Page 30 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DOĞ / 21 [501]

arasına sıkışan yaşlı doğu çınarın, sekiz dalları, yukarı doğru yan dallara ayrılarak
yüz yaşında olduğu tahmin edilmektedir. genişleyen ve otuz metre yüksekliği yirmi
Fatih Parkı içindeki dik başlı büyük doğu beş metre çapı olan, çok büyük bir tepe
çınarı da, anıtsal niteliktedir. Çınarın oluşturan Kapı Çınarı kentin bu bölge-
otuz metre yükseklikte ve yirmi beş met- sindeki tarihî dokuyu zenginleştiren bir
re çapında geniş bir tepesi vardır ve altı etkiye sahiptir. Kiçikapu Meydanı’nda
yüz yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Kayseri Lisesinin önündeki kaldırımda
XX. yüzyılın başlarından itibaren mo- sıralanan beş adet çınardan ikisinin tepe
dernleşen kamu kurumları için yapılan dalları kırılmış, diğer üçü yüksek dallı ve
yeni binaların bahçelerine ve 1950’ler- sağlıklıdır. Elli yıl önce on adet olan çı-
den itibaren de şehirlerdeki tüm parkla- narlar çok sık olduğu için doğal olarak
ra, kaldırımlara ve fabrikaların bahçeleri- kendilerini seyrelterek azalmışlardır. XX.
ne sistemli olarak çınar ağacı dikilmiştir. yüzyılın başlarında çekilen fotoğraflarda
Çoğu orta büyüklüğe ulaşmış bu ağaçlar- lisenin bahçesinde küçük fidanlar olarak
dan Cumhuriyet Meydanı’nda, Düvenö- görülen çınarların yüz yirmi yaşında ol-
nü* Meydanı’nda, Eski Askerî Hastane’- duğu tahmin edilmektedir. Kayseri Lise-
nin bahçesinde ve Kayseri Lisesi önünde sinin ve Kiçikapu Meydanı’nın sembolü
bulunanlar hızla büyüyerek doğal anıt ni- olan çınarlardan üçü doğal özellikleri ve
teliği kazanmıştır. 1950’de Demokrat güzellikleri bakımından anıtsal ağaç nite-
Parti iktidara gelince demokrasiye geçi- liğindedir.
şin anısına Büyük Kent Meydanı’na çok Ilıman iklimlerden okyanus bölgelerine
sayıda çınar ağacı dikilmiştir. Değişik za- kadar çok geniş bir çevrede dünya or-
manlarda yapılan çevre düzenlemelerin- manlarının temel ağacı olan meşenin
de ağaçlar birer ikişer sökülmüş ve geriye Türkiye’de doğal olarak yetişen otuzdan
bir tek çınar kalmıştır. Saat Kulesi, Hükü- fazla türü vardır. Ormanlık alanlarda
met Konağı ve İç Kale arasındaki kavşak- kendiliğinden yetişen sapsız meşe, saplı
ta yer alan bu çınar ağacı henüz altmış meşe, tüylü meşe ve saçlı meşe gibi türle-
yaşında olmasına rağmen beş metre ka- rin yanında, şehir ağacı olarak üretilen
lınlığındaki düzgün konik gövdesi ve yir- Macar meşesi, kırmızı Amerikan meşesi
mi metre yükselen tepe dallarıyla anıtsal gibi türleri de vardır. Yavaş büyüyen bir
bir görünüm kazanmıştır. Park Caddesi’- ağaç olan meşe değişik iklim ve toprak
nin Düvenönü Meydanı’na açılan orta şartlarına uyum sağlayabildiği için çok
refüjünün ucunda yer alan Düvenönü uzun ömürlüdür. Kayseri’de Erciyes’in
Çınarı henüz altmış yılı dolduran genç ve Ali Dağı’nın eteklerindeki tüm boş
ömrüne rağmen çok hızlı büyüyerek yedi alanlar meşe ormanlarıyla örtülüdür.
metre gövde kalınlığına ulaşmıştır. Beş Kayseri’nin ilk çağlardan beri temel or-
koldan oluşan dalları yukarı doğru yük- man ağacı olan meşenin şehir merkezin-
seldikçe, yan kolları genişleyerek yirmi de ve kırsal alanlarda çok sayıda yaşlı ve
beş metre yüksekliği ve bir o kadar da ça- anıtsal nitelikteki örnekleri mevcuttur.
pı olan yuvarlak görünümlü geniş bir te- Erciyes çevresindeki meşelerin en iri ve
pe yapmıştır. Düvenönü Meydanı’ndan yaşlı olanı Haymana bağlarındadır. Hay-
Büyük Meydan’a geçişin önünü bir hisar mana bağlarındaki namazgâhın yakının-
gibi tutan bu güzel ağaç şehrin doğal da yer alan yaşlı meşenin, yedi buçuk
sembollerinden biri haline gelmiştir. Yıl- metre çevresi olan kalın gövdesinin içi
dırım Caddesi üzerindeki Eski Askerî çürüyerek boşalmaya yüz tutmuştur. Elli
Hastane’nin tarihî kapısına komşu olma- yıl kadar önce budanan tepe dalları yeni
sı nedeniyle “Kapı Çınarı” adı verilen ulu sürgünlerle gövdesine göre daha küçük
ağacın yüz yirmi yaşında olduğu tahmin bir tepe oluşturmaktadır. Yan dalların-
edilmektedir. Yedi metre kalınlığındaki dan birinin üzerindeki siyah oyuk, yıldı-
heybetli gövdesi üç metre yükseldikten rım düşmesi sonucunda olmuştur. Bin
sonra iki büyük dala ayrılmaktadır. İri yaşında olduğu tahmin edilen ulu ağaç