Page 49 - kayseri_sehitleri

I. Bölüm

TÜRKIYE CUMHURIYETI’NIN JEOPOLITIK KONUMUNUN
DIŞ GÜVENLIKTEKI ÖNEMI VE SONUÇLARI

Türkiye’nin, dünya coğrafyası içerisinde büyük güç merkezlerinin ortasında olması, farklı
dinlerin ve kültürlerin temas alanı ve kesişme noktasında bulunan merkezi konumu ile güç
dengesi konumundadır. Oluşan bu önemli stratejik ve politik imkânlar, birçok seçenek ve
avantaj sağlarken, yanında pek çok riski de beraberinde getirmektedir.

Nitekim içinde bulunduğumuz yüzyıl etkilerine baktığımızda Türkiye, etrafında oluşan
birçok olayın, dolaylı ve dolaysız etkilerini hissetmektedir. Oluşan bu durum karşısında zaman
zaman denge ve bölgesel olarak güvenliği sağlamak zorlaşmıştır. Özellikle teknolojinin ve
iletişim alanlarındaki devrimlerin de katkısıyla küresel ve yerelin birbirilerini etkileme oranı
artmıştır. Bu durum inanılmaz derecede büyük ve etkili bir dönüşüm geçirmektedir. 1

Dünya devletleri, kendi anayasal hukukları gereğince ulusal hedefler belirlemişlerdir. Bu
hedeflerin ağırlık merkezleri elbette her şeyden önce milli güvenlik ve savunma ihtiyacının
karşılanmasıdır. Zira bu iki temel unsurun olmaması dâhilinde ulusal varlığının devamı söz 49
konusu olamamaktadır. Türkiye’nin ulusal hedefleri gereğince belirlenen maddelerin uygulan-
masına yönelik savunma politikalarında caydırıcılık, istikrarın sağlanması, kolektif savunma
ve ülke çıkarlarının korunmasıdır. Bölgesel olarak etrafındaki bütün olumsuzluklara rağmen
Türkiye’nin uygulamış olduğu geleneksel savunma politikası her zaman “Yurtta Sulh Cihanda
Sulh” olmuştur. Buna müteakip her türlü uluslar arası gerginliğin azaltılması, adil ve barışın
sağlanması konusunda tüm tedbirleri almak esasına dayandırılmıştır. 2
Türk dış ve güvenlik politikası gündeminin “Soğuk Savaş” yıllarından itibaren değiştiğini
görmekteyiz. Türkiye, Sovyetler Birliği ve Yunanistan’la anlaşmazlıklarının esas meseleler
olduğu dönemlerden çok daha farklı, bir dizi bölgesel ve işlevsel sorunlarla karşı karşıya kal-
mıştır ki, Avrupa Birliği’ne katılım, komşu ülkelerin sorunları, enerji kaynakları meselesinin
yansımaları ve terörizm konuları bu anlamda öne çıkan belli başlı konular olarak kaşımıza
çıkmaktadır. Bu durum da Türkiye’nin dış güvenlik konularını daha ehemmiyetli hale
3
getirmektedir. Dış politikanın getirmiş olduğu zorunluluklar ve meseleler dâhilinde Türkiye
Cumhuriyeti’nin izlediği siyaset, bazı mücadelelerin önünü açmıştır.

1 Strateji Yazıları-1 Milli Güvenlik Perspektifinden İç ve Dış Meseleler, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği
Yayınları, Ankara, 2014, s. 1.
2 Sait Yılmaz, 21. Yüzyılda Güvenlik ve İstihbarat, Alfa Yayınları, İstanbul, 2006, s. 336.
3 Yılmaz, s. 337.