Page 104 - kayseri-sehri

Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
XIX. Yüzyılda Kayseri Mahalleleri

Sadece Müslümanların Yaşadığı Mahalleler
1. Cam– Kebr Mahalles: Mahalle adını muhtemelen Cam– Kebr’den almış olup,
1831 tarhl nüfus defternde Cam– Kebr Mahalles adıyla geçmektedr. Bu tarhte
saknlernn tamamını Müslümanların oluşturduğu mahalle, 41 hane; 22 genç, 29
çocuk ve 19 yaşlı olmak üzere toplam 60 erkek nüfustan oluşmaktaydı. Mahallenn
muhtarı es–Seyyd Emn Efend’dr. Ulemadan üç, br müderrs, br şeyh ve br dersamın
bulunduğu mahalle saknlernn başlıca uğraş ve meslekler arasında feraşlık, sarraçlık,
duhancılık, demrclk ve kalaycılık yer almaktaydı. Aynı tarhl temettuat defternde
28
mahallenn hane sayısı 32, hane nüfusu 160 ve hane temettuatı da 53.730 kuruş olarak
29
kaydedlmştr. 1844 yılında mahallenn hane sayısı 36’ya toplam Müslüman erkek
30
nüfus sayısı da 82’ye (26 çocuk, 31 ve 25 yaşlı) yükselmştr. 1846 yılında mahallenn
31
hane sayısı 36’da kalırken, hane temettuatı 8.313 kuruşa düşmüş olup mahallenn senelk
vergs de 1.462 kuruştur. 32
2. Kale Mahalles: Adını Kayser kalesnden alan Kale Mahalles’nn 19. yüzyıldak
saknlernn tamamı Müslümanlardan oluşmaktaydı. 1831 yılında mahallede 55 hane
ve 154 erkek nüfusu bulunmaktaydı. İncelenen dönemde mahalle saknlernn çoğu-
nun askerlk le meşgul oldukları anlaşılmaktadır. Mahallenn muhtarı es–Seyyd
Ömer, mamı da es–Seyyd Mustafa Efend’dr. Yne 1834 tarhl temettuat defternde
33
mahallenn hane sayısı 50, toplam nüfusu 250 ve toplam temettuatı da 26.085 kuruş
olarak tespt edlmştr. 1844 yılında toplam hane sayısı 54’e yükselmşken erkek nüfus
34
sayısı se 151’e (çocuk 48, genç 59 ve yaşlı 44) düşmüştür. 1846’da mahallenn toplam
35
hane sayısı 56, toplam hane temettuatı 12.000 ve mahallenn senelk vergs 1.922 kuruş
olarak tespt edlmştr. Geçen süre zarfında mahallenn demografk yapısında büyük
36
değşklkler olmamasına karşın ktsad yapısının zayıËadığı anlaşılmaktadır.

28 BOA. NFS. d. 1988, 2–3. [5 Zlhcce 1246/17 Mayıs 1831].
29 Not: Temettuat defterne göre mahallenn toplam hane sayısı 5 le çarpılıp mahallenn tahmn toplam
nüfus sayısı belrlenmştr.
30 BOA. ML. VRD. TMT. d. (Malye Vardat Muhasebes Temettuat Defterler) 13877, 85–86. [27 Ramazan
1250/29 Kasım 1834].
31 BOA. NFS. d. 2018. s. 22–30. [9 Ramazan 1261/11 Eylül 1845].
32 BOA. ML. VRD. TMT. d. 13874. s, 4. [1 Cemazeylahr 1262/27 Mayıs 1846].
33 BOA: NFS. d. 1988. s. 3–4. [5 Zlhcce 1246/17 Mayıs 1831].
34 BOA. ML. VRD. TMT. d. 13877, 164–165.. [27 Ramazan 1250/29 Kasım 1834].
35 BOA. NFS. d. 2018, 2–15. [9 Ramazan 1261/11 Eylül 1845].
36 BOA. ML. VRD. TMT. d. 13874, s, 4. [1 Cemazeylahr 1262/27 Mayıs 1846].

104