Page 470 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ GÜZ / 461 [941]

haç kollarının da birer apsisle sonuçlan-
dığını belirtir. Merkezî mekânda sekiz-
gen kasnaklı bir kubbe bulunur. Batıda
doğu-batı doğrultusundaki dikdörtgen
planlı bölümün güney duvarında giriş
kapısı bulunur. Kilisenin kubbesi ve son-
radan eklenen iki hol hariç ana duvarları
kısmen ayaktadır. Duvar resimleri apsis
ve eksedralar ile giriş holü olarak adlan-
Güzelöz Aziz Stratilates Kilisesi’nde Aziz
Theodoros ve Georgios figürleri dırılan batı bölümdedir. Buradaki sahne-
(N. Ç. Karakaya) ler; İsa’nın Doğumu, Masumların Katli, Ortaköy Aziz Georgios
Mabede Takdim, Vaftiz, Metamorfosis Kilisesi planı-1908

Mikhael Kilisesi (Başkalaşım), Lazarus’un Dirilişi, Kudüs- (çizim: H. Rott)
Güzelöz Vadisi’nin kuzeyinde, Panagia ’e Giriş, Çarmıhta İsa, İsa’nın Dirilişi,
Kilisesi’nin 50 m ilerisindedir. Günümü- Anastasis (İsa’nın Cehenneme İnişi), Boş
ze ulaşamayan bu kilisenin iki nefli bir Mezar Başında Kadınlar, Son Mahkeme,
kilise olduğu bilinir. Nefler birbirinden Koimesis (Meryem’in Ölümü), Aziz
bir destek dizisi ile ayrılır. Doğuda iki Georgios’un Şehit Edilmesi, Teophany
yarım yuvarlak apsisi olan neflerden gü- ve Havarilerin Komünyonu’dur. Giriş-
neydekinin batı duvarında giriş kapısının deki üç gömüt yazısından (1293), kilise-
nin ve resimlerin XIII. yüzyılın sonuna ait
olduğu belirtilir. Duvar resimleri güney olduğu anlaşılır.
nefin tonozundadır. Sahneler; Müjde, Ortaköy, Azize Barbara Kilisesi
İsa’nın Doğumu, Üç Kralın Tapınması, Vadinin güney yamacındadır. Tamamen
Mabede Takdim’dir. Kilise, X. yüzyılın yıkık olan kilisenin plan tipi bilinmemek-
ikinci yarısına tarihlenir. tedir. Duvar resimleri de tümüyle yok
Camii (Aziz Eustathios) Kilise olmuştur. Kaynaklarda geçen tek sahne,
Güzelöz Köyü’nün merkezindedir. Ka- Meryem’in bir melek tarafından beslen-
palı Yunan hacı planlıdır. Haç kollarının mesidir. Kilise XI. yüzyıla tarihlenmekte-
birleştiği merkezî mekânda, dört sütunun dir.
taşıdığı pandantif geçişli kubbe bulunur.
Doğuda üç apsis yer alır. Haç kolları Kaynakça: Asutay-Flessig, N. “Kapadokya’da
11, Yüzyıl Resim Sanatına bir Örnek; Kayseri’nin
arasında ise köşe mekânları vardır. Kili- Soğanlı Köyü’nde Küçük Geyikli Kilise (Melekli
senin camiye çevrilmesi nedeniyle duvar Kilise)” Sanatın Ortaçağı (ed. E.Akyürek), 1993,
resimleri sıva ile kapanmıştır. Kubbede 105-117; Asutay-Flessig, N. Templonanlagen in
Göğe Çıkış sahnesi vardır. den Höhlenkirchen Kappadokiens, Frankfurt
Aziz Stratilates Kilisesi 1996; Canverdi, A. Kapadokya Bölgesi Güzelöz
Köyü’n kuzeybatısındadır. Tahrip olmuş (Mavrucan) ve Ortaköy Mevkiindeki Kiliselerin
Duvar Resimlerindeki Sahnelerin İkonografisi,
kilisenin planı hakkında bir fikir edinile- Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
memiştir. Günümüze gelen tek resim, Sanat Tarihi Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış
Aziz Theodoros ve Georgios’un ejderha- Yüksek Lisans Tezi), Kayseri 2005; Esin, U.
yı öldürme sahnesidir. Kuzey duvardaki “Tarihöncesi Çağların Kapadokyası” (ed. M.
resmin üstündeki kitabeye dayanarak, Sözen) Kapadokya, İstanbul 1998; Giovannini,
kilise ve resimler 1256–1257 yıllarına ta- L. Arts of Cappadocia, Geneva 1972; Hild, F.,
Restle, M. “Kappadokien” Reallexikon zur By-
rihlendirilir. zantinischen Kunst 3 (1980), 968-1116; Hild, F.
Ortaköy, Aziz Georgios Kilisesi Das Byzantinische Strassensystem in Kappado-
Mavrucan’dan Başköy’e giden yolda, kien, Wien 1977; Hild, F., Restle, M. Tabula Im-
Mavrucan derenin güneyinde yüksek te- perii Byzantini, Kapadokien, 2, Wien 1981; Jerp-
penin üzerindedir. Kilise, üç yapraklı hanion, G. Une Nouvelle Provencede I’art By-
yonca planlıdır. Jerphanion, kilisenin zantien; Les Eglises Rupestires de Cappadoce,
2, Paris 1936; Jolivet-Lévy,C. Les Eglises By-
serbest haç planlı olduğunu, kilisenin zantines de Cappadoce, Le Programme iconog-
doğu apsisi ile birlikte kuzey ve güney raphique de L’abside et de ses abords, Paris