Page 66 - kayseri-medeniyetlerin-besigi
P. 66
KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
66
KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION
hâkimiyetine alarak Anadolu’nun en nüfuzlu hükümdarı olan Emir and orderliness throughout the country, taking the Seljuk lands under
Gazi (Melik Gazi) 1134 yılında vefat etti. his own dominion.
Danişmendli tahtına Emir Gazi’den sonra oğlu Melik Muhammed Melik Muhammed (Mehmed), Emir Ghazi's son, passed over the Dan-
(Mehmed) geçti. Babası Emir Gazi’ye Abbasi halifesi Müsterşid–Billah ishmendid sultanate. Gold scepter and other gifts given by the Abbasid
ve Büyük Selçuklu Sultanı Sencer tarafından verilen menşur, altın asa Caliphate Müsterşid–Billah and the Great Seljuk Sultan Sencer to Emir
ve diğer hediyeler Malatya’da Emir Muhammed’e verilerek hükümdar Ghazi were given to Emir Muhammad in Malatya and he was declared as
ilan edildi. Emir Gazi’nin Mehmed, Yağıbasan, Yağan ve Aynüddevle ruler. Emir Ghazi had four sons named Mehmed, Yağıbasan, Yağan and
adında 4 oğlu daha vardı. Melik Muhammed hem kendisine isyan Aynüddevle. Melik Muhammad had to deal with the rebellious Yağan and
eden Yağan ve Aynüddevle ile, hem de Bizans saldırılarıyla uğraşmak Aynüddevle and the Byzantine attacks.
zorunda kalmıştır. In the years 1140–1141 the Danishmends took the Black Sea region
Danişmendliler 1140–1141 yıllarında Karadeniz bölgesini Rumlar'dan from the Greeks. Melik Muhammad later headed south and defeated
aldı. Melik Muhammed daha sonra güneye yönelerek, Elbistan’a hücum the Crusaders rushed to Elbistan. He died on 6 December 1143. Melik
eden Haçlıları püskürttü. Kendisi 6 Aralık 1143 tarihinde vefat etti. Muhammad, a devout and charitable ruler fought with the Greeks, the
Dindar ve hayırsever bir hükümdar olan Melik Muhammed; Rumlar, Crusaders and with the Armenians. Abdulmecid bin Ismail al–Herevî and
Haçlılar ve Ermeniler'le cihat etmiştir. Başta Abdulmecid bin İsmail many other religions, from various countries were invited to Anatolia
el–Herevî olmak üzere çok sayıda din âlimini, çeşitli ülkelerden by him and he has worked for the spread of Islam in Anatolia.
davet ederek, Anadolu’da İslamiyetin yayılması için He built the Ulu Mosque in Kayseri (Cami–i Kebir).
çalışmıştır. Kayseri Ulu Camii’ni (Cami–i Kebir) o Byzantine treatise Niketos Khoniates tells us that he
yaptırmıştır. has a lot of strength, dominates some parts of Georgia and
Bizans tarihçisi Niketas Khoniates, onun büyük Mesopotamia, and is the fiery, bravest, and most dan-
bir güce kavuştuğunu, Gürcistan ile Mezopotamya’nın gerous enemy of Byzantine cities. It is said that Melik
bazı yerlerini hâkimiyeti altına tuttuğunu ve Bizans Muhammad, lies in the Melik Ghazi Madrasah on the
şehirlerinin en azgın, en cesur, en tehlikeli düşmanı olduğunu side of the qibla of Kayseri Ulu Mosque. But the mau-
söyler. Kayseri Ulu Camii’nin kıble tarafındaki Melik Gazi Med- soleum does not have a book. Melik Muhammad has
resesi’nde bulunan türbeye Melik Muhammed’in medfun olduğu reconstructed Kayseri, which has been devastated for
söylenir. Fakat türbenin kitabesi yoktur. Melik Muhammed, years, and made it a center by reestablishing a city look.
yıllardan beri harap olan Kayseri’yi imar etmiş, şehri bir Melik Muhammad had three sons, Zünnûn, Yunus,
bakıma yeniden kurarak, burasını merkez yapmıştır. and Ibrahim, and proclaimed Zünnûn as the crown
Yaptığı hayır eserlerine büyük vakıflar bağlamıştır. prince. However, his brother Nizameddin Yağıbasan,
Melik Muhammed’in Zûnnûn, Yunus ve İbrahim who was Sivas Melik, got married his sister–in–law and
adında üç oğlu vardı ve Zûnnûn’u veliaht ilân etmişti. ruled in Kayseri. Zünnûn ran away to Zamantı, but then
Ancak Sivas Meliki olan kardeşi Nizameddin Yağıbasan he managed to become the ruler of Kayseri. Zünnûn ruled
yengesiyle evlenerek Kayseri’de yönetime hâkim oldu. in Kayseri, Alauddev and Malatya, and Yağıabasan ruled in Sivas,
Zûnnûn Zamantı’ya kaçtı ama sonra yeniden Kayseri’ye hâkim olmayı dividing the Danishmends into three units. Sultan Mesud; supporting
başardı. Zûnnûn Kayseri’de, Alaüddevle Malatya’da, Yağıbasan ise Sivas’ta the son–in–law Zünnûn; took control of Malatya and Sivas. Until 1262,
hüküm sürerek, Danişmendlileri üçe bölmüş oldular. Sultan Mesud; Seljuks–Danishmends–Byzantine nobles continued to fight for the Dan-
damadı Zûnnûn’u destekleyerek; Malatya ve Sivas kollarını hâkimiyet ishmend lands.
altına aldı. 1262 yılına kadar Selçuklu–Danişmendli–Bizans–Zengiler One of the greatest of the principals established in Anatolia, the
arasında, Danişmendli toprakları için bir mücadelede devam etti. Danishmeds have made important services in the Turkification and Islam-
Anadolu’da kurulan beyliklerin en büyüklerinden biri olan Daniş- ization of Anatolia. From time to time, even the Seljuks, the strongest
mendliler, Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli forces of Anatolia, were under their domination. The names of Danishmend
hizmetler ifa etmişlerdir. Zaman zaman Anadolu’nun en kuvvetli devleti Gümüştegin Ghazi, Emir Ghazi / Melik Ghazi) and Melik Muhammad
olan Selçukluları bile tahakküm altına almışlardır. Bizans ve Haçlılarla (Mehmed) who were fighting Byzantine and Crusaders were respected
savaşan Danişmend Gümüştegin Gazi, Emir Gazi /Melik Gazi), Melik among the people for centuries and became the subject of their epic.
Muhammed/Mehmed’in adı asırlarca halk arasında saygıyla anılmış The cities such as Sivas, Malatya, Kayseri, Tokat and Niksar, where the
ve destanlara konu olmuştur. Danishmendis ruled, have become important economic and social centers.
They have gained the characteristics of Turkish Islamic city in this period.
