Page 322 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ COĞ / 323

Er ci yes Da ğ›, ya maç la r›n da ve etek le rin - ğin de dir. Bu es na da da ğ›n ya maç la r›n da
de çok sa y› da ta li vol kan ko ni le ri nin, lav ve etek le rin de fark l› vol kan ba ca la r›n dan
ak›n t› la r› n›n bu lun du ğu, ya k›n geç miş te püs kür me ler ol muş tur. Söz ko nu su püs -
sön müş bir “kü me vol kan”d›r. Çev re sin - kür me ler so nu cun da iri li ufak l› çok sa y› -
de ki or ta la ma 1050 m yük sel ti ye sa hip da ta li vol kan ko ni si mey da na gel miş tir.
Kay se ri Ova s› ve 1075 m yük sel ti de ki De - Bu ko ni le rin baş l› ca la r›: Li fos Te pe si
ve li Ova s› ile 1200-1300 m yük sek lik te ki (2509 m), Ali Da ğ› (1870 m), Y› lan l› Da -
pla to lar ara s›n da, bu lun du ğu ye re gö re ğ› (1643 m), Y›l band Da ğ› (2602 m), Ko -
2700-2900 m yük sek lik gös te ren hey - lan l› Da ğ› (2680 m), Eğ ri ku zey Te pe si
bet li bir dağ d›r. Bu sön müş vol ka n›n en (2926 m), Göğ dağ (2197 m) Boz dağ (1772
yük sek siv ri si Bü yük Er ci yes (3917 m) ile m), Ke fe li Da ğ› (2417 m), Süt don du ran
bu nun ba t› s›n da ki da ha al çak ikin ci siv ri - Te pe si (2797 m), Kar n› ya r›k Te pe si (2391
si Kü çük Er ci yes (3703 m) da ğ›n ka rak - m)’dir. Bu ta li vol kan ko ni le ri nin d› ş›n da
te ris tik gö rü nü şün de önem li yer tu tar. ay n› dö nem de oluş muş çok sa y› da ta li
Bü tün bu çev re de ya z›n da kar l› olan da - vol kan ko ni si bu lun mak ta d›r. Er ci yes
ğ›n do ruk bö lü mü, çok uzak lar dan bi le ana ko ni si nin do ğu sun da bu lu nan ve Te -
gö rü lür. kir Çu ku ru ile ana ko ni den ay r›l m›ş olan
Er ci yes vol ka nik ala n›n da ki püs kür me ler Koç Da ğ› (2628 m) ise es ki ve y›p ran m›ş
ge nel ola rak üç ana ev re hâ lin de ele al› - bir vol kan ko ni si gö rü nü mün de olup, Er -
n›r. Vol ka nik pat la ma lar gü nü müz den ci yes vol ka nik ala n› n›n ilk olu şum la r›n -
30 mil yon y›l ön ce, II I. Je olo jik Za ma n›n dan bi ri dir.
ikin ci ya r› s›n dan iti ba ren (Mio sen) baş la - Bu ko ni le rin olu şu mun dan son ra ge niş
m›ş t›r. O dö nem de ge niş göl ler le kap l› öl çü lü lav ç› k›ş la r› ol muş ve ya maç lar -
olan böl ge de baş la yan vol ka nik et kin lik dan ç› kan lav lar aşa ğ› la ra doğ ru ak m›ş t›r.
so nu cun da yü ze ye ç› kan vol ka nik ma ter - Böy le ce Er ci yes Da ğ›, ana ko ni, ta li ko ni -
yal, göl le rin için de ge niş bir alan da y› ğ›l -
m›ş t›r. Bu dö nem de vol kan dan ç› kan
kül ler, rüz gâr et ki siy le ki lo met re ler ce
uzak la ra ta ş›n m›ş t›r. Bu ra lar da ge niş
hav za lar da y› ğ› lan kül le rin suy la iliş ki si
so nu cun da sert le şe rek tüf le rin mey da na
gel me si, bu gün kü Nev şe hir-Ür güp ci va -
r›n da ki pe ri ba ca la r› n›n olu şu mu nu sağ -
la yan te me li teş kil et miş tir. Bu olu şum da
Er ci yes’le bir lik te Ha san Da ğ›’n›n da pa -
y› var d›r. Er ci yes’in ilk püs kür me dö ne mi
ürün le ri olan lav lar ve tüf ler üst üs te y› ğ›l -
m›ş lar d›r.
Bu ge niş öl çü lü püs kür me ler den son ra
vol ka niz ma da sa kin bir dö nem baş la m›ş -
t›r. Bu ev re de yer ka bu ğu ha re ket le riy le
ara zi de k› r›l ma lar, çök me ler, yük sel me -
ler ol muş tur. Kay se ri ve De ve li ova la r› -
n›n olu şu mu bu dö ne me rast la mak ta d›r.
Bu ha re ket le rin ar d›n dan ya nar dağ da
püs kür me ler ye ni den baş la m›ş t›r. Er ci -
yes Da ğ› ana ko ni si nin ba ca s›n dan ç› kan
fark l› tür de ki vol ka nik taş lar üst üs te y› ğ› -
la rak da ğ›n da ha da yük sel me si ne ne den
ol muş tur. Bun dan do la y›, Er ci yes Da ğ›
bir ta ba ka l›-vol kan (stra to-vol kan) özel li - Kayseriʼnin yerşekilleri (M. Somuncu)