Page 299 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

300 / CAM KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

sia non, Se bas tei a und Lykan dos), Wi en 1981; Sü -
mer, Ya ban lu; Er ki let li oğ lu, KT; ‹bn Bî bî, el-Eva -
YE Dİ TUĞ LA mir; Öz ke çe ci, Ca mi ve Mes cid ler, s. 34; Meh -
MEN KI BE Sİ met Ça y›r dağ, “Kay se ri’de Za ma n› m› za Ka dar
Ge le me miş Olan Ba z› Mü him Ta ri hi Bi na lar”,
IX. Türk Ta rih Kon gre si, An ka ra 1988, II. s. 717-
Ca mi-i Ke bir’in in şa s›y la 721; Meh met Ça y›r dağ, “Kay se ri Ulu Ca mi Ah -
il gi li halk ara s›n da za man şap Min be ri”, TED, (1976), S. 16, s. 55-64; Tun -
za man an la t› lan bir men - cer Bay ka ra, “Ulu Ca mi. Sel çuk lu Şe hir le rin de
k› be şöy le dir: Ca mi nin ya - ‹s ka n› Be lir le yen Bir Kay nak Ola rak”, Bel le ten,
p›l d› ğ› n› du yan bir ka d›n - LX (An ka ra 1996), S. 227, s. 33-57; Ze ki Oral,
ca ğ›z: “Be nim de bir hay - “Ana do lu’da Sa nat De ğe ri Olan Ah şap Min ber -
r›m bu lun sun.” di ye rek ler Ki ta be le ri ve Ta rih çe le ri”, Va k›f lar der gi si,
eli ne al d› ğ› ye di tuğ lay la (‹s tan bul 1962), S. V, s. 23-77.
in şaa t›n ba ş› na ge lir ve ca - OSMAN ERAVŞAR
mi nin ba ni si ne mü ra ca at
eder. Ca mi yi yap t› ran zat, CA Mİ-İ KE BİR ÇEŞ ME Sİ
şöy le bir ba kar ve ka d›n ca - Ca mi ’nin do ğu sun da, Ve zir Ha n› ’n›n gü -
ğ› z› ge ri çe vi rir: “Ol maz!” ney du va r› na bi ti şik ola rak ya p› lan çeş -
der. Hat ta ca mi yi ya pan iş -
çi ve us ta la ra da tem bih me, ze min den yük sel ti len plat form üze ri -
ede rek bu ka d› n›n ge tir di - Cami-i Kebir minaresi ne re vak şek lin de yer leş ti ril miş tir. S› ra l›
ği tuğ la la r› al ma ma la r› n› on i ki sü tun bir bi ri ne ve ku zey de ki Ve zir
söy ler. Bu nu du yan za val - Ha n› du va r› na göm me ola rak ya p› lan yu -
l› ka d›n me yus, mü ked der mi ye an›t sal bir gö rü nüm ka zan d›r m›ş t›r. var lak sü tun la ra, yu var lak ke mer ler le
ge ri dö ner ve pek üzü lür. 1205 y› l› ona r› m› s› ra s›n da, I. G› yâ sed din bağ lan mak ta d›r. Ke mer aç›k l› ğ› fark l›
O ge ce rü ya s›n da ha tif ten Key hüs rev ca mi yi ge niş le tir ken mi na re renk te s› ra l› ola rak taş ile örül müş tür. Sü -
bir ni da işi ten ca min in ba - ila ve ettirmiş tir. Mi na re nin ka ide si sert tun la r›n bir bi ri ne bağ lan ma s› ile ka re
ni si nin ak l› ba ş›n dan gi - ba zalt taş tan, göv de si tuğ la dan, pe tek bö -
der. Ken di si ne hi ta ben: lü mü yo nu taş tan ya p›l m›ş t›r. Ge niş kai - me kân lar oluş tu rul muş tur. Ge niş re va ğ›n
“Eğer o ka d›n ca ğ› z›n ge tir - de, yu ka r› doğ ru gi de rek da ral mak ta ve al t›n da du va ra bi ti şik s› ra ab dest mus luk -
