Page 327 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 327

328 / COĞ                           KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

                                       ner)  yaş l›  alüv yon lar  ka l›n  sa y› la bi le cek  ka l› c› kar lar bu lu nur. Bu na gö re ‹l ’de yer
                                       y› ğ›n t› lar  oluş tur muş tur.  Böl ge de ki  bu  yer “ova ik li mi”, “yük sek yay la ik li mi” ve
                                       bü yük çö kün tü ler III. Za man da ki To ros  “dağ ik li mi” var d›r.
                                       dağ-oluş ma la r› (oro je nez) ile il gi li yer  ka -  Kay se ri Ova s›’nda ki me te oro lo ji is tas yo -
                                       bu ğu  ha re ket le rin den  doğ muş tur.  Çö -  nu nun ve ri le ri ne gö re y›l l›k or ta la ma s› -
                                       kün tü ova la r›n da ki alüv yon la r›n ka l›n l› ğ›  cak l›k  10,4ºC’dir.  En  so ğuk  ay  olan
                                       çok  yer de  100 met re yi  bu lur,  hat ta  yer  Ocak’ ta  s› cak l›k  or ta la ma s›  -2,1ºC’dir.
                                       yer bu nu da ge çer.                 Tem muz ise en s› cak ay olup s› cak l›k or -
                                       Bu za ma na ait en önem li olu şum lar dan  ta la ma s›  21,8ºC’ye  ula ş›r.  Bu na  kar ş› l›k
                                       bi ri de dağ la r›n çev re sin de ki tra ver ten ve  ilin  do ğu sun da  da ha  yük sek te  yer  alan
                                       kal ker  tüf  tor tu lan ma la r› d›r.  Bu nun  en  P› nar ba ş› ve Sa r›z il çe le rin de y›l l›k or ta -
                                       gü zel ör ne ği de Bün yan ‹l çe Mer ke zi’n -  la ma  s› cak l›k,  mer kez den  da ha  dü şük
                                       de ki yük sek tra ver ten ba sa ma ğ› d›r.   olup  7,4ºC’dir. Ocak ve Tem muz ay› s› -
                                       Kay se ri ‹li’n de je olo jik de vir le rin ka n›t la -  cak l›k la r› da Kay se ri Mer ke z’e oran la da -
                                       r›  olan  fo sil ler  bu lun muş tur.  Ör ne ğin  ha dü şük tür. Ocak ay› or ta la ma s› cak l› ğ›
                                       Kay se ri  şeh ri  ku ze yin de ki  Er ki let  ya k› -  P› nar ba ş›’da -4,8ºC, Sa r›z’da -4,6ºC ola -
                                       n›n da ki  Ak de re  Va di si’nin  II I.  Za man  rak sap tan m›ş t›r. Tem muz s› cak l›k la r› ise
                                       olu şum la r› ara s›n da bu lu nan fo sil ler le bu  P› nar ba ş›’da 19,2ºC, Sa r›z’da 18,3ºC ola -
                                       kat ma n›n  ya ş›  sap tan m›ş t›r.  Bu  se ri de  rak tes pit edil miş tir.
                                       aşa ğ› dan  yu ka r›  doğ ru  20 m  ka l›n l›k ta  S› cak l›k lar da  gö rü len  bu  fark l› l›k lar  ya -
                                       göl  kat man la r›,  50 m  ka l›n l›k ta  marn l›  ğ›ş ta da ken di ni gös ter mek te dir. Kay  se ri
                                       be yaz tüf ler, 5 m ka l›n l›k ta omur ga l› fo sil  şeh rin de ki  me te oro lo ji  is tas yo nu  ve ri le -
                                       içe ren kum ta ş› ve tüf ler, 10 m ka l›n l›k ta  ri ne gö re y› l›k top lam ya ğ›ş 375 mm’dir.
