Page 323 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 323

324 / COĞ                           KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

                                                                            Bu zul  Dev rin den  son ra  Er ci yes’te  ye ni
                                                                            vol ka nik  püs kür me ler  ol muş tur.  Bu nun
                                                                            so nu cun da  da  Bü yük  K› z›l te pe,  Kü çük
                                                                            K› z›l te pe  gi bi  kü çük  çap l›  cü ruf  ve  kül
                                                                            ko ni le ri mey da na gel miş tir.
                                                                            Er ci yes  Da ğ›’nda ki  vol ka nik  fa ali ye tin
                                                                            gü nü müz den yak la  ş›k 2000 y›l ön ce si ne
                                                                            ka dar  de vam  et ti ği,  mi la d›n  baş la r›n da
                                                                            ya şa yan  ün lü  coğ raf ya c›  Stra bon’nun
                                                                            ese rin de  yer  al mak ta d›r.  Ni te kim  Stra -
            Korumaz Dağları (M. Somuncu)                                    bon, ese rin de Kay se ri şeh ri ya k›n la r›n da
                                                                            ateş  çu kur la r›n dan  ge ce le yin  alev ler  f›ş -
                                       ler ve lav ak›n t› la r›y la ge niş bir ala na ya -  k›r d› ğ› n› bil dir mek te dir. Bu da Er ci yes’in
                                       y›l m›ş t›r.                         son fa ali ye ti ol muş tur.
                                       Gü nü müz den 1,5-2 mil yon y›l ön ce baş -  Er ci yes Da ğ›’n›n en önem li özel lik le rin -
                                       la yan ve “Bu zul Ça ğ›” ola rak da ad lan d› -  den bi ri de gü nü müz de ku zey ba t› yü zün -
                                       r› lan (Kua ter ner) IV. Za ma n›n son la r›n -  de  yak la ş›k  400 m  uzun lu ğun da  kü çük
                                       da yur du muz da ki yük sek dağ lar da ol du -  bir bu zu lun var ol ma s› d›r. Sirk (buz ya la -
                                       ğu gi bi, Er ci yes Da ğ›’n›n yük sek ke sim le -  ğ›) ad› ve ri len oyuk lar da, bi ri ha riç bu gün
                                       rin de de bu zul lar oluş muş tur. Bu zul la r›n  bu zul  bu lun ma mak ta d›r.  An cak  bu ra lar
                                       yer leş tik le ri do ruk çev re sin de aş›n d›r ma  ya z›n da yer yer kar la ör tü lü ol du ğu gi bi,
                                       et ki siy le  do kuz  bü yük  sirk  (buz ya la ğ›)  oyuk la r›n ta ban la r›n da ki ka ya la r›n di bin -
                                       oluş muş tur.  Bun la r›n  en  bü yü ğü,  da ğ›n  de de buz lar var d›r.
                                       do ğu  ke si min de ki  Te kir  Yay la s›’n›n  yu -  Gü nü müz de  Er ci yes,  sön müş  genç  bir
                                       ka r› s›n da ki  Üç ker  Buz ya la ğ›’d›r.  Do ruk  vol kan  da ğ›  ola  rak,  3917 m  yük sek li ği,
                                                                                                     2
                                       çev re si ne yer le şen bu zul lar, buz ya lak la r›  hey bet li  gö rü nü şü,  1000 km yi  ge çen
                                       ve va di ler içe ri sin de da ha al çak ke sim le -  ala n› ve çev re si ne ha yat ve ren var l› ğ›y la
                                       re doğ ru sark m›ş lar d›r. Er ci yes Da ğ›’n›n  böl ge nin do ğal zen gin li ği dir.
                                       bu ra lar da ki  bü yük  kra te ri,  bu zul la r›n  Kay se ri  ‹li’ nin  öte ki  dağ la r›,  s› ra dağ lar
                                       aş›n d›r ma s›y la  si lin miş,  da ğ›n  her hal de  bi çi min de, k›v r›m l› ve k› r›l ma la ra uğ ra -
                                       400 m ka dar da ha yük sek te bu lu nan do -  m›ş bir ya p› gös te ren yük sek lik ler dir. Bu
                                       ruk bö lü mü böy le ce y›p ran ma la ra uğ ra -  dağ lar  bir bi ri ne  pa ra lel  üç  s› ra  hâ lin de
                                       m›ş t›r.                             uza n›r lar.  Bun lar dan  en  ku zey de  ola n›,
                                                                            Er ci  yes Da ğ›’n›n 15 km ka dar ku zey do -
                                                                            ğu sun dan  baş la ya rak  Uzun yay la’ya  ka -
                                                                            dar  60 km bo yun ca uza nan dağ s› ra s› -
                                                                            d›r. Ba t› bö lü mün de Ko ru maz Da ğ›’n›n
                                                                            (1907 m) yer al d› ğ› bu dağ s› ra s› n›n son
                                                                            ka bar t› s›, ‹l s› n›r la r› n›n ku ze yin de H›n z›r
                                                                            Da ğ›’nda  2623 m’ye  ula ş›r.  Ko ru maz  -
                                                                            H›n z›r dağ s› ra s›, ön ce k›v r›l ma la ra uğ -
                                                                            ra m›ş, ço ğu kal ker olan ta ba ka lar du ruş
                                                                            de  ğiş tir miş,  da ğ›n  ya p› s› na  gi ren  tür lü
                                                                            taş lar  bil lur laş m›ş,  sert leş miş,  tür lü  yer
                                                                            ka bu ğu ha re ket le riy le k› r›l ma la ra da uğ -
                                                                            ra ya rak yük sel miş bir dağ s› ra s› d›r. K› r›k
                                                                            hat la r› ara s›n da ka la rak be li ren bu yük -
                                                                            sel me ler  s› ra s›n da  s› ra da ğ›n  or ta  bö lü -
                                                                            mü ne rast la yan yer ler de ki çok da ha ye ni
                                                                            ve ya tay du ruş lu ta ba ka lar, bu sert küt -
            Şeker Gölüʼnden Erciyes (M. Kilaborucu)                         ley le  bir  lik te  dağ  gö rü nü şü  al m›ş lar d›r.
   318   319   320   321   322   323   324   325   326   327   328