Page 323 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 323
324 / COĞ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹
Bu zul Dev rin den son ra Er ci yes’te ye ni
vol ka nik püs kür me ler ol muş tur. Bu nun
so nu cun da da Bü yük K› z›l te pe, Kü çük
K› z›l te pe gi bi kü çük çap l› cü ruf ve kül
ko ni le ri mey da na gel miş tir.
Er ci yes Da ğ›’nda ki vol ka nik fa ali ye tin
gü nü müz den yak la ş›k 2000 y›l ön ce si ne
ka dar de vam et ti ği, mi la d›n baş la r›n da
ya şa yan ün lü coğ raf ya c› Stra bon’nun
ese rin de yer al mak ta d›r. Ni te kim Stra -
Korumaz Dağları (M. Somuncu) bon, ese rin de Kay se ri şeh ri ya k›n la r›n da
ateş çu kur la r›n dan ge ce le yin alev ler f›ş -
ler ve lav ak›n t› la r›y la ge niş bir ala na ya - k›r d› ğ› n› bil dir mek te dir. Bu da Er ci yes’in
y›l m›ş t›r. son fa ali ye ti ol muş tur.
Gü nü müz den 1,5-2 mil yon y›l ön ce baş - Er ci yes Da ğ›’n›n en önem li özel lik le rin -
la yan ve “Bu zul Ça ğ›” ola rak da ad lan d› - den bi ri de gü nü müz de ku zey ba t› yü zün -
r› lan (Kua ter ner) IV. Za ma n›n son la r›n - de yak la ş›k 400 m uzun lu ğun da kü çük
da yur du muz da ki yük sek dağ lar da ol du - bir bu zu lun var ol ma s› d›r. Sirk (buz ya la -
ğu gi bi, Er ci yes Da ğ›’n›n yük sek ke sim le - ğ›) ad› ve ri len oyuk lar da, bi ri ha riç bu gün
rin de de bu zul lar oluş muş tur. Bu zul la r›n bu zul bu lun ma mak ta d›r. An cak bu ra lar
yer leş tik le ri do ruk çev re sin de aş›n d›r ma ya z›n da yer yer kar la ör tü lü ol du ğu gi bi,
et ki siy le do kuz bü yük sirk (buz ya la ğ›) oyuk la r›n ta ban la r›n da ki ka ya la r›n di bin -
oluş muş tur. Bun la r›n en bü yü ğü, da ğ›n de de buz lar var d›r.
do ğu ke si min de ki Te kir Yay la s›’n›n yu - Gü nü müz de Er ci yes, sön müş genç bir
ka r› s›n da ki Üç ker Buz ya la ğ›’d›r. Do ruk vol kan da ğ› ola rak, 3917 m yük sek li ği,
2
çev re si ne yer le şen bu zul lar, buz ya lak la r› hey bet li gö rü nü şü, 1000 km yi ge çen
ve va di ler içe ri sin de da ha al çak ke sim le - ala n› ve çev re si ne ha yat ve ren var l› ğ›y la
re doğ ru sark m›ş lar d›r. Er ci yes Da ğ›’n›n böl ge nin do ğal zen gin li ği dir.
bu ra lar da ki bü yük kra te ri, bu zul la r›n Kay se ri ‹li’ nin öte ki dağ la r›, s› ra dağ lar
aş›n d›r ma s›y la si lin miş, da ğ›n her hal de bi çi min de, k›v r›m l› ve k› r›l ma la ra uğ ra -
400 m ka dar da ha yük sek te bu lu nan do - m›ş bir ya p› gös te ren yük sek lik ler dir. Bu
ruk bö lü mü böy le ce y›p ran ma la ra uğ ra - dağ lar bir bi ri ne pa ra lel üç s› ra hâ lin de
m›ş t›r. uza n›r lar. Bun lar dan en ku zey de ola n›,
Er ci yes Da ğ›’n›n 15 km ka dar ku zey do -
ğu sun dan baş la ya rak Uzun yay la’ya ka -
dar 60 km bo yun ca uza nan dağ s› ra s› -
d›r. Ba t› bö lü mün de Ko ru maz Da ğ›’n›n
(1907 m) yer al d› ğ› bu dağ s› ra s› n›n son
ka bar t› s›, ‹l s› n›r la r› n›n ku ze yin de H›n z›r
Da ğ›’nda 2623 m’ye ula ş›r. Ko ru maz -
H›n z›r dağ s› ra s›, ön ce k›v r›l ma la ra uğ -
ra m›ş, ço ğu kal ker olan ta ba ka lar du ruş
de ğiş tir miş, da ğ›n ya p› s› na gi ren tür lü
taş lar bil lur laş m›ş, sert leş miş, tür lü yer
ka bu ğu ha re ket le riy le k› r›l ma la ra da uğ -
ra ya rak yük sel miş bir dağ s› ra s› d›r. K› r›k
hat la r› ara s›n da ka la rak be li ren bu yük -
sel me ler s› ra s›n da s› ra da ğ›n or ta bö lü -
mü ne rast la yan yer ler de ki çok da ha ye ni
ve ya tay du ruş lu ta ba ka lar, bu sert küt -
Şeker Gölüʼnden Erciyes (M. Kilaborucu) ley le bir lik te dağ gö rü nü şü al m›ş lar d›r.