Page 227 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 227

[698] 218 / ERK                    KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                    günümüze kadar gelen sivil mimari örne-  Okunuşu:
                                    ğinin en güzellerinden Hızır ilyas Köşkü*   Sâhibü’l- hayrât el- Hâc
                                    de yer almaktadır.                   Ömer sene isnân ve semânîne ve elf.
                                                          . CELİL ARSLAN    Anlamı:
                                                                         Hayrat sahibi Hacı Ömer sene binsek-
                                   ERKİLET İKİZ ÇEŞME                    seniki, 1082 (1671).
                                    Çeşme Kayseri’ye 22 km mesafedeki Er-  Çeşmenin saçak kısmının tamamı 0,12 m
                                    kilet Kasabası’nda bulunmakta olup, ha-  kalınlığındaki  bir  silme  kuşağı  ile  hare-
                                    len kullanılmaktadır. Üzerindeki kitabe-  ketlendirilmiştir
                                    ye göre çeşme, H 1082 (M 1671) tarihinde   Çeşmede  süsleme  olarak  sadece  saçak
                                    Hacı  Ömer  tarafından  inşa  ettirilmiştir.   kısmındaki  düz  silmeden  bahsedilebilir.
                                    Günümüzde yol kotundan epeyce aşağı-  H 1082 (M 1671) yılında inşa edilen eser
                                    da  kalan  çeşme  podyumuna  on  basa-  son olarak 1988 yılında tamamen elden
                                    maklı bir merdiven ile inilmektedir. Çeş-  geçirilerek onarılmıştır. Doğu yöndeki su
                                    menin  tamamında  düzgün  kesme  taş   deposunun ön yüzüne inşa edilen çeşme
                                    malzeme kullanılmış olup bugüne kadar   yan  yana  iki  kemerli  olması  dışında  ö-
                                    gördüğümüz  çeşmelerden  farklıdır.  Bu   nünde  bulunan  büyük  havuz  ile  dikkati
                                    çeşme, arkasındaki büyük su deposunun   çekmektedir. Bu çeşmenin diğer çeşme-
                                    ön yüzüne yan yana iki kemerli olarak in-  lerden farklı olan bir diğer yönü de 1935
                                    şa edilmiştir. Yine bu çeşmenin önünde   tarihli su taslarının halen çeşmede kulla-
                                    de suyun depolandığı çok büyük bir ha-  nılıyor olmasıdır.
                                    vuzu bulunmaktadır.  0,44 m derinliğin-  Kaynakça: Mustafa Denktaş, Kayseri’deki Ta-
                                    deki çeşmenin her iki sivri kemeri, yan-  rihi Su Yapıları (Çeşmeler, Hamamlar), Kayse-
                                    lardaki yığma ayaklara oturmaktadır. Her   ri, 2000, s. 57-58.
          Eerkilet İkiz Çeşme planı   iki niş içerisindeki ayna taşları üzerinde           MUSTAFA DENKTAŞ
          (çizim: M. Denktaş)
                                    birer adet delik bulunmakta olup bu de-  ERKİLET KEMER KÖYÜ BEZİRHANESİ
                                    liklere de birer adet lüle bağlanmıştır. Bu   Kocasinan  ilçesine  bağlı,  Kemer  Köyü’-
                                    lülelerden akan sular, zemindeki 0,28 m   nde bulunan eser kısmen harap durumda
                                    çapındaki beton yalakta toplanmakta ve   olmakla birlikte bazı aksamları sağlam du-
                                    daha sonra da, küçük kanalla önündeki   rumdadır. Köy sakinleri, kitabesi olmayan
                                    büyük havuza aktarılmaktadır. İki keme-  eserin 55–60 sene önce inşa edildiğini ifa-
                                    rin arasında kalan duvarın ortasına 0,65   de  etmektedirler.  Köyün  kuzeybatısında,
                                    x 0,26 m ölçülerinde iki satırlık inşa kita-
         Erkilet İkiz Çeşme kitabesi                                     kuzeyden güneye doğru eğimlenen bir a-
         (M. Denktaş)               besi konulmuştur.                    razi üzerinde bulunan yapı, doğudan batı-
                                                                         ya doğru yan yana sıralanan ve birbirine
                                                                         geçit  veren  üç  bölümden  oluşmaktadır.
                                                                         Doğu uçta diğerlerinden daha küçük ola-
                                                                         rak kuzey-güney doğrultuda biçimlendiri-
                                                                         len  bölüm,  bezirhanede  üretilecek  yağın
                                                                         elde edildiği bitki tohumlarının kavruldu-
                                                                         ğu fırın kısmıdır. Fırın bölümü, doğu-batı
                                                                         doğrultuda atılmış iki sivri kemer ve arala-
                                                                         ra döşenmiş sal taşlarının oluşturduğu siv-
                                                                         ri tonozlu bir üst örtüye sahiptir. Tohum-
                                                                         ların  kavrulmasında  kullanılan  ocak  kıs-
                                                                         men günümüze ulaşmıştır. Fırın mekânı-
                                                                         nın batısına açılan sivri kemerli bir kapı-
                                                                         dan kavrulmuş tohumların öğütüldüğü ve
                                                                         elendiği mekâna geçilmektedir. Bu mekân
                                                                         kuzey-güney  doğrultuda  dikdörtgen  bir
          Erkilet İkiz Çeşme (E. Ayata)                                  mekân  olup,  fırın  mekânından  daha  bü-
   222   223   224   225   226   227   228   229   230   231   232