Page 223 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[694] 214 / ERK KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

bulunmaktadır. 1912’de belediye teşkilatı
kuruldu. Hâlen Kocasinan Merkez ilçesi-
ne sekiz mahalle olarak bağlıdır. Nüfusu
2007 yılı sayımına göre 14.854’dür.
Kaynakça: Bulgaristan Devlet Arşivleri Or-
yantal Araştırmalar Defter No: 713; Kara-
man Vakıf ve Mülk Defteri, vr. 66a, 68a; Baş-
bakanlık Osmanlı Arşivi Tapu-Tahrir Defte-
ri 38, s. 55–56, 125, 129; Maliyeden Müdev-
ver Defterleri 20, vrk. 41b-42a; Tapu-Tahrir
Yukarı Erkilet Zade Mahallesi (Ş. Karatepe) Defteri 387, s. 203; Tapu-Tahrir Defteri 976,
s. 39-40; Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü
ne idi. 1647’de gayrimüslimlerin sayısın- Kuyûd-ı Kadîme Arşivi (TK. KKA. TD) Tapu-
da önemli bir düşüş olmuş ve kişi sayıla- Tahrir Defteri 136, s. 55a-56b; Maliyeden Mü-
devver Defterleri 1208, s. 4; Maliyeden Mü-
rı 86’ya gerilemiştir. 1692 tarihli Cizye devver Defterleri 3659, s. 28; Maliyeden Mü-
Defteri’ne göre Köy’deki gayrimüslimle- devver Defterleri 5856, s. 38–40; Kayseri Te-
rin sayısı 196 kişiye yükselmiştir. 1834 ta- mettuat Defteri II (1250/1834 Tarihli), Haz.
rihli Temettuat kayıtlarına göre Kayseri’- İsmet Demîr, Kayseri 1998, s. 1-37; İnbaşı, 16.
nin en büyük köylerinden birisi olan Er- YBKayseri, s. 81-82; Hanefi Bostan, “Sadra-
3
kilet; Dere, Yukarı, Zade, Cami-i Kebir, zam Kayserili Mehmed Paşa”, KYTSB ,s. 57-72;
www.tuik.gov.tr
Tepe, Arabidin, Hastek Mahalleleri ol- MEHMET İNBAŞI
mak üzere toplam 7 mahallesi olan kala-
balık bir yer hâline gelmiştir. 501 hane ERKİLET ARABIDIN MESCİDİ
Müslüman Tük nüfus ikamet etmektedir. Kayseri, Kocasinan İlçesi, Erkilet Kasa-
Erkilet Köyü’nün Kayseri’de önemli bir bası, Yukarı Mahalle’de bulunan eser ha-
konumda bulunmasının sebeplerinden rap durumdadır. Tek mekânlı mahalle
birisi de Eylül 1717’den Mayıs 1718 tarihi- mescidi olarak kaba yonu moloz taşla in-
ne kadar Sultan III. Ahmed (1703– şa ettirilmiş olan yapının üst örtüsü ta-
1730)’in sadrazamlığını yapan Kayserili mamen, beden duvarları da kısmen yıkıl-
Mehmed Paşa* diye şöhret olan Mehmed mıştır. Yapının doğu cephesinin kuzey u-
Paşa’nın Erkiletli bir tüccarın oğlu olma- cunda yer alan taş kitabesine göre eser
sıdır. Lale Devri’nin meşhur sadrazamı el-Hac Mustafa tarafından H 1253 (M
Nevşehirli Damad İbrahim Paşa’nın sele- 1837-38) yılında inşa ettirilmiştir. Mesci-
fi olan Mehmed Paşa, doğduğu köy olan de kuzey cephenin batısına kaydırılmış
Erkilet’e kendi adını taşıyan bir cami* in- kapıdan girilmektedir. Güney cephenin
şa ettirmiştir. Cami, bugün de hizmet ver- ortasında yarım daire niş olarak düzenle-
mektedir. Ayrıca Vakıf Kütüphanesi de nen mihrabın sıva üzerine kalem işi beze-
melerle süslendiği dikkati çekmektedir.
Mihrap nişi dilimli sivri kemerle çerçeve-
lenmiş olup, niş yüzeyi beş yatay kuşak
halinde kalem işi bitkisel motiflerle süs-
lenmiştir. Mihrap kemerinin alınlığında
da aynı tür bezemeler yer almaktadır. Sı-
vaların büyük bölümü dökülmüştür. Ah-
şap kirişler üzerine düz toprak dam olan
üst örtü yıkılmıştır. Mescidin güney du-
varında mihrabın iki yanına birer pence-
re açılmıştır. Aynı pencere düzeni doğu
duvarda da tekrarlanmıştır. Batı duvarda
iki küçük niş dikkat çeker. Mescidin gü-
neydoğusunda köşk minaresi bulunmak-
Erkilet Arabıdın Mescidi (Y. Özbek) tadır. Silindirik bir kaide üzerinde yükse-