Page 170 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

172 / AVŞ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

la y›p Sa y›n ka le ve Sul ta ni ye’ye ka dar Yu suf Ha la çoğ lu ta ra f›n dan gü nü müz
uza nan yer ler de ve ku zey de ki Yu ka r› Ta - Türk çe si ne çev ril miş ve ya y›m lan m›ş t›r.
rum ve Aşa ğ› Ta rum’da hat ta Hal hal çev - Ni ha yet ‹s tan bul’dan 1865 y› l›n da Çu ku -
re sin de yo ğun bir şe kil de ya şa mak tay d› - ro va’ya gön de ri len F›r ka-i Is lâ hiy ye, on -
lar. Bun la ra ge nel lik le Ham se lü Av şa r› la r› k›ş lak ve ya yay lak la r›n dan bi rin de
de ni lir di. XVIII. yüz y› la ait kay nak lar da, yer leş me ye mec bur b› ra k›n ca, Av şar lar
bu ra y› ida re eden Av şar bey le ri Ham se lü, yay lak la r›n da yer leş mek is te dik le ri ni bil -
Ta ru mî ve Hal ha lî la kap la r›y la an›l mak - dir di ler. Fa kat bu s› ra da yay lak la r› na
ta d›r. Ham se Av şar la r›’n›n ço ğu nun Kaf kas mu ha cir le ri yer leş ti ril di ği için
Eber lü Oy ma ğ›’n dan ol du ğu bi lin mek te - pek ve rim siz top rak lar da yer leş mek zo -
dir. run da b› ra k›l d› lar. Av şar lar, 1865’te Kay -
Ho ra san Av şar la r› ise Şah Tah masb Dev - se ri’nin P› nar ba ş›, To mar za, Sa r›z Ka za -
rin de Ho ra san’da He rat’›n gü ney de ki Es - la r›’y la bun la ra bağ l› yet miş ten faz la kö ye
fü zar böl ge si ile Sis tan’da ki Fe rah böl ge - yer leş ti ler. Bun lar es ki oy mak teş ki lat la r› -
si, Av şar bey le ri ta ra f›n dan ida re edil miş - n› hâ lâ unut muş de ğil dir. Bu gün söz ko -
ti. As›l Ho ra san Av şar la r›, Şah Ab bas nu su böl ge ler de yüz den faz la Av şar kö yü
(1587–1628)’›n Kûh-› Gî lû ya’dan Ebî verd mev cut tur.
s› n›r böl ge si ne sür dü ğü Gün düz lü ve Av şar la r›n ac› ve üzün tü le ri ni ağ›t ve boz -
Araş lu oy mak la r› na men sup oba lar d›. lak şek lin de ki ez gi ler le di le ge tir dik le ri
An la ş›l d› ğ› na gö re Na dir Şah’›n ad› n› du - bi lin mek te dir. Boz lak, Av şar lar ta ra f›n -
yur du ğu gün ler de bu ad lar or ta dan kalk - dan söy le mek te olan ve on la r›n mu si ki
m›ş ve on la r›n ye ri ni Kö se Ah med lü ve ha yat la r› na son de re ce hâ kim ol muş,
K›rk lu al m›ş t›r. Na dir Şah’›n da bun lar - kah ra man l›k ma ce ra la r› n› an la tan tür kü -
dan K›rk lu Oba s›’n dan ol du ğu bi lin mek - le ri dir. On la r›n ad› n› ta ş› yan bir Av şar
te dir. Bu ka la ba l›k Av şar top lu luk la r›n - boz la ğ›, özel lik le Yoz gat ve K›r şe hir yö -
dan baş ka Hu zis tan’da (Gün düz lü’den) re le rin de oku nur. “Av şar Bey le ri” tür kü -
Kûh-› Gî lû ya’da ve Fars’ta Kâ ze rûn böl - sü ise Bur dur, An tal ya, De niz li ve Muğ la
ge sin de çok da ha az nü fus lu Av şar Oy - böl ge si nin en se vi len tür kü le rin den bi ri
mak la r› var d›. XVIII. yüz y› l›n ilk çey re - ola rak söy le nir. “Av şar Zey be ği” ay n› yö -
ğin de ki ‹ran Av şar la r› ’n›n da ğ› l› ş› na ait re ler de, “Av şar Ha la y›” ise K›r şe hir, Yoz -
bu tab lo nun pek de ği şik li ğe uğ ra ma dan gat ve Kes kin yö re le rin de oy nan mak ta -
za ma n› m› za ka dar de vam et ti ği söy le ne - d›r. Av şar lar, bü yük Türk men şa i ri Da da -
bi lir. loğ lu’nun* da Av şar Bo yu’n dan ol du ğu nu
bi lir ler ve Da da loğ lu hi kâ ye si, Av şar lar
Son Dö nem de Av şar lar ara s›n da tür kü ve boz lak la r›y la söy le nir
Os man l› Dev le ti, Çu ku ro va’da yüz y›l lar - ol muş tur.
d›r sü ren bu na l› m› so na er dir mek ve böl - 1865’te F›r ka-i Is lâ hiy ye ha re kâ t› s› ra s›n -
ge de ki ko nar gö çer Türk men le ri yer le şik da Av şar lar; Çu ku ro va, Ha lep, Si vas, Ma -
ha ya ta ge çir mek, bu ra da önem li bir güç lat ya, Ha tay, Kay se ri, P› nar ba ş›, To mar -
hâ li ne ge len de re bey le ri ni, özel lik le Av - za, Sa r›z, Uzun Yay la, Ada na, Ma raş, Os -
şar la r›n güç ve des tek ver di ği Ko za no ğul - ma ni ye, De ve li, Af şin, El bis tan, Ko zan,
la r› ’n› y› k›p mer ke zî ida re ye bağ la mak is - Bo zok (Yoz gat) böl ge le ri ve çe şit li yay -
ti yor du. Yüz y›l lar d›r boş ve ha rap ara zi yi lak la ra ya y›l m›ş lar d›. Bu ko nu Ad nan
ta r› ma aç mak ve böl ge yi şen len dir mek Men de res Ka ya’n›n Av şar Türk men le ri
için F›r ka-i Is lâ hiy ye ad›y la bir as ke rî güç ad l› ese rin de ay r›n t› l› ola rak ve ril miş tir.
ve bir lik oluş tur muş tu. Bu ha re kâ t›n ba ş› - Bu sü reç te Av şar la r›n bir k›s m› şe hir le re
na as ke rî iş ler den so rum lu Der viş Pa şa yer le şir ken bir k›s m› da ya şam la r› n› ko -
ve ida ri iş ler den so rum lu ola rak Ah med nar gö çer ola rak yay lak lar da sür dür me ye
Cev det Pa şa gö rev len di ril miş ti. Bu ha re - de vam et mek te dir. Türk kül tü rü ne uy gun
kât Ah med Cev det Pa şa’n›n Mâ ru zât ad - ola rak hay van c› l›k, yay la c› l›k, bi ni ci lik,
Avşarlar hakkında hazırlanmış
kitaplardan biri l› ese rin de ay r›n t› l› ola rak an la t›l m›ş olup do ku ma c› l›k, çift çi lik, av c› l›k gi bi uğ raş -