Page 296 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ CAM / 297

rip olan Ulu Ca mi’nin Mat bah-› Ami re
Emi ni Kay se ri li Ha c› Ha lil Efen di* ta ra -
f›n dan ta mir et ti ril me siy le il gi li dir. Ka p› -
n›n sol üst k›s m›n da ca mi nin Sel çuk lu
Dö ne min de ta mir edil di ği ni gös te ren ki -
ta be si bu lun mak ta d›r. Ya p› n›n ba t› cep -
he si iki fark l› se vi ye de, ka de me li ola rak
dü zen len miş tir. ‹lk bö lüm, cep he nin ku -
ze ye doğ ru ba kan bö lü mü olup bu ra s›
cep he nin gü ney bö lü mü ne gö re ko tu
yük sek te ka lan k›s m› n› oluş tur mak ta d›r.
Yi ne cep he nin or ta s›n da bu lu nan ka l›n
taş ka ide li mi na re, cep he yi iki ay r› bö -
lüm hâ lin de şe kil len dir miş tir. Mi na re
ka ide sin den iti ba ren be den du va r› içe ri
doğ ru yö nel me yap m›ş, böy le ce gü ne ye
doğ ru cep he da ha faz la içe ri de dir. Cep -
he nin bu bö lü mün de, do ğu cep he si nin
ak si ne her sah na bi rer ta ne ge le cek şe - Cami-i Kebir (B. Akbaş)
kil de ba s›k ke mer li pen ce re yer leş ti ril -
miş tir. Pen ce re le rin bi ti min den iti ba ren şen bir plan sis te mi ne sa hip tir. Ca mi nin
ise ca mi nin ba t› taç ka p› s› baş la mak ta - pla n› sis te ma tik ku ru luş ba k› m›n dan
d›r. Ba s›k ke mer li gi riş aç›k l› ğ› siv ri bir Ana do lu Türk mi ma ri sin de gö rül me yen
ke mer içe ri si ne al›n m›ş ve be den du var - ba z› özel lik le re sa hip tir. Ha ri min ku zey
la r›n dan d› şa r› doğ ru her han gi bir ç› k›n - bö lü müy le gü ney de ki mih rap önü kub -
t› ya p›l ma m›ş t›r. Gi ri şin üze rin de ka re be li bö lümün bir bir le rin den fark l› ka -
form lu fa kat Geç Dö nem de aç›l d› ğ› bel - rak ter ler ta ş› d› ğ› n› yu ka r› da be lirt miş tik.
li olan bir pen ce re gö rü lür. Taç ka p› dan Gü ney de mih rap önü kub be si ni ta ş› yan
son ra yi ne ba s›k ke mer li ve son ra dan ayak lar dan iti ba ren baş la yan ve k›b le
aç›l d› ğ› bel li olan bir pen ce re dik ka ti du va r› na pa ra lel ola rak uza nan dört
çek mek te dir. sahn s› ra s›, ku zey de ki ko tu fark l› olan
Ca mi ha ri mi ne yu ka r› da da be lir til di ği bö lü me ka dar de vam et mek te dir. Mih -
gi bi üç ay r› ka p› dan gi ril mek te dir. Ha ri - rap önün de bu lu nan mak su re kub be si,
min ku zey de ki üç sahn l› bö lü müy le gü - gü ney de ha ri me doğ ru uza nan ayak lar
ney de ki or ta s› aç›k l›k l› bö lümü ara s›n da va s› ta s›y la be den du var la r› na otu rur ken,
da yak la ş›k 1,80-1,90 m ara s›n da de ği - ku zey de “L” form lu ayak lar la be den du -
şen bir kot far k› bu lun mak ta d›r. Ba z› var la r› ara s› na at› lan siv ri ke mer le re
araş t›r ma c› lar bu kot far k› n› ilk ya p› lan otur mak ta d›r. Kub be nin ol du ğu bu sah -
ca mi ile ona r›m son ra s›n da ek le nen ca - n›n iki ya n›n da he men ay n› aks üze ri ne
mi ara s›n da ki fark ola rak be lirt mek te dir - yer leş ti ril miş, mih ra ba dik ola rak uza -
ler. Ca mi nin ku zey ka p› s› doğ ru dan ha - nan bi rer ke mer s› ra s›, mih rap du va r› na
ri me aç› l›r ken do ğu ve ba t› ka p› la r› ha ri - dik ola rak uza n›r. Bu ke mer s› ra la r›n dan
min kot far k› se be biy le mer di ven le re do ğu da bu lu na n› üç sü tun la bun lar ara -
aç›l mak ta d›r. Böy le lik le ha ri me gi ri şi s› na at› lan üç ke mer s› ra s› oluş mak ta ve
sağ la yan do ğu ve ba t› ka p› la r› ha ri min gü ney de ki be den du var la r›n dan baş la ya -
gü ney bö lü müy le doğ ru dan iliş ki li dir. rak k›b le ye pa ra lel sahn lar dan üçün cü -
Bu ra dan ha re ket le ca mi nin ku zey bö lü - sün de son bul mak ta d›r. Ba t› da ki ke mer
mün de bu lu nan ka p› n›n son ra dan aç›l - s› ra s› ise beş sü tun ve bun lar ara s› na at› -
d› ğ›, özel lik le de 1205 y› l›n da ya p› lan lan beş ke mer s› ra s›n dan olu şur. Yi ne
ona r›m dan son ra aç›l d› ğ› n› be lirt mek k›b le du va r›n dan baş la ya rak pa ra lel ke -
müm kün dür. Ha rim de rin le me si ne ge li - mer s› ra la r›n dan dör dün cü sü ne ka dar Cami-i Kebir planı (A. Gabriel)