Page 295 - kayseri_mihraplari

D E ĞERLENDIRMELER | M IHRAP E LEMANLARI

taşla yapılan mihraplarda mihrap güney duvarının ayrılmaz tedir. Erken dönem Osmanlı mihraplarından Bursa Şahadet
14
bir parçasıdır, ikisi arasında bir bütünlük mevcuttur. Camii, Bursa Yiğit Köhne Camii, Merzifon II. Murat Camii,
Edirne İmareti Mezit Bey Camii, Bursa veledi Yaniç Camii,
Kayseri’de Kurşunlu (Fotoğraf 45) ve Hatıroğlu (Fotoğraf 23) Bursa Bedreddin (Hafsa Sultan) Camii, Bursa Huma Hatun
Camii mihraplarında mermer malzeme kullanılmıştır.
(Hatuniye) Türbesi, Bursa Selçuk Hatun Camii, Bursa Azeb
Taş mihraplarda kenar bordürleri, köşelikler ve alınlık yüzey- Bey Camii, Bursa Sitti Hatun Camii, İnegöl İshak Paşa Camii,
lerinde süsleme olarak işlenen geometrik ve bitkisel kompo- ve Bursa Tuz Pazarı Camii mihraplarında tepelik, dikdörtgen
zisyonlarla yazı şeritleri alçak ve yüksek kabartma oyulmuştur. pano şeklinde uzanmaktadır. 15
Kesme taş mihraplarda yapının portali ile aynı paralelde bir
gelişmeden ve portalle mihrap arasında malzeme, işçilik ve Tek Tek Parçalardan Meydana Gelen Tepelik
süsleme yönlerinde bir birliktelikten söz etmek mümkündür.
Hunat (Fotoğraf 9) ve Hacı Kılıç (Fotoğraf 16) camilerinde Bu tip tepelikler, “dendan” olarak da adlandırılmaktadır. Kölük
bu ilişki görülmektedir. 11 Camii’nin (Fotoğraf 27) çini mihrabında beş adet dendan
çerçeve üzerinde yer alır. Ortada bulunan uçları sivri üç adet
dendan altıgen şeklinde düzenlenmiştir. Köşelerde bulunan
MIHRAP ELEMANLARI iki adet dendan da aynı şeklin yarısı olarak tasarlanmıştır.
Harput Arap Baba Mescidi’nin çini mihrabında da aynı şekilde
TEPELİK yapılmış dendanlar görülmektedir. Develi Seyyid Şerif
16
Tepelik, mihrap çerçevesinin üst kısmında ve kenar bor- Türbesi mihrabında kare ve dikdörtgen elemanlar tepeliği
dürlerinden ayrı olarak yükselen bir elemandır. Kayseri oluşturmaktadır. 17
12
mihraplarında üç şekilde karşımıza çıkmaktadır.
Gesi Hacı Haydar Camii (Fotoğraf 1 58) mihrabında çerçevenin
üzerinde madalyon şeklinde bir dendan mevcuttur. Ermenek 295
Yatay Dikdörtgen Pano Şeklinde Tepelik Sipas Camii’nde de çerçevenin sol üst köşesinde lale şekilli
bir dendan görülmektedir. 18
Kayseri mihraplarında oldukça fazla kullanılan bu tepeliği
araştırmacılar “Yekpare bir bant olarak uzanan tepelik” diye
de tanımlamaktadırlar. Fatih Camii (Fotoğraf 35), Kurşunlu Üçgen Pano Şeklinde Tepelik
Camii -Harim (Fotoğraf 45), Yanıkoğlu Camii (Fotoğraf 62), Üçgen pano şeklinde tepelik, Mütevelli Camii (Fotoğraf 60),
Keşlik Köyü Camii (Fotoğraf 110), Germir Aşağı Mahalle Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii (Fotoğraf 67), Molu
Camii (Fotoğraf 1 30), Yeni Camii (Fotoğraf 137), Methiye köyü Camii (Fotoğraf 73), Gürpınar Camii (Fotoğraf 104)
Köyü Camii (Fotoğraf 1 38) ve Seyidgazi Camii (Fotoğraf ve Melikgazi Mescidi (Fotoğraf 129) mihraplarında görülür.
143) mihraplarında bulunan tepelik yatay dikdörtgen pano Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii mihrabı tepeliğinin
şeklindedir.
üzerinde on üç adet lale motifi sıralanır.
Tepeliğin bu şekilde en erken örnekleri Harput Ulu Camii her
iki mihrabında bulunmaktadır. Ayrıca Selçuklu döneminde Mütevelli Camii mihrap tepeliği bir palmetle ve Molu Köyü
13
Camii mihrap tepeliği ise bir madalyonla taçlandırılmıştır.
alçıdan yapılan Ankara Aslanhane Camii, Konya İç Karaaslan Kütahya Ulu Camii mihrap tepeliği de bir adet palmetle
Camii, Kemah Halil Bey Camii, Ayaş Ulu Camii, Akçaşehir Ulu taşlandırılmıştır.
Camii ve Yollarbaşı Ulu Camii’nin her iki mihrabında da
yatay dikdörtgen pano şeklinde yapılmış tepelikler görülmek-

14 Ö. Bakırer a.g.e., s. 36.
15 M. Top, a.g.t., s. 286.
11 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 30. 16 Ö. Bakırer a. g e., s. 37.
12 B. Eskici, a.g.e., s. 227. 17 Ö. Bakırer a.g.e., s. 37.
13 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 36. 18 Ö. Bakırer a.g.e., s. 37.