Page 310 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 310

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                               CEL / 311


           hü küm dar la r›n  te miz len me si  için  le ğen
           tut mak tan ç›k m›ş t›r) emîr li ği ni hiç de ğiş -
           me den  mu ha fa za  et ti.  Sul tan’›n  1237 y› -
           l›n da  Kay se ri’de  Key ku ba di ye*  Sa ra -
           y›’nda  ze hir le ne rek  öl dü rül dü ğü  es na da
           ya n›n da bu lun du.
           Bir  ih ti lal le,  ba ba s›  I.  Alâ ed din  Key ku -
           bad’›n ye ri ne sul tan olan II. G› yâ sed din
           Key hüs rev’in  Emîr  Sa ded din  Kö pek’le
           bir lik te  bir çok  ye tiş miş  dev let  ada m› n›
           or ta dan  kal d› r›l ma s›  es na s›n da  Ce la led -
           din Ka ra tay bir kö şe ye çe kil di, an cak Kö -
           pek’in  yan l›ş  ta sar ruf la r›n dan  usa nan
           Sul tan’›n  onu  öl dürt me si  üze ri ne  Ka ra -
           tay, es ki gö re vi ni ve ila ve ten de Ha zi ne-i
           Has sa Emîr li ği ni el de et ti. Ga yet kö tü bir  Karatay Hanı (Müjdat)
           ida re de  bu lu nan  Key hüs rev’in,  1243 y› -
           l›n da  Mo ğol lar  kar ş› s›n da  Si vas  Kö se -  la ya rak sal ta na ta mü da ha le ye kal k› ş› yor -
           dağ’da bü yük Sel çuk lu Or du su ile boz gu -  lar d›. Mo ğol lar ca da tak dir edi len Ka ra -
           na uğ ra ma s› üze ri ne Sel çuk lu Dev le ti on -  tay’›n  yük sek  şah si ye ti  ve  ka rak te ri  bu
           la ra ba ğ›m l› hâ le gel di. Mo ğol lar, Kö se -  mü da ha le le ri ön lü yordu. Ni ha yet Mo ğol
           dağ’da  el de  et tik le ri  ba şa r› dan  son ra  Ha n› Men gü Han’dan el çi ler ge lip müş -
           Kay se ri’ye ge lip şeh re zor la gi re rek Kay -  te rek sal ta nat ta ki bü yük kar deş II. ‹z zed -
           se ri’ye ta ri hi nin en bü yük zul mü nü ya şat -  din Key kâ vus’un, Han’›n Or ta As ya’da ki
           t› lar. Key hüs rev bu ha di se den az za man  mer ke zin de hu zu ru na git me si ni is te di ler.
           son ra bir eğ len ce es na s›n da öl dü. Ka ra -  Bu is tek ön ce ka bul edil mek is ten me diy -
           tay, Alâ ed din Key ku bad za ma n›n da baş -  se de Han’›n ›s ra r› üze ri ne üç kar deş ve
           la d› ğ› Kay se ri’de ki meş hur ker van sa ra y›  Ce lâ led din Ka ra tay di ğer bir k› s›m emîr -
           Ka ra tay  Ha n›’n›*  bu  Sul tan  za ma n›n da  ler le bir lik te Kay se ri’ye ge lip Key kâ vus’u
           ta mam la d›.                       bu ra dan Han’a yol cu et ti ler. Key kâvus Si -
           1245 y› l›n da genç yaş ta ölen Key hüs rev,  vas’a ge lin ce Ka ra tay’›n Kay se ri’de ve fa -
           kü çük yaş lar da üç ço cuk b› rak  t›. Ka ra tay  t› n› ha ber al d› ve pe ri şan bir hâl de Mo ğol
           ve di ğer emîr ler ön ce bü yük Şeh za de II.  el çi le rin den  özür  di le yip  ge ri  dön dü.
           ‹z zed din  Key kâ vus’u  tah ta  ç› kar d› lar sa  Mo ğo lis tan’da ki  bü yük  Mo ğol  Ha n›
           da bir müd det son ra Mo ğol la r›n sal ta na -  Men gü’ye de “‹ş le ri mi ida re eden ata be -
           t›  ikin ci  kar deş  IV.  Rük ned din  K› l› çars -  yim Ce lâ led din Ka ra tay öl dü ğü ve garp
           lan’a  ver miş  ol ma la r›  yü zün den  du rum  ta ra f›n da  düş man lar  zu hur  et ti ği  için
           ka r› ş›k l› ğa  uğ ra d›.  Key kâ vus  za ma n›n da  ken dim ge le me ye ce ğim, be nim gi bi sul -
           önem li bir gö rev olan Sal ta nat Na ip li ğin -  tan olan kar de şim Alâ ed din’i gön de ri yo -
           de  bu lu nan  Ka ra tay,  bir bi ri ne  düş man  rum.” di ye bir mek tup la bir lik te kar de şi -
           olan Sel çuk lu emîr le ri ni top la ya rak fit ne -  ni  yo la  ç› kar d›.  Mek tu bun  ta ri hi  olan
           yi ön le mek üze re üç kar de şin bir lik te sul -  1254 y› l›  ay n›  za man da  Ka ra tay’›n  da
           tan ol ma la r› ka ra r› n› ç› kart t›. K› l›çars lan  ölüm ta ri hi ni or ta ya koy mak ta d›r.
           bu na  iti raz  et tiy se  de  ya p› lan  sa vaş ta  Ka ra tay’›n  na ş›,  tah nit  edi le rek  Kay se -
           mağ lup olun ca üçün cü kar deş le ri II. Alâ -  ri’den Kon ya’da bu lu nan med re se sin de -
           ed din  Key ku bad’›  da  ara la r› na  ala rak  ki tür be si ne nak le dil di. Bel ki de tah nit s› -
           1249’da ta rih te ilk de fa üç lü sal ta nat baş -  ra s›n da ç› ka r› lan iç or gan la r› Kay se ri’de -
           la d›.  Ka ra tay  da  Sul tan la r›n  ata beğ lik  ki ker van sa ra y›n da bu lu nan ve ona iza fe
           (da n›ş man l›k) mev kii ne geç ti. An cak ida -  edi len tür be de dir.
           re de ki emîr ler, s›k s›k ba zen aç›k ba zen  Bütün  ta ri hî  kay nak lar,  Ka ra tay’›n  din -
           de giz li bir şe kil de Mo ğol lar la ir ti bat sağ -  dar l› ğ›, ha y›r se ver li ği, dü rüst lü ğü, bü yük
   305   306   307   308   309   310   311   312   313   314   315