Page 50 - kayseri_sehitleri

Gökçe Öztürk | Cumhuriyet Dönemi Kayseri Şehitleri (1923-2017)

KORE SAVAŞI

Doğu Asya’da Mançurya’dan Çin Denizi’ne doğru uzanan Kore, dağlık bir yarımadadır.
Asya kıtası ve Japonya arasında köprü rolü oynaması sebebiyle, tarih boyunca istilalara açık
bir konumda olmuştur. Özellikle Pasifik ve Kuzeydoğu kıyılarında menfaat ve çıkarları olan
4
büyük devletleri çatışma sahası konumuna getirmiştir. xıx. yüzyıldan itibaren Rus Çarlığı’nın
Uzak Doğu’da etkinliğinin artması, Çin, Japonya ve Rusya arasında anlaşmazlıkları, Kore’yi
siyasi ve silahlı çatışmaların kaynağı haline getirmiştir. Rusya, Kore’de etkili olabilirse Çin
kıyılarını ve Japonya’yı egemenliği altında tutabileceğini düşünüyordu. Nitekim xx. yüzyıl
ortalarında Komünizmin Kore’de etkili olmasının isteği bundan kaynaklanmaktadır. Güney
Kore ve Japonya’da Amerikan kuvvetlerinin bulunduğu göz önüne alınırsa Amerika’nın da
stratejik bakımdan güçlü olduğu açıktır.
Japonya açısından değeri ise Mançurya ve Sovyet Rusya’dan gelen başlıca kara yollarının
birleşim yeri olması ve demir yollarının bulunmasıdır. Japonya, 1. Dünya Savaşı öncesi Kore’yi
ilhak etmiştir. 1943’de yapılan Kahire Konferansı sonucunda, Kore’nin bağımsız bir devlet olarak
devam etmesi sadece asıl Japonya adalarının Japonya’ya kalması yönünde mutabık kılınmıştır.
1945 yılı Mayıs ayında Sovyet Rusya ve Amerika arasında yapılan anlaşmayla Kore, Birleşik
Amerika, Çin, İngiltere ve Sovyet Rusya’nın ortak vesayeti altına alınacaktı. Japonya ise 1945
5
Postdam Konferansı’nda Kore’nin şartsız bağımsızlığını kabul etmemiştir. Bu konferansta
Sovyet Rusya Uzakdoğu Savaşı’na katılmaya karar verince, Kore toprakları, askeri hareket
sahası olarak 38. enlem itibariyle ayrılmıştır. Hemen saldırıya geçmeyen Sovyet Rusya 2. Dünya
Savaşı sırasında Amerika’nın Hiroşima ve Nagasaki’yi bombalaması üzerine Japonya’ya savaş
50
ilan etmiştir. Bunun üzerine Japonya Kore’nin teslim belgesini imzalamak zorunda kalmıştır. 6
Sovyet Rusya, 12 Ağustos 1945’te Kuzey Kore’yi, Amerika kuvvetleri ise 8 Eylül 1945’te Güney
Kore’yi işgal etmişlerdir. Kuzey Kore’de kendi ilke ve yöntemleriyle uygun bir rejim çalışmalarına
başlayan Sovyet Rusya’nın bu tutumu Güney Kore’de bulunan Amerika tarafından endişeli bir
tutum olarak görülmüş ve önlem alınması çağrısında bulunmuştur. Amerika, Çin, İngiltere
ve Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanları ile görüşmeler yapılmış ancak sonuç çıkmamıştır.
Birleşmiş Milletler’e giden Kore sorunu genel seçimler doğrultusunda alınan kararlar ile iki
tarafında hükümet kurulmasına karar verilmiş böylece Sovyet ve Amerika hükümeti Kore’deki
kuvvetlerini çekmişlerdir.
Çin’de yaşanan rejim değişikliği nedeniyle bu durumdan yararlanmak isteyen Sovyet Rusya,
Amerika’yı Güney Kore’den çekmek ve stratejik olarak hâkimiyetini artırmak için Kuzey Kore’yi
savaşa hazırlamaya başlamış ve 25 Haziran 1950 yılında 38. enlem kuralının Güney Kore asker-
leri tarafından ihlal edildiği gerekçesiyle sınır hatları Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne
toplanma çağrısında bulunmuş ve toplanan bu komisyondan Kuzey Kore’nin Güney Kore’ye
saldırmak ve barışı bozmakta olduğu kararını çıkarmıştır. 7

4 Kore Gerçeği, Kore Enformasyon Ajansı, Ankara, 2002, s. 1-3.
5 Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi, 18. Baskı, İstanbul, 2012, s. 552.
6 Armaoğlu, s. 554.
7 Mim Kemal Öke, Unutulan Savaşın Krolonojisi Kore 1950-53, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1990, s. 45.