Page 324 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 324

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                               COĞ / 325


           Bu dağ s› ra s› üze rin de ‹l ula ş› m› aç› s›n -  lar dan  (an de zit,  ba zalt,  tüf,  ig nim brit)
           dan önem ta ş› yan iki ge çit var d›r. Bun -  oluş muş tur. Bu ta ba ka lar ve y› ğ›n t› lar, II -
           lar dan  bi ri  olan  Beş te pe ler,  H›n z›r  Da -  I.  Za man  son la r› na  doğ ru  ‹ç  Ana do -
           ğ›’n›n ku zey ba t› s›n da ve 1350 m yük sek -  lu’nun çok ye ri ni ge niş öl çü de kap la m›ş
           lik te; La le be li Ge çi di ise yi ne ay n› yük -  bu lu nan o za man ki göl le rin için de bi rik -
           sek lik te ve H›n z›r Da ğ›’n›n ba t› s›n da bu -  miş ler dir. Bir yan dan ya k›n ve uzak çev -
           lun mak ta d›r.                     re de ki  yük sek  yer ler den  akar su lar  ta ra -
           Bu dağ s› ra s› n›n gü ne yin de bir baş ka dağ  f›n dan  ko pa r› l›p  ge ti ri len  mad de ler,  bir
           gru bu  uza n›r.  Gü ney ba t› da  Sü ve ğen  yan dan da za man za man püs kü ren Er ci -
           Dağ la r› (1968 m) ile baş la yan, Ay gör mez  yes Ya nar da ğ›’n›n kül le ri, tüf le ri göl iç le -
           (2094 m) ve Köş ker li Dağ la r› (2000 m)  rin de ki  bu  bi ri kin ti ler le  ka r› şa rak  tor tu -
           ile sü ren s› ra, Ke pek li Da ğ› (2225 m) ile  lan m›ş lar d›r. Bu göl ler za man la ik lim de
           Uzun yay la’ya  doğ ru  uza n›r.  K› r›l ma lar  mey da na  ge len  ›s›n ma  ne de niy le  ku ru -
           so nu cu  yük se len  bu  dağ la r›n  ya p› s›n da,  muş ve göl için de bi ri ken ma ter yal ka ra -
           kris ta len kal ker ler önem li yer tut mak ta -  laş m›ş t›r. Bu ra la r› son ra dan tür lü yer  ka -
           d›r.                                bu ğu ha re ket le ri ne uğ ra d›k la r› gi bi, akar -
           ‹l  s› n›r la r›  için de  ku zey do ğu-gü ney ba t›  su lar la  da  de rin ce  ya r› la rak  pla to  gö rü -
           uzan t› l› üç dağ s› ra s› n›n en son gru bu nu  nü şü al m›ş lar d›r.
           Tah ta l›  Dağ la r›,  Ba k›r da ğ›,  Bey da ğ›,  So -  Bu nun d› ş›n da il de, K› z› l›r mak’›n ka ba ca
           ğan l› da ğ› ve Göv de li Da ğ› gi bi yer ka bar -  ku ze yin de  yer  alan  16 km  uzun lu ğun da
           t› la r› oluş tu rur. Or ta To ros lar’›n uzan t› s›  ve 1550 m yük sek li ğin de ki Sul tan Se ki si
           olan ve en yük sek nok ta s› na 3075 m ile  Pla to su ile K› z› l›r mak’›n gü ney ya ka s›n -
           Bey da ğ›’nda ula şan bu s› ra da ğ›n pek çok  da ki  Ama rat  Pla to su  ya tay  du ruş lu  kal -
           nok ta s› 2500 met re nin üze rin de dir.   ker ler (yer yer tra ver ten ler) ve lav lar la ör -
           Ku zey de Ak dağ, gü ney do ğu da Di bek ve  tü lü, alt la r›n da ka l›n ça k›l y› ğ›n la r› bu lu -
           Bin bo ğa Dağ la r›, gü ney de de Ala dağ lar ‹l  nan yük sek pla to şe kil le ri dir.
           top rak la r› na so ku lur.          Akar su lar la  de rin  şe kil de  ya r›l m›ş,  bu
                                               du rum la r›y la  pla to  bi çi mi  al m›ş  hav za -
           Pla to lar, Tek ne ler (Hav za lar)  lar dan  Uzun yay la  ile  Za man t›  Tek ne si
           Kay se ri ‹li ara zi si nin önem li bir bö lü mü  de Kay se ri ‹li’ nin önem li ve ge niş yer tu -
           akar su lar la  de rin  ya r›l m›ş  pla to lar  bi çi -  tan yer yü zü şe kil le rin den dir. Bun lar dan
           min de ki yük sek düz lük ler ve ya ki mi yer -  Uzun yay la, et ra f› çok yer de dağ lar la çev -
           de dağ lar ara s›n da uza nan ve yi ne de rin  ri li,  yük sek li ği  1500-1600 m  olup  Za -
           va di ler le  par ça lan m›ş  hav za lar  du ru -  man t› Ir ma ğ›’n›n baş lan g›ç kol la r› ta ra -
           mun da d›r. Bun la r›n her çe şi di ne ‹l ara zi -  f›n dan aç› lan va di ler le de rin bi çim de ya -
           sin de rast la n›r ve yük sek lik le ri ye ri ne gö -  r›l m›ş t›r.  Bu ra s›  Tür ki ye’nin  üç  ›r ma ğ› -
           re  de ği şir.  Kay se ri  ve  De ve li  ova la r› n›n  n›n su la r› n›n baş lan g›ç ye ri dir: Za man t›
           çev re sin de, ova ta ba n›n dan 100-300 m  Ir ma ğ› yo luy la Sey han Neh ri’ne, Toh ma
           yük sek lik te  olup  böy le  düz lük ler  ge niş  Ça y›  ile  F› rat  Neh ri’ne  ku zey de ki  ba z›
           yer tu tar. Buralar büs bü tün düz ol ma y›p
           ge niş çedir, düz yer ler ara s›n da te pe ler ve
           dal ga l› ara ziler de yer tu tar. Bun la r›n ör -
           nek le ri Kay se ri Ova s› ku ze yin de ki Er ki let
           ile K› z› l›r mak Va di si ara s›n da uza nan lav
           ve tüf ör tü lü pla to lar (1300-1400 m) ile
           yi ne bu Ova’n›n do ğu ke na r›n da ve De -
           ve li  Ova  s›’n›n  do ğu  ve  ba t›  yan la r›n da
           uza nan pla to lar d›r. Bu pla to la r›n ya p› s›,
           ge nel lik le ya tay du ruş lu ta ba ka lar la (kal -
           ker, marn, kil...) bun la r›n üze rin de ve ara -
           la r›n da yer tut muş bu lu nan vol ka nik taş -  Kayseri Ovası çevresindeki plato alanı (M. Somuncu)
   319   320   321   322   323   324   325   326   327   328   329