan eden Kö se dağ Sa - l› ket hü da lar bu lu nu yor du. Bun lar da Re -
va ş›’ndan son ra Mo ğol hâ ki mi ye ti nin ce po ğul la r› öy le bir nü fuz ve kud re te sa -
Ana do lu’ya ya y›l ma s› üze ri ne, Ana do - hip ol muş lar d› ki XVII. yüz y›l da Av şar lar
lu’dan Su ri ye’ye 40.000 ça d›r Türk men çok de fa Re ceb lü Av şa r› ad›y la ta n›n m›ş -
göç et miş ti. Bu Türk men ler, özel lik le Ku - lar d›r. Bu Av şar la r›n da ha XVI. yüz y› l›n
zey Su ri ye’de pek yo ğun bir top lu luk teş - ikin ci ya r› s›n da Za man t› Ir ma ğ› boy la r›n -
kil et miş ler ve pek ge niş bir sa ha için de ki da yay la ya ç›k t›k la r› da bi lin mek te dir.
si ya si ha di se le re, göç le re ve par ça lan ma - Av şar lar 1687 y› l›n da Avus tur ya’ya ya p› -
la ra rağ men Bo zok ve Üçok şek lin de ki lan se fe re çağ r›l d›k la r› gi bi, Re ce po ğul la -
es ki il teş ki lat la r› n› da ko ru muş lar d›. Da - r› ile di ğer bey ve ket hü da la r›n ida re sin de
ha zi ya de Ha lep, An tep ve An tak ya böl - 1690 y› l›n da ki se fe re de ka t›l m›ş lar d›r.
ge le rin de ya şa yan bu Türk men le rin Bo - Dul ka dir li Av şar la r›: Dul ka dir li eli ara -
zok Ko lu’ nu mey da na ge ti ren boy la r›n s›n da ki Av şar lar, as l›n da Ku zey Su ri ye
ba ş›n da Av şar lar ge lir. Av şar la r› ’n›n bir ko lu olup Kah ra man -
Tür ki ye’de ve ‹ran’da ki Av şar Oy mak la - ma raş, Ka dir li (Kars), Ye ni ‹l (Si vas) hat -
r› ’n›n, Or ta ve Ba t› Ana do lu’da ki ba z› kü - ta Bo zok (Yoz gat) böl ge le rin de da ğ›l m›ş
çük oy mak lar müs tes na ol mak üze re, bir hâl de bu lu nu yor lar d›. Bu Av şar la r›n
hep si bu ana kol dan ay r›l m›ş lar d›r. Ay r› - en önem li ko lu, ‹man lu Av şa r› olup Ma -
ca, Dul ka dir li eli ara s›n da ‹man lu Av şa r› raş böl ge sin de ya şa mak tay d›. 16. yüz y› l›n
ad l› önem li bir Av şar ko lu ol du ğu gi bi, bi rin ci ya r› s›n da ‹man lu Av şar la r› yir mi
Ko zan yö re sin de de kuv vet li bir Av şar ye di oba dan mey da na gel di ği gö rül mek -
ko lu var d›. Ku zey Su ri ye Av şar la r› ise te dir. Bu oba lar dan bir k›s m› Su ri ye’de
baş l› ca üç ai le ta ra f›n dan ida re edil miş tir. k›ş la mak ta ve Ma raş’›n muh te lif yer le rin -
Bu ai le ler; Kö pe ko ğul la r›, Gün dü zo ğul - de de yay la mak tay d›. XVI. yüz y› l›n ikin ci
la r› ve Kut Be yi oğul la r› idi ler. Bu ai le ler - ya r› s›n da ‹man lu Av şa r› oba la r› n›n ço ğu,
den Kö pe ko ğul la r› n›n An tep böl ge sin de, yay lak ve ya k›ş lak la r›n da ve An tep çev re -
Gün dü zo ğul la r› n›n Amik Ova s›’n da, Kut sin de ki bir çok köy de yer le şe rek gö çe be
Be yi oğul la r› n›n da Ha lep böl ge sin de ya - ha ya t› n› terk et miş ti.
şa d›k la r› an la ş›l mak ta d›r. Ye ni ‹l Av şar la r›: Si vas–Gü rün ara s›n da