Page 32 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
32
KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION

Kültepe’nin antik Kaniş şehri olduğu 19.yüzyılın sonlarında anla- “Bu sözleri kapımdaki tabletlerden kopyaladım. Bundan sonra
şılmıştır. Bu durum Kültepe’yi, Anadolu’daki eski Asur çalışmalarının sonsuza kadar kimse bu tablete zarar vermesin. Ama her kim
*
merkezine yerleştirmiştir. Eski Asur ticaret ağının merkezi olan ve M.Ö.
II. binyılın başlarında Anadolu’nun günlük yaşamını ve ekonomisini ona zarar verirse, Fırtına Tanrısı’nın düşmanı olsun.”
aydınlatan 23,500’e yakın tabletin bulunduğu Kültepe/Kaniş/Neşa, bu Neşa’nın Büyük Kralı Anitta.
dönemi araştıranlar için bir çekim merkezi olmaya devam etmektedir.
Bununla beraber, Kültepe’nin Hitit tarihi ve arkeolojisi alanında önemini “I copied these words from the tablets at my door. From now on,
ortaya koyan Anitta Metni’ni oluşturdukları anlaşılan tablet parçaları nobody will harm this tablet forever. But whoever harms it, he
Hitit başkenti Hattuşaş/Boğazköy’de bulunmuştur.
Hem yazılı, hem de arkeolojik kaynaklar sayesinde, Anitta’nın baş- becomes the enemy of the God of Storm.”
kenti Neşa olduğu anlaşılan Kültepe’nin yıldızı bir kez daha ama bu kez The Great King of Nesa, Anitta
Hitit kültürünün ve tarihinin doğum yeri olarak parlamıştır. Uzun süre
önce kabul görmüş olan ve Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nın sonuyla,
Hitit Devleti’nin I. Hattuşili tarafından kurulması arasında yüzyıla yakın
bir zaman dilimi öngören varsayımın aksine, hem yazılı kaynaklar hem
de arkeolojik veriler artık bu iki dönem arasında “neredeyse hiçbir kül-
türel ya da tarihsel kopukluk olmadığını” göstermektedir. Bu nedenle,
Kültepe’nin gerçekten Hitit kültürünün doğduğu yer olduğu açıktır.
Hititler, Hitit Krallığı’nın kurulmasından çok önce Anadolu’nun
yerli halkı arasında yer almış ve kendilerini her zaman atalarının geldiği
yer olarak kabul ettikleri Neşa kentiyle özdeşleştirerek, kendilerine
“Neşalı” demişlerdir.
Krallığın merkezi Kaniş’te yapılan kazılarda; büyük saraylar, bu
sarayların taş kaplamalı geniş avluları, büyük salonları, uzun koridorları
ve yöneticilerin kullandıkları müştemilat gün yüzüne çıkarılmıştır.
Arkeologların “Hitit Sanatı” adını verdiği eski Mezopotamya
üslûbu, Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda doğmuştur. Kültepe, Erken
Hitit Çağı’nın başkentidir ve bu kültürün doğuşu Kaniş’te olmuştur.

ESKI HITIT KRALLIĞI VE HITIT IMPARATORLUĞU
(M.Ö.1750–1450) /(M.Ö.1450–1200)
Anadolu’nun ilk büyük devletini kuran ve bin seneye yakın varlı-
ğını koruyan Hititler, Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Orta Anadolu’ya
yerleşmişlerdir. Kökenleri konusunda:
● Batıdan Boğazlar üzerinden Anadolu’ya geldikleri.
● Kafkaslar üzerinden Kızılırmak kavisine geldikleri.
● Kuzey Mezopotamya’dan geldikleri şeklinde üç teori vardır.
Hitit tarihi üç bölümde incelenmektedir.

ESKI HITIT DEVLETI
(M.Ö.1800–1400)
Hititler’in Anadolu’ya M.Ö. II. binyılın başlarında geldikleri sanılıyor.
Bu devirde 19 kral hüküm sürmüştür. Kurucusu I. Tuthalya’dır. Onun
oğlu Pusarumma’dan sonra gelen I. Labarna, devlet teşkilatını güçlen-
dirmiş, sınırlarını genişleterek Orta Anadolu’da siyasi birliği yeniden

* Osmanlı Şeriyye Sicilleri’nde de burasının ismi “Karye-i Kınış” (Kaniş Köyü) olarak ♦ Kayseri Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen bir idol
geçmektedir.