Page 310 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 310
KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ CEL / 311
hü küm dar la r›n te miz len me si için le ğen
tut mak tan ç›k m›ş t›r) emîr li ği ni hiç de ğiş -
me den mu ha fa za et ti. Sul tan’›n 1237 y› -
l›n da Kay se ri’de Key ku ba di ye* Sa ra -
y›’nda ze hir le ne rek öl dü rül dü ğü es na da
ya n›n da bu lun du.
Bir ih ti lal le, ba ba s› I. Alâ ed din Key ku -
bad’›n ye ri ne sul tan olan II. G› yâ sed din
Key hüs rev’in Emîr Sa ded din Kö pek’le
bir lik te bir çok ye tiş miş dev let ada m› n›
or ta dan kal d› r›l ma s› es na s›n da Ce la led -
din Ka ra tay bir kö şe ye çe kil di, an cak Kö -
pek’in yan l›ş ta sar ruf la r›n dan usa nan
Sul tan’›n onu öl dürt me si üze ri ne Ka ra -
tay, es ki gö re vi ni ve ila ve ten de Ha zi ne-i
Has sa Emîr li ği ni el de et ti. Ga yet kö tü bir Karatay Hanı (Müjdat)
ida re de bu lu nan Key hüs rev’in, 1243 y› -
l›n da Mo ğol lar kar ş› s›n da Si vas Kö se - la ya rak sal ta na ta mü da ha le ye kal k› ş› yor -
dağ’da bü yük Sel çuk lu Or du su ile boz gu - lar d›. Mo ğol lar ca da tak dir edi len Ka ra -
na uğ ra ma s› üze ri ne Sel çuk lu Dev le ti on - tay’›n yük sek şah si ye ti ve ka rak te ri bu
la ra ba ğ›m l› hâ le gel di. Mo ğol lar, Kö se - mü da ha le le ri ön lü yordu. Ni ha yet Mo ğol
dağ’da el de et tik le ri ba şa r› dan son ra Ha n› Men gü Han’dan el çi ler ge lip müş -
Kay se ri’ye ge lip şeh re zor la gi re rek Kay - te rek sal ta nat ta ki bü yük kar deş II. ‹z zed -
se ri’ye ta ri hi nin en bü yük zul mü nü ya şat - din Key kâ vus’un, Han’›n Or ta As ya’da ki
t› lar. Key hüs rev bu ha di se den az za man mer ke zin de hu zu ru na git me si ni is te di ler.
son ra bir eğ len ce es na s›n da öl dü. Ka ra - Bu is tek ön ce ka bul edil mek is ten me diy -
tay, Alâ ed din Key ku bad za ma n›n da baş - se de Han’›n ›s ra r› üze ri ne üç kar deş ve
la d› ğ› Kay se ri’de ki meş hur ker van sa ra y› Ce lâ led din Ka ra tay di ğer bir k› s›m emîr -
Ka ra tay Ha n›’n›* bu Sul tan za ma n›n da ler le bir lik te Kay se ri’ye ge lip Key kâ vus’u
ta mam la d›. bu ra dan Han’a yol cu et ti ler. Key kâvus Si -
1245 y› l›n da genç yaş ta ölen Key hüs rev, vas’a ge lin ce Ka ra tay’›n Kay se ri’de ve fa -
kü çük yaş lar da üç ço cuk b› rak t›. Ka ra tay t› n› ha ber al d› ve pe ri şan bir hâl de Mo ğol
ve di ğer emîr ler ön ce bü yük Şeh za de II. el çi le rin den özür di le yip ge ri dön dü.
‹z zed din Key kâ vus’u tah ta ç› kar d› lar sa Mo ğo lis tan’da ki bü yük Mo ğol Ha n›
da bir müd det son ra Mo ğol la r›n sal ta na - Men gü’ye de “‹ş le ri mi ida re eden ata be -
t› ikin ci kar deş IV. Rük ned din K› l› çars - yim Ce lâ led din Ka ra tay öl dü ğü ve garp
lan’a ver miş ol ma la r› yü zün den du rum ta ra f›n da düş man lar zu hur et ti ği için
ka r› ş›k l› ğa uğ ra d›. Key kâ vus za ma n›n da ken dim ge le me ye ce ğim, be nim gi bi sul -
önem li bir gö rev olan Sal ta nat Na ip li ğin - tan olan kar de şim Alâ ed din’i gön de ri yo -
de bu lu nan Ka ra tay, bir bi ri ne düş man rum.” di ye bir mek tup la bir lik te kar de şi -
olan Sel çuk lu emîr le ri ni top la ya rak fit ne - ni yo la ç› kar d›. Mek tu bun ta ri hi olan
yi ön le mek üze re üç kar de şin bir lik te sul - 1254 y› l› ay n› za man da Ka ra tay’›n da
tan ol ma la r› ka ra r› n› ç› kart t›. K› l›çars lan ölüm ta ri hi ni or ta ya koy mak ta d›r.
bu na iti raz et tiy se de ya p› lan sa vaş ta Ka ra tay’›n na ş›, tah nit edi le rek Kay se -
mağ lup olun ca üçün cü kar deş le ri II. Alâ - ri’den Kon ya’da bu lu nan med re se sin de -
ed din Key ku bad’› da ara la r› na ala rak ki tür be si ne nak le dil di. Bel ki de tah nit s› -
1249’da ta rih te ilk de fa üç lü sal ta nat baş - ra s›n da ç› ka r› lan iç or gan la r› Kay se ri’de -
la d›. Ka ra tay da Sul tan la r›n ata beğ lik ki ker van sa ra y›n da bu lu nan ve ona iza fe
(da n›ş man l›k) mev kii ne geç ti. An cak ida - edi len tür be de dir.
re de ki emîr ler, s›k s›k ba zen aç›k ba zen Bütün ta ri hî kay nak lar, Ka ra tay’›n din -
de giz li bir şe kil de Mo ğol lar la ir ti bat sağ - dar l› ğ›, ha y›r se ver li ği, dü rüst lü ğü, bü yük