Page 293 - kayseri_mihraplari

D E ĞERLENDIRMELER | M IHRABIN Y APID AKI Y ERI VE K ONUMU

DEĞERLENDIRMELER

Kayseri’deki mihraplar yapıdaki yeri ve konumu, malzeme ve İncelenen 70 mihrapta 62 adedi harim kısmında bulunurken;
teknik, mihrap elemanları, süsleme ve tarihlendirme başlıkları 7 adedi son cemaat yerinde 1 adedi de kuzey yönünde ve dış 293
altında değerlendirilecektir. cephede yer almaktadır.

İç mekanın küçük veya büyük oluşu mihrabın boyutlarında
MIHRABIN YAPIDAKI YERI VE KONUMU belirleyici unsuru oluşturmaktadır. Kayseri mihraplarında;
Tezde ele alınan 70 adet mihraptan 64 adedi cami, 6 adedi geniş mekana sahip camilerde mihrabında güney duvarı ile
ise mescitlere aittir. Mescitlerden Sultan Hanı Köşk Mescidi orantılı olarak büyüdüğü ya da iç ölçüleri küçük olan yapılarda
(Fotoğraf 1) ve Karatay Hanı Mescidi (Fotoğraf 13) hanlara ait iç mekana orantılı olarak küçüldüğü görülür.
mescitler olması bakımından diğer bireysel mescitlerden ayrılır. Kayseri mihraplarında yapının güney duvarının dış yüzünde
Kayseri’de kıble doğudan 17° sağa veya pusulanın üzerinde çıkıntı meydana getiren dört örnek mevcuttur. Bunlardan
ibre 320° ye gelecek şekilde tespit edilmektedir. 1 Hunat Hatun Camii mihrabı beş köşeli (Şekil 2), Sivasi Hatun
Camii mihrabı kare planlı (Şekil 8), Hacı Kılıç Camii mihrabı
Cami ve mescitlerde giriş kapısının kuzey duvarda yer aldığı (Şekil 4) ve Battal Gazi Camii mihrabı (Şekil 38) dikdörtgen
durumlarda mihrap giriş eksenindedir ve yapıya girince planlı bir çıkıntı meydana getirirler.
ilk göze çarpan elamandır. Girişin mihrap ekseni üzerinde
olmadığı, doğu ve batı duvarında yer aldığı yapılarda mihrap Mihraplarımızın çoğunda mihrap çerçevesi iç mekana doğru
giriş ekseninde yer almaz ki bu örneklere birinci gruba göre çıkıntı meydana getirmektedir. Çerçevenin çıkıntı meydana
daha az rastlamaktayız. 2 getirmesinin nedeni malzemedir. İç beden duvarları gibi
mihrabında tamamen kesme taşla kaplandığı yapılarda,
mihrap çerçevesi ya duvarla hem yüz ya da sadece 2–13 cm
3
arasında bir çıkıntı yapar. Kurşunlu (Şekil 17) ve Merzifonlu
1 Kayseri müftülüğünden 15 Kasım 2006 tarihinde bu bilgi alınmıştır.
2 Hunat Hatun Camii, Hacı Kılıç Camii, Yazır Köyü Camii, Fatih Camii,
Danış Ali Camii (Yazlık ve Kışlık), İniler Camii, Talas Kilisesi (Yeni
Camii), Dedeman Camii, Yeşilyurt Aşağı Mahalle Camii, Hacı Haydar 3 Hatıroğlu Camii mihrabı 4 cm, Sivasi Hatun Camii mihrabı 5 cm..,
Camii ve Asmalı Mescidinde giriş kapısı doğu veya batı duvarında yer Kopçullu Camii mihrabı 7. 5 cm.., Fatih Camii mihrabı 4. 5 cm, Ala-
aldığı için mihraplar giriş ekseninde değildir. üddevle Camii mihrabı 7 cm Gubaroğlu Camii mihrabı 2. 5 cm, Şeyh