Page 169 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 169

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                               AVŞ / 171


           ya şa yan ve Ye ni ‹l ad› ve ri len Türk men
           top lu lu ğun da ki  Av şar lardan  üç  oba
           (Boy nu  K› sa lu,  De lü ler,  Se kiz)  Kö pek lü
           Av şa r›’na, di ğer le ri de (Bi dil Av şa r›, Tâi fî
           Av şa r›,  K› z›l  Sü ley man l›)  ‹man lu  Av şa -
           r›’na men sup bu lu nu yor lar d›. Bun lar dan
           Bi dil Av şa r›, Ye ni ‹l’in çö zül me si üze ri ne
           ba t› ya göç et miş ve An ka ra’n›n Ba lâ Ka -
           za s›  için de  yurt  tut muş  tur.  An ka ra’n›n
           Mu gan Gö lü ya k›n lar da ki bir yer, bu oy -
           ma ğ›n ad› n› ta ş› mak ta d›r.
           Ko zan  (Sis)  Av şar la r›: Ya vuz  Sul tan  Se -
           lim za ma n›n da, 1519 y› l›n da Ko zan yö re -  Avşar kadın ve çocukları - 1909 (G. Bell)
           sin de ki Av şar Ko lu yir mi se kiz oba ya ay -
           r›l m›ş t›. Bun lar dan bir ka ç› müs tes na di -  ye  baş la m›ş t›.  Bun la r›n  Çu ku ro va’da ki
           ğer le ri nin çe şit li yer ler de çift çi lik yap t›k -  k›ş lak la r› Cey han k› y› la r›n day d›. Os man -
           la r› gö rül mek te dir. Ko zan (Sis) Av şar la r› -  l› Dev le ti’ni, Za man t› Ir ma ğ› k› y› la r›n da
           n›n  bu ra ya  1375 y› l›n da ki  Mem luk  fet hi  yer le şe cek le ri ne  inan d›r m›ş  ol ma la r› na
           so nu cun da Su ri ye’de ki ana Av şar top lu -  rağ men,  yer leş mek  şöy le  dur sun  s›k  s›k
           lu ğun dan  gel miş ler dir.  Çün kü  Çu  ku ro -  kom şu  oy mak  ve  köy le rin  hay van la r› n›
           va’n›n  fet hi ne  Mem luk  or du su  ya n›n da  sür müş ler,  ba zen  de  tüc car  ka fi le le ri ni
           Bo zok lu ve Üçok lu Türk men le ri de ka t›l -  bas m›ş lar d›. Ni te kim bu yüz den 1703 y› -
           m›ş lar d›. Fa kat bu Av şar la r›, XVIII. yüz -  l›n da Rak ka’ya sü rül dü ler se de faz la kal -
           y›l dan iti ba ren Ha lep böl ge si ne git me yip  ma y›p ora dan Çu ku ro va, Kay se ri, El bis -
           Çu ku ro va’da k›ş la ma ya baş la yan ve Za -  tan, Ma raş yö re le rin de bas k›n ve yağ ma -
           man t› Ir ma ğ› k› y› la r›n da yay la yan Av şar -  la ra de vam et ti ler. Av şar lar 1856 y› l›n da
           lar  ile  ka r›ş t› r›l ma ma l› d›r.  Bu  so nun cu -  tek rar yer leş ti ril me ye ça l› ş›l d›y sa da yi ne
           lar, da ha son ra ki yüz y›l lar da ya şa m›ş Ha -  ba şa r› sağ la na ma d›.
           lep Türk  men Av şar la r› ’d›r.    ‹ran’da Af şar Na dir Şah’›n K›rk lu Oy ma -
                                               ğ›, Eber lü ve ya Gün düz lü Af şar la r›n dan
           XVIII ve XIX. Yüz yıl lar da Ana do lu’da ve   mey da na gel miş tir. 18. yüz y› l›n ilk çey re -
           İran’da Av şar lar                  ği nin son la r›n da, ya ni Na dir Şah’›n ‹ran’-
           Ana bo yun as›l ka l›n t› s› olan Ha lep Türk -  da si ya si sah ne de be lir me ye baş la d› ğ› s› -
           men Av şar la r› n›n to run la r› çe şit li olay la -  ra da Ur mi ye Gö lü’nün ba t› s›n da Sel mas
           ra rağ men 1865’te F›r ka-i Is lâ hiy ye* ge lin -  ile Uş ni ye ara s›n da bu lu nan Ur mi ye şeh -
           ce ye ka dar güç lü bir oy mak ola rak Ana -  ri ve böl ge si, Av şar la r›n ka la ba l›k bir hâl -
           do lu’da  var l›k la r› n›  sür dür müş ler dir.  de ya şa d›k la r› yurt la r›n dan bi riy di. Bu ra -
           1691’de  Rak ka  böl ge si ne  is kâ n›  em re di -  da ilk de fa ‹man lu Av şa r› yurt tut muş tu.
           len Türk men ler ara s›n da ba z› Av şar oy -  Ur mi ye  Av şar la r›’ n›n  di ğer  oy mak la r›
           mak la r› da var d›. Bun lar, Boz Ulus’un es -  Gün düz lü ve Araş lu Av şar la r›’ d›r. Bun lar
           ki yur dun da ka lan k›s m› na bağ l› Av şar lar  da bu ra ya Kûh-› Gî lû ya’dan gel miş ler di.
           ile Ye ni ‹l’e men sup Av şar Oy mak la r›’y -  Ur mi ye Av şar la r› n›n ta ri hi, ge çen yüz y› -
           d›. Rak ka böl ge sin de son ra la r› Av şar Bu -  l›n  ikin ci  ya r› s›n da  Av şar’›n  Mah mut lu
           ca ğ› de ni len ye rin, bun la r›n yer leş tik le ri  Oy ma ğ› Boy be yi ai le sin den Mir za Re şid
           yö re  ol du ğu  bi lin mek te dir.  Ha lep  Türk -  ta ra f›n dan ya z›l m›ş t›r.
           men Av şar la r› ise Re ce be lü Av şa r›, Ka ra  Ham se Av şar la r›: Ham se, Kaz vin ile Zen -
           Gün düz lü Av şa r›, Bah ri li Av şa r› ve di ğer -  can ara s›n da ki ida ri böl ge de ya şa m›ş lar -
           le ri ol mak üze re dört beş oy ma ğa ay r›l -  d›r. Bu ida ri böl ge nin mer ke zi de Zen can
           m›ş t›.                             şeh riy di. Al t› bö lük ka za dan mey da na ge -
           Av şar lar XVIII. yüz y›l dan iti ba ren k›ş lak  len  bu  ida ri  böl ge de  Av şar lar,  bil has sa
           ola rak Ha lep ye ri ne Çu ku ro va’ya git me -  Kaz vin’in gü ney ba t› s›n da ki yö re den baş -
   164   165   166   167   168   169   170   171   172   173   174