Page 300 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ CAM / 301

(M 1906) y›l la r› na ait tir.
Ya p› n›n ya p› m› na iliş kin ki ta be bu lun -
ma mak ta d›r. Mev cut ki ta be le ri, fark l› dö -
nem ler de ya p› lan ona r›m la r› ifa de et -
mek te dir.
Yu ka r› da ki ki ta be ler den ha re ket le çeş -
me nin eski yapım/onarımlarının XVII I.
yüz y›l baş la r›n da ola bi le ce ğini düşün-
dürmekle beraber çeşmelerin son yapılışı
yakın tarihlidir.

Kay nak ça: Ha lit Er ki let li oğ lu, Kay se ri Ki ta be le -
ri, Kay se ri, 2001.
CEL‹L ARSLAN

CA Mİ-İ KE BİR’DE ALİ ŞÜK RÜ BEY’İN
OKU DUĞU HUT BE
Trabzon mebusu Ali Şü kür Bey’e ait
“Ana do lu’nun Bü yük ve Mu kad des Ci ha -
d›” baş l›k l› me tin Kur tu luş Sa va ş› y›l la r› -
n›n ha va s› n› yan s› tan, bu sa vaş ta Kay se - Ali Şükrü Beyʼin Cami-i Kebirʼde okuduğu hutbenin
yer aldığı Kayseri baskısı Sebîlürreşâdʼın 24 Eylül
ri’nin oy na d› ğ› önem li ro lü bel ge le yen 1920 tarihli ve 490. sayısı
önem li bir metindir.
Kur tu luş Sa va ş› y›l la r›n da Kü tah ya-Es ki - ne vi ya t› n›n yük sel til me si ge re ki yor du. Bu
şe hir mu ha re be le rin de ya şa nan ye nil gi - nok ta da Kay se ri Mu ta sar r› f› Ke mal (Ge -
den son ra Yu nan Or du su Po lat l›-Hay ma - de leç) Bey’in* gay ret le riy le bir lik te Ali
na hat t› na gel di. Bu du rum da An ka ra’n›n Şük rü Bey ve onun la be ra ber Kay se ri’ye
düş me ih ti ma li be lir di. Mus ta fa Ke mal ge len Eş ref Edip bü yük ça ba sarf et ti.
Pa şa Po lat l›’dan Mil lî Mü da fa a Ve ki li Re - Mu ta sar r›f Ke mal Bey, “Se bî lür re şâd’a
fet Pa şa’ya bir şif re li tel graf çek ti ve hal k›n iti ma d› ve mu hab be ti” do la y› s›y la,
TBMM’nin Kay se ri’ye nak li nin ge rek li ol - hal k›n mo ra li ni yük sel ti ci bir be yan na me
du ğu nu bil dir di. Bu hu sus 30 Tem muz ya y›m lan ma s› n› is te di. Se bî lür re şâd ad› -
1921 ta ri hin de Mec lis’te ya p› lan giz li otu - na “Kay se ri’nin ha mi yet li ve fe da kâr
rum da gö rü şül dü. Fa kat Ali Şük rü Bey ve Müs lü man la r› na” hi ta b›y la ya y›m la nan
bir k› s›m mil let ve kil le ri bu na kar ş› ç› k›n ca bu be yan na me de, “düş ma n›n Ana do -
ko nu da gün dem den ç›k t›. Fa kat Yu nan lu’nun ka p› la r› n› k› r›p kir li ayak la r› n› va -
or du su nun iler le ye rek Sa kar ya’ya da yan - ta n› m› za sok tu ğu, ye tim ve dul la r›n fer -
ma s› üzeri ne 22 Ağus tos 1921 gü nü ya p› - yat la r› n›n gök le re yük sel di ği bir or tam da
lan giz li otu rum da ko nu ye ni den gün de me Müs lü man la r›n can la r› n› fe da et me le ri
ge ti ril di. Ali Şük rü Bey, Meh met Âkif, Ha - ge rek ti ği, ti ca ret, mal ve ev lat kay g› s› na
san Bas ri Bey ve Sa lih Efen di’nin kar ş› ç›k - dü şü le cek za man ol ma d› ğ›, du ru ma la -
ma s› so nu cu ka rar tek rar er te len di. Bu kayt kal ma y›p uyu ma mak ve ağ la y›p s›z -
ara da mil let ve ki li ai le le ri, ba z› res mî ku ru - la ya rak aciz lik be lir ti si gös ter mek ten se
luş lar ve ağ›r l›k lar Kay se ri’ye ta ş›n d›. Meh - düş ma na kar ş› va ta n› sa vun mak ge rek ti -
med Âkif’in ai le si ni Ali Şük rü Bey Kay se - ği” gi bi hu sus lar üze rin de du rul du.
ri’ye gö tür dü. Kay se ri Sul ta ni sin de de Bu tür ifa de le rin yer al d› ğ› be yan na me Vi -
Mec lis ça l›ş ma la r› için kür sü ha z›r lan d›. la yet Mat ba as›n da ba s›l d›k tan son ra Kay -
An ka ra’da ya şa nan te laş, Kay se ri’yi de et - se ri ve ci va r›n da hal ka da ğ› t›l d›. Be yan na -
ki le di. Özel lik le An ka ra ha va li sin den hal - me ay r› ca cu ma na ma z›n dan son ra Hü -
k›n ak›n ak›n Kay se ri ta raf la r› na göç et - kü met Mey da n›’na top la nan hal ka okun -
me ye baş la ma s› bir pa nik ha va s› oluş tur - du ve za fer için du a me ra si mi ya p›l d›.
du. Ri ca t›n dur du rul ma s› ve hal k›n ma - Ali Şük rü Bey Kay se ri’de bu lun du ğu