Page 326 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 326

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                               COĞ / 327


           yak la ş›k 106 km ala na sa hip tir. Sa r› oğ -  yer yer I. Za man ta ba ka la r› yer tut mak ta -
                        2
           lan Ova s› ise de niz se vi ye sin den or ta la -  d›r.  ‹l’in  ku zey  bö lü mün de ki  tor tul  ve
           ma 1146 m yük sek te dir ve 50 km ye ya -  vol ka nik II I. Za man (Neo jen) ara zi si al -
                                      2
           k›n yü z öl çü mü var d›r. Bu iki ova, bir bi -  t›n da me ta mor fik ve kris ta lin küt le ler bu -
           rin den yas s› bi çim li ve yük sek li ği 1300-  lu nur. P› nar ba ş› ve Sa r›z il çe le ri çev re sin -
           1350 m olan te pe ler ve dal ga l› bir ara ziy -  de ki dağ la r›n ya p› s›n da I, II ve II I. Za ma -
           le ay r›l m›ş t›r.                  n›n küt le le ri yer tut muş tur.
           Söz ko nu su düz lük ler, Kay se ri Ova s› çö -  Bu  es ki  ara zi nin  üze rin de  Bün yan  ve
           kün tü  ala n›n dan  Şar k›ş la’ya  doğ ru  uza -  Tuz la Gö lü çev re le rin den do ğu ya, Si vas
           nan tek to nik çö kün tü ku şa ğ›n da ki kü çük  ‹li ara zi si ne doğ ru, II I. Za ma na ait oli go-
           ova lar  di zi si nin  iki si ni  oluş tur mak ta d›r.  mio sen jips li se ri ad›y la an› lan ka l›n ta -
           Pa las Ova s› ka pa l› bir ça nak du ru mun da  ba ka lar  bi çi min de  al ç› ta ş›  ya y›l m›ş t›r.
           olup, üze rin de Tuz la Gö lü ad l› bir göl yer  Do ğu da ki  Uzun yay la  ge niş  öl çü  de  II I.
           al›r. Sa r› oğ lan Ova s›’n›n su la r› ise bir bo -  Za man  kat man la r›n dan  oluş muş  bir
           ğaz dan ge çe rek K› z› l›r mak’a dö kü lür.  alan d›r.
                                               ‹l top rak la r› n›n ba t› bö lü mü, or ta da Er ci -
           De rin Va di ler ve Bo ğaz lar      yes Da ğ› ol mak üze re, ka l›n vol ka nik ör -
           Ya r› s› dağ l›k, bir k›s m› da yük sek pla to lar  tü ler le  kap l› d›r.  Bu  ara zi,  çe şit li  tür den
           hâ lin de ki  Kay se ri  ‹li  ara zi sin de  yer  yer  lav lar  ve  tüf ler le  ör tü lü dür.  Er ci yes  II I.
           de rin va di ler ve bo ğaz lar var d›r. Bun la r›n  Je olo jik Za man son la r› ve IV. Za man da
           baş l› ca s› K› z› l›r mak Va di si’dir. De rin ve  (Neo jen - Ku ar ter ner) du rup du rup yan -
           çok ye rin de dar olan bu va di, Sul tan Se -  m›ş;  kül,  muh te lif  vol ka nik  taş lar  ve  lav
           ki si  gü ne yin den  Ob ruk  Kö yü  ön le ri ne  püs kürt müş, ta rih çağ la r›n da da bu can l› -
           ka dar  bir  bo ğaz  bi çi min de  uza n›r.  Ya -  l› ğ› ara s› ra be lir miş bü yük, ge niş çev re li
           maç la r› çok yer de dik olan ve ya p› s› kris -  bir vol kan d›r. Vol ka n›n ç› kar d› ğ› mad de -
           ta lin kal ker ler den olu şan yar ma va di bö -  ler bu iç böl ge de bin ler ce met re yük sek -
           lü mü, 40 km ka dar bir uzun luk ta d›r. Ta -  lik te böy le bir da ğ›n oluş ma s› n› sağ la m›ş -
           ba n› yer yer öy le da ra l›r ki, yol ge çi ril me -  t›r. Mer ke zî bir ba ca dan ve da ha bir çok
           si bu ra lar da güç le şir. Ob ruk Kö yü ku ze -  ikin ci  de re ce  ba ca lar dan  oluş muş  bu lu -
           yin de  bi raz  ge niş le dik ten  son ra,  Mol la -  nan  püs kür me ler  so nu cu  bu  vol ka nik
           ha c› ve Kuş çu köy le ri ke si min de yi ne bo -  mad de le rin  y› ğ›l ma la r›y la  Ana do lu’nun
           ğaz bi çi mi be li rir.             en yük sek dağ la r›n dan bi ri mey da na gel -
           Uzun yay la’dan  do ğan  Za man t›  Ir ma -  miş tir.
           ğ›’n›n  mey da na  ge tir di ği  va di,  özel lik le  Er ci yes Da ğ›’n›n ya k›n ve uzak çev re sin -
           P› nar ba ş›  ‹l çe si’n den  baş la ya rak  de rin  de ki tek to nik çö kün tü ler le olu şan ve gü -
           bir  bo ğaz  bi çi mi ni  al›r.  Ku zey do ğu-gü -  nü müz de ki ova la r›n alan la r› n› oluş tu ran
           ney ba t›  doğ rul tu sun  da  uza nan  Za man t›  ge niş çu kur luk lar da, IV. Za man (Kua ter -
           Va di si’nin ta ba n› S› ra dan Kö yü ya k›n la -
           r›n da ge niş ler ve İl s› n›r la r› için de ki bi ti -
           mi ne dek bu şe kil de sü rer.


           Jeolojik yapı
           Kay se ri ‹li ara zi sin de I. Je olo jik Za man -
           dan  (Pa le ozo ik)  gü nü müz  olu şum la r› na
           dek çe şit li yaş ta kat man lar la ge niş vol ka -
           nik alan lar ve yer  ka bu ğu ha re ket le riy le
           çök müş  ya  da  yük sel miş  çe şit li  yö re ler
           var d›r. ‹l’in gü ney bö lü mün de ki Yah ya l›
           ‹l çe si ile ‹l’in or ta bö lü mün de ki Bün yan
           ‹l çe si  gü ne yin de  ve  bu nun  do ğu sun da
           H›n z›r Da ğ›’na ka dar uza nan ke sim ler de  Bünyan İlçe Merkezindeki travertenler (M. Somuncu)
   321   322   323   324   325   326   327   328   329   330   331