di ği ye di tuğ la y› al›p da la r› yer al mak ta d›r. Su tün lar yek pa re taş -
ca mi nin in şa at›n da kul - be lir li bir nok ta dan son ra yu ka r› da düz tan ya p›l m›ş t›r. Ay n› özel lik te ya p› lan sü -
lan maz san, se nin hay r›n bir şe kil de de vam et mek te dir. Ka re plan - tun la r›n, yu var lak hal ka l› ka ide si ve baş l› -
ka bul olun ma ya cak t›r!..” l› kai de, ça t› se vi ye si nin yu ka r› s›n da on - ğ› bu lun mak ta d›r. Su tün s› ra s› ve ke me -
de ni lir. Bu nu du yan zat, ge ne dö nüş mek te dir. On gen plan l› tuğ la rin üze rin de ha fif ç› k›n t› ya pan sa çak yer
te la şa dü şer, he men kal - ge çiş ten son ra baş la yan si lin di rik göv de al mak ta d›r. Düz üst ör tü ye bağ l› ola rak
kar, et ra fa adam lar sa la rak de şe re fe ye doğ ru da ra la rak yük se lir. Şe -
gün düz ge len ka d› n› arat - re fe nin al t›n da ise s›r l› tuğ la tek ni ğin de sa ça ğa çör ten ler yer leş ti ril miş tir.
ma ya baş lar. Ni ha yet bul - ya z›l m›ş Aye te’l-Kür sî ya z› s›, süs lü kû fi Süs un su ru bu lun ma yan çeş me nin du -
du rup elin de ki ye di ta ne var la r› kes me taş tan ya p›l m›ş t›r. Ki ta be -
tuğ la y› ala rak ca mi nin du - ya z› olup ol duk ça ge niş bir ku şak içe ri si - le rin de mer mer kul la n›l m›ş t›r.
var la r› n›n ara s› na koy du - ne yer leş ti ril miş tir. Ca mi nin mi na re si ne Çeş me nin ke mer al›n l›k la r›n da sü tun la -
rur. Sö zü edi len bu ye di ka ide den ç› k›l maz. Bu nun ye ri ne ba t› da - r›n üze ri ne denk ge len k› s›m da üç adet
tuğ la bu gün ca mi nin do ğu ki ka p› n›n he men ya n›n da bu lu nan mer - ona r›m ki ta be si yer al mak ta d›r. Bun lar H
du va r› n›n gü ne yi ne doğ ru di ven ler den ca mi da m› na ç› k›l mak ta ve 1198 (M 1784), H 1285 (M 1868) ve H 1324
bir yer de bu lun mak ta d›r. bu ra dan mi na re nin içi ne aç› lan ka p› dan
Ca mi-i Ke bir fev ka la de ru - ge çi le rek he le zo nik mer di ve ne ula ş›l -
ha ni yet li bir me kân d›r. mak ta d›r.
On da bü yük zat lar va az
ver miş, ir şat ta bu lun muş - Kay nak ça: Ab dul lah Ku ran, “Ana do lu Sel çuk lu
lar d›r. Hat ta Mev lâ nâ Ce - Ulu Ca mi le ri”, IV. Mil lî Sel çuk lu Kül tür ve Me -
la led din Rû mî’nin de bu - de ni ye ti Se mi ne ri Bil di ri le ri (25-26 Ni san
ra da ders ve va az ver di ği 1994), Kon ya 1995, s. 33-43; A. Na zif, Mir’ât
ri va yet edi lir. (Pa la mu toğ lu); Gab ri el, Türk An›t la r›; Al bert
Gab ri el, Mo nu ments Turcs d Ana to li a, C. I, Pa -
Kay nak ça: Öz ke çe ci, Ca mi ris 1931; Ye ğen, KTE; Çak ma koğ lu Ku ru, Kay se -
ve Mes cit ler, s. 34.
ri Mi ma ri si; F. Hild, M. Rest le, Ta bu la Im pe rii
Byzan ti ni 2 Kap pa do ki en (Kap pa do ki a, Char - Cami-i Kebir çeşmeleri (C. Arslan)