                                       tüf ile ka r› ş›k pem be marn lar, 10 m ka l›n -  Bu na kar ş› l›k y›l da P› nar ba ş› 443,2 mm,
                                       l›k ta ag lo me ra ve breş ler, en üst te de ye -  Sa r›z 500 mm, ‹l’in en gü ney ke si min de,
                                       ri ne gö re 20-50 m ka l›n l›k ta lav ör tü sü  To ros  Dağ la r›’n›n  ku zey  etek le rin de  yer
                                       sap tan m›ş t›r.                     alan Yah ya l› ‹l çe si ise 451,2 mm ya ğ›ş al -
                                                                            mak ta d›r.
                                       İklim                                ‹l ’de ki en ya ğ›ş l› mev sim ilk ba har d›r. Or -
                                       Kay se ri ‹li ’nin ço ğu ye rin de, “step ik li mi”  ta la ma  375 mm  ci va r›n da  olan  Kay se -
                                       ve ya “boz k›r ik li mi” ege men dir. Bu ik lim  ri’de ki  ya ğ›ş la r›n  %  29,5’i  k›ş,  %  37,9’u
                                       ti pin de yaz lar s› cak ve ku rak, k›ş lar so ğuk  ilk ba har, % 14,1’i yaz ve % 18’i son ba har
                                       ve ya ğ›ş l› d›r. An cak ‹l ’de dağ l›k yer ler ve  mev si min de düş mek te dir. An cak ya ğ› ş›n
                                       bun lar ara s›n da kal m›ş ova lar ve di ğer al -  y›l la ra ve mev sim le re gö re yer yer sap ma -
                                       çak  alan lar  bu lun du ğun dan,  ik lim  özel -  lar gös ter di ği de bir ger çek tir. Bu ko şul lar
                                       lik le ri yük sel ti ye bağ l› ola rak yer yer fark -  al t›n da ‹l ’de ki ya ğ›ş lar, ku ru şart lar da ta -
                                       l› l›k lar  gös te rir.  Bu  ne den le  ‹l ’de  ik lim,  r›m yap mak için ye ter li dir. An cak do ğal
                                       çu kur da  ka lan  alan lar da,  özel lik le  ova  ko şul lar her tür lü kül tür bit ki si nin ye tiş -
                                       ke sim le rin de  da ha  yu mu şak ken,  dağ l›k  me si ne el ve riş li ol ma d› ğ› için ta r›m da çe -
                                       alan la ra  ç› k›l d›k ça  sert le şir.  Böy le ce,  şit li ürün ler su la ma ya p› la rak ye tiş ti ri le -
                                       1050-1100 m  yük sek li ğin de ki  ova la r›n  bil mek te dir.
                                       ik lim  özel lik le riy le  2000-3900 m  yük -  ‹l’in ova lar bö lü mün de kar ya ğ›ş la r› Ka -
                                       sek li ğin de ki dağ l›k yer ler ara s›n da be lir -  s›m ’dan  Ma y›s  baş la r› na  ka dar,  ara l›k l›
                                       gin  fark lar  var d›r.  Kay se ri  Ova s›’nda  s› -  ola rak  sü rer.  Dağ lar da  ise,  kar  ya ğ›ş la r›
                                       cak l›k 30ºC’yi bul du ğu s› ra lar da, ya n›n -  da ha uzun sü re için de olur. Er ci yes Da -
                                       da ki Er ci yes Da ğ›’n›n 3000 m yük sek lik -  ğ›’na  Ey lül  or ta la r›n da  ve  Ma y›s’ ta  kar
                                       le rin de  s› cak l›k  18-20ºC  ka dar d›r.  Öy le  yağ d› ğ› ço ğu za man gö rül mek te dir.
                                       ki, yük sek dağ l›k yer ler de ve özel lik le Er -
                                       ci yes Da ğ›’nda k› sa sü ren ve az olan yaz  Sular
                                       s› cak la r›, kar la r› erit me ye yet mez, bü tün  Kay se ri ‹li’n de akar su lar, göl ler, ba raj lar,
                                       y›l  bo yun ca  da ğ›n  yük sek  ke sim le rin de  kay nak lar ve ye r al t› su la r› zen gin özel lik -
   322   323   324   325   326   327   328   329   330   331   332