Page 225 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 225

[696] 216 / ERK                    KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                                                         Anadolu’nun birçok yerindeki düğünler-
                                                                         de ve eğlencelerde oyun havası olarak ça-
                                                                         lınır ve oynanır. Türkünün bu kadar meş-
                                                                         hur olmasının nedenlerinden bir diğeri i-
                                                                         se Türk Sanat Müziğinde de icra edilme-
                                                                         sidir.  Özellikle  Hicaz  fasıllarının  vazge-
                                                                         çilmez  eserleri  arasında  yer  da  önemli
                                                                         nedenlerdendir.
                                                                         Türkünün sözleri Erkiletli Âşık Hasan*’ın
                                                                         bir konuşmasından uyarlanmıştır.
                                                                         Üç beyitten oluşan sözlerin her beytinin
         Erkilet Erzade Mescidi (Y. Özbek)
                                                                         ardından  bir  kıtalık  nakarat  bölümü  ile
                                                                         aynı  zamanda  türküye  coşku  veren  bö-
                                    zisyonun  kalıpla  basılarak  tekrarlandığı   lüm bulunur.  Sözlerindeki yalınlık ve an-
                                    bir süsleme programı vardır. Aynı süsle-  laşılırlık icrasını kolaylaştırmakta ve tür-
                                    meyi kadınlar mahfilinin korkuluklarında   künün doğallığını yansıtmaktadır.
                                    da  görmek  mümkündür.  Mescidin  doğu   Türkünün sözleri şöyledir:
                                    ve batı duvarlarında aşağıya doğru geniş-
                                    leyen birer pencere açıklığı yer alırken, gü-
                                    ney  cephede  iki  pencere  bulunmaktadır.
                                    Mescidin tabanı ahşap döşemedir. Kuzey
                                    duvarı tamamıyla kadınlar mahfili olarak
                                    düzenlenmiş olup, mahfilin önünde ahşap
                                    bir paravan yer almaktadır. Mescidin ori-
                                    jinalinde köşk minaresinin olup olmadığı
                                    bilinmemektedir. Ancak günümüzde son-
                                    radan  demîrden  yapılmış  bir  minare  yer
                                    almaktadır.
                                                        YILDIRAY ÖZBEK

                                   ERKİLET GÜZELİ TÜRKÜSÜ
                                    Kayseri’nin  kuzeyinde  yer  alan  Erkilet*
                                    yöresine ait olan bu türkünün sözlerinde
                                    Erkilet  ve  bu  yörenin  özellikleri  anlatıl-
                                    maktadır. Türkünün sözlerinde bulunan   Erkilet Güzeli Türküsü notaları (M. Kınık
                                    “üzüm  bağları”  ve  “ceviz  ağaçları”   Arşivi)
                                    Erkilet’i meşhur eden özellikler arasında-
                                    dır. Kayseri’nin yanında Türkiye’nin he-
                                    men  her  yerinde  bilinen  bir  türküdür.   Erkilet güzeli bağlar bozuyor
                                    TRT Müzik Dairesi Başkanlığı arşivinde   Kirpikleri kalem olmuş yazıyor
                                    repertuar sırası 3170 olan türkünün kim
                                    tarafından  yakıldığı  bilinmemekle  bera-  Cevizin yaprağı dal arasında
                                    ber kaynağı yöre ekibi olarak belirtilmiş-  Güzeli severler bağ arasında
                                    tir. Usulünün 2/4’lük ritminin ise kıvrak
                                    oluşundan dolayı, oyun havası olarak da   Erkilet günaydın gölge basma mı?
                                    nitelendirilebilir. Hatta bu özelliği onun   Benim sevdiceğim senden yosma mı?
                                    bu kadar ün yapmasının başlıca sebebi-
                                    dir. Çoğu zaman ağır tempolu ve duygu-  Nakarat
                                    lu eserlerde görülen, İçli bir makam olan   Tek tek basaraktan
                                    Hicaz  makam  dizisinin  gayet  ritmik  ve   Bade süzerekten
                                    tempolu bir şekilde icrası bu türküde gö-  İnci dizerekten
                                    rülmektedir.                         Gel canım gel aman
   220   221   222   223   224   225   226   227   228   229